Raleigh (Norda Karolino): Malsamoj inter versioj

[[Dosiero:Downtown-Raleigh-from-Western-Boulevard-Overpass-20081012.jpeg|thumbeta|rigardu al la urbocentro de sudo]]

En decembro 1770, [[Joel Lane]] sukcese petis al la [[Ĝenerala Asemblo de Norda Karolino]] krei novan konteon. La 5an de januaro, 1771, leĝo kreanta Konteon Wake trapasis la Ĝeneralan Asemblon. La konteo formiĝis el partoj de konteoj [[Cumberland]], [[Orange]], kaj [[Johnson]]. La konteo ekhavis sian nomon de Margaret Wake Tryon, la edzino de guberniestro [[William Tyron]]. La unua kontea ĉefurbo estis Bloomsbury.

New Bern, havena urbo 35 mejloj for de la [[Atlantika Oceano]], estis la plej granda urbo kaj la ĉefurbo de Norda Karolina dum la [[Usona Revolucio]]. Kiam la Britia Armeo sieĝis la urbon, regado de tiu loko sur la larĝa [[Rivero Neuse]] iĝis nefarebla.

Raleigh elektitis kiel la situo de la nova ŝtata ĉefurbo en 1788 pro tio ke ĝia centra loko protektis ĝin de atako de la marbordo. Oficiale establita en 1792 kiel kaj la kontea ĉefurbo kaj la ŝtata ĉefurbo (korporaciiĝis la 31-an de decembro, 1792 -- ĉarto1792—ĉarto donata la 21an de januaro, 1795)

La situo de la urbo parte elektiĝis pro tio ke ĝi estis malpli ol 11 mejloj (18  km) for de la Drinkejo de Issac Hunter, populara drinkejo frekventita de ŝtataj parlamentanoj. Nenia urbo aŭ urbego antaŭe ekzistis ĉe la elektita situo. Raleigh estas unu el malmultaj urboj en Usono kiuj estis planitaj kaj konstruitaj por esti ŝtata ĉefurbo. Ĝiaj originalaj limoj estis formitaj de la urbocentraj stratoj de Nordo, Oriento, Oksicento, kaj Sudo. La plano, krado kun du ĉefaj aksoj kunigantaj ĉe la centra placo kaj aldonaj placoj ĉe ĉiu angulo, estis bazita de la plano de [[Thomas Holme]] en 1682 por [[Filadelfio]].

La [[Ĝenerala Asemblo de Norda Karolina]] unue kunvenis en Raleigh en decembro 1794, kaj rapide donis [[ĉarto]]n, kun komisiono de sep asignitaj komisionanoj (elektita de la urbo post 1803) kaj "Intendant of Police" (kiu fine fariĝis la ofico de urbestro) por regi ĝin. [[John Haywood]] estis la unua "Intendant of Police". En 1799, la N.C. Minerva and Raleigh Advertiser iĝis la unua gazeto eldonita en Raleigh.

En 1808, [[Andrew Johnson]], la 17a Prezidento de Usono, estis naskita ĉe Casso's Inn en Raleigh. La unua akvoproviza reto finiĝis en 1818, kvankam la reto estis forlasita pro multaj misfunkcioj. En 1819, ekestis la unua volontula fajrobrigado, sekvite en 1821 de la unua plentempa (pagita) fajrobrigado.

En 1817, la [[Episkopisma Diocezo de Norda Karolino]] estis establita kaj stabita en Raleigh.

En 1831, fajro detruis la [[Kapitolo de Norda Karolino|Kapitolon de Norda Karolino]]. Post du jaroj rekonstruo komenciĝis kun minita [[granito]] liverita de la unua fervojo en la ŝtato. La urbo de Raleigh festis la novan kapitalon kaj la nova [[Fervoja Kompanio de Raleigh kaj Gaston]] en 1840.

Post la komenco de la Usona Interna Milito, Ŝtatestro [[Zebulon Baird Vance]] ordonis ke brustfortikaĵo estu konstruita ĉirkaŭ la urbo por protekti kontraŭ Unuiaj soldatoj. Dum la [[Karolina Kampajno de Generalo Sherman]], Raleigh estis kaptita de la Unuia kavalerio komandita de Generalo [[Hugh Judson Kilpatrick]] la 13an de aprilo, 1865. Dum la Konfederacia kavalerio retretis okcidenten, la Unuiaj soldatoj sekvis, rezulte en la [[Batalo de Morrisville]]. La urbo evitis gravan detruadon dum la Milito, sed konsekvence de ekonomiaj problemoj en la postmilita periodo kaj en [[Rekonstruado]], kun ŝtata ekonomio bazita de agrikulturo, ĝi kreskis malmulte en la venontaj jardekoj.

