Poznano: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e korekto |
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb| → |eta| (4), |left → |maldekstra (4), [[dosiero: → [[Dosiero:, <references/> → {{referencoj}} per AWB |
||
Linio 42:
}}
[[Dosiero:Poznan 10-2013 img10 Town hall.jpg|
'''Poznań''' ([{{IPA|ˈpɔznaɲ}}] <small>({{aŭdio|Pl-Poznań.ogg|elparolo}})</small>, esperante ''Poznano'', germane ''Posen'') estas la ĉefurbo de la pola provinco [[Grandpollando]] (''Wielkopolskie'') kaj kvina plej granda urbo en [[Pollando]]. Ĝi situas ĉe la [[rivero]] [[Varto]] kaj havas 560 000 loĝantojn. Ĝi havas urbo-statuson ekde la [[13-a jarcento]], kaj apartenis al [[Prusio]] de [[1793]]–[[1918]] kaj al [[Germanio]] inter [[1939]]–[[1945|45]].
Linio 56:
== Historio ==
Veran renaskiĝon de la regiono kaj establon de setlejo, el kiu evoluis Poznano, alportis nur la [[9-a jarcento]]. Temas pri Ostrów Tumski – la rivera insulo de Warta. Neplenaj 100 jarojn pli poste ĝi fariĝis unu el la plej gravaj lokoj en la kreiĝanta ŝtato de princo Mieszko la 1-a, opiniata la unua reganto de Pollando. Tre rapide la urbo disvoviĝis, grandparte pro la situo najbare kun la germana imperio. Ĝuste kun ĝi la unuaj regantoj de Pollando estis plej proksime ligitaj. Pri la tiama graveco de Poznano povas atesti la fakto, ke laŭ la arkeologiaj esploroj ĝuste ĝi estis la plej bone fortikigita urbo en la ŝtato de Mieszko la 1-a.
En la 966 jaro, kiam okazis la bapto de tiu ĉi pola princo komenciĝas la skriba historio de Pollando. Necesas aldoni, ke ĝuste Poznano estas opiniata de sciencistoj kiel verŝajna loko de tiu ĉi bapto. Atestas pri tio interalie la fakto, ke en Poznano estis malkovritaj antaŭnelonge restaĵoj de kastelo, la plej granda masonita konstraĵo en la tiama Pollando. Oni supozas, ke apudis ĝin la tn. kapeleto de Dąbrówka – la edzino de Mieszko la 1-a. La arkeologiajn esplorojn malfaciligas la fakto, ke la restaĵoj troviĝas sub la preĝejo de Dipatrino, daŭre funkcianta kaj vizitata de religiuloj. Tamen, arkelogoj ĉiam pli kuraĝe supozas, ke Poznano ne nur rolis kiel loko en kiu komenciĝis la simbola kristanigo de Pollando - pro la bapto de la reganto, sed ke ĝuste ĝi estis la unua ĉefurbo de Pollando.
[[Dosiero:2008-09 Posener Kath Turm innen.JPG|
La unua episkopo de Pollando, Jordan, havis sian sidejon en Poznano en la Katedalo de la sankta Petro troviĝanta sur la insulo Ostrów Tumski. En la sama