Post la fino de la Usona Interna Milito en 1865, afrik-usonanoj estis liberigitaj. La Rekonstrua parlamento de Norda Karolino establis ŝtatan edukadon por nigruloj kaj blankuloj. La nigraj viroj, samkiel blankaj viroj, ricevis la koncesion voĉdoni. Nigruloj jam estis organizantaj en komunume bazitaj organizaĵoj. Kun la helpo de la Buroo de Liberigituloj, multaj liberigituloj migris de kamapraj regionoj al Raleigh. Ĝi havis komunumon de liber-nigruloj kaj multaj liberigituloj volis elsubiĝi de blankula estrado en kamparaj regionoj.

En 1867, [[Episkopismo|Episkopismaj klerikoj]] fondis [[St. Augustine's College]] por la edukado de liberigituloj. La du-rasa Rekonstrua parlamento kreis novajn institucioj: en 1869, ĝi aprobis la unua lernejo por blindaj kaj surdaj nigruloj en Usono kaj situigis ĝin en Raleigh, kaj en 1874, federacia konstruaĵo estis konstruita en Raleigh, la unua projekto de la federacia registaro en la Usona Sudo post la Usona Interna Milito.

Dum la lasta kvarono de la dek-naŭa jarcento, du nigrulaj Usonaj Kongresanoj elektiĝis de la 2a Usonkongresa Distrikto de Norda Karolino. Tiu lasta en 1898, [[George Henry White]] strebis antaŭenigi civitajn rajtojn de nigruloj kaj defii penojn de blankaj Demokratoj malpliigi nigrulan voĉdonadon per novaj diskriminaciaj leĝoj. Li kaj aliaj ne sukcesis. En 1900 la parlamento de Norda Karolino aprobis novan konstitucion, kun reguloj pri registrado de voĉdonantoj kiuj malkoncesiis al nigruloj kaj malriĉaj blankuloj voĉdoni. La ŝtato sukcesis malpliigi voĉdonadon de nigruloj ĝis nulo antaŭ 1908.

En 1912 Bloombury Park malfermiĝis, ĉefrolante popularan karuselon. Translokite al [[Pullen Park]], la karuselo ankoraŭ funkcias.

De 1914 ĝis 1917, [[gripo|gripa]] epidemio mortigis 288 civitanoj de Raleigh.

En 1922, WLAC ekdissendis kiel la unua radiostacio; sed ĝi daŭris nur du jarojn. WFBQ ekdissendis en 1924 kaj iĝis WPTF en 1927. Ĝi nun estas la plej malnova kontinue funkcianta radiostacio.

Dum la malfacilaj 1930aj jaroj de la [[Granda Depresio]], registaroj ĉe ĉiuj niveloj estis esencaj al kreado de oficoj. La urbo provizis distraj kaj edukaj programoj, kaj dungis homojn por publik-uzotaĵaj projektoj. En 1932, [[Raleigh Memorial Auditorium]] (Memoriga Auditorio de Raleigh) estis dediĉita. La [[North Carolina Symphony]], fondita la saman jaron, koncertis en sia novan hejmon. De 1934 ĝis 1937, la federacia [[Civilian Construction Corp]] (Civilula Konstrua Korpuso) konstruis regionon konatan kiel [[William B. Umstead State Park]] (Ŝtatan Parkon William B. Umstead). En 1939 la ŝtata parlamento ĉartis la Aeronaŭtikan Aŭtoritaton de Raleigh-Durham por konstrui pli granda flughaveno inter Raleigh kaj Durham. La unua flugo okazis en 1943.

En 1956, [[WRAL]] iĝis la unua televida stacio en Raleigh.

Kun la malfermado de la [[Research Triangle Park]] (Esplora Triangula Parko) en 1959, Raleigh komencis sperti pliiĝon de loĝantaro, rezulte en tuta urba loĝantaro de 100 000 antaŭ 1960. En 1960 la Censa Buroo raportis la loĝantaron de Raleigh kiel 76.4% blankan kaj 23.4% nigran.

Sekve de la trapaso de federacia [[Voting Rights Act]] (Akto pri Voĉdonaj Rajtoj), unu el la ĉefaj atingoj de la [[African-American Civil Rights Movement]] (Movado por Civitaj Rajtoj de Afrik-Usonanoj) kaj la prezienteco de [[Lyndon B, Johnson]], politika partopreno kaj voĉdonado de Afrik-Usonanoj en Raleigh rapide pliiĝis. En 1967, [[Clarence E. Lightner]] estis eletita al la Urba Konsilo, kaj en 1973 iĝis la unua Afrik-Usonana urbestro de Raleigh.

En 1976, la lernejoj de Urbo Raleigh kaj Wake Konteo kunfandis fariĝante [[Wake County Public School System]] (Publika Lerneja Sistemo de Konteo Wake), nun estante la plej granda lerneja sistemo en la ŝtato kaj la 19e plej granda en Usono.

La unua [[Raleigh Convention Center]] (Kunvena Centro de Raleigh) kaj Fayetteville Street Mall (Bazaro en Strato Fayetteville) (anstataŭigita en 2008)ambaŭ malfermis en 1977. Strato Fayetteville estis ŝanĝita al sole piediranta strato por helpi la tiam malsanan urbcentran regionon; sed la plano estis difekta kaj negocoj malpliiĝis dum venontaj jaroj. Strato Fayetteville estis refoje malfermita en 2007 kiel la ĉefa trairejo tra la urbcentro de Raleigh.

La sep tornadoj de a [[Raleigh tornato outbreak]] en novembro, 1988 estis la plej detrua en [[Northeastern North Carolina]] (nordorienta Norda Karolino)kaj sudorienta Virginio inter 1:00 atm kaj 5:45 atm. La tornado en Raleigh produktis pli ol $77 milion en F4-a damago, kune kun kvar mortoj(du en la Urbo Raleigh kaj du en [[Nash Konteo]] kaj 154 vundoj. La pado de damaĝo de la ŝtormo mezuriĝis kiel 84  km longa kaj foje 0.8  km larĝa.

En 1991, du grandaj nuboskrapuloj en Raleigh estis kompletitaj, [[First Union Capoitol Center]] kaj [[Two Hannover Square]] estis kompletitaj,kune kun la populara [[Walnut Creek Ampitheater]] en sudorienta Raleigh.

En 1997, la [[National Hockey League]]'s [[Hartford Whalers]] anoncis sian intencon moviĝi al Raleigh kiel la [[Carolina Huricanes]] (Karolinaj Uraganoj), iĝinte la unuan gravligan profesian ŝportan koncesio de la urbo.

Strato Fayetteville remalfermiĝis al vihikla trafiko en 2006. Variaĵo de mezurbaj konstruaj projektoj komenciĝis ĉirkaŭ ĉi tiu tempo inkludinte la 34-etĝa Banka Turo RBC, pluroblaj projektoj kundomejaj kaj kelkaj restoracioj. Aldonaj ĉielskrapuloj aŭ proponiĝas aŭ planiĝas.

En 2006, la NHLa koncesio, la Karolinaj Uraganoj gajnis la Tason Stanley, kiu estis la unua profesia ŝporta ĉampioniĝo.

Kun la malfermado de partoj de [[I-540]] inter 2005 kaj 2007, nova 70 mejla (110  km) maŝa vojo ĉirkaŭ Konteo Wake, trafika kongesto iom faciliĝis en la Nord-Raleigha regiono. Pleniĝo de la maŝo estas anticipita post plua 15 jaroj.

En aprilo, 2011, ruiniga [[EF-3]] [[tornado]] frapis Raleigh, kaj multaj aliaj tornadoj surteriĝis en la ŝtato. La tornadoj en tiu ĉi okazaĵo mortigis 24 homojn. Finfine, ĝi estis la plej granda sed ne la plej forta okazaĵo en la ŝtato. Tiu tornado poststriis nordorienten tra partoj de la urbocentro, orientcentran Raleigh, kaj nordorienta Raleigh, kaj produktis $115 milionojn da damaĝo en la urbo. Estis kvar mortoj en la urbo de Raleigh.

<br {{clear=all>}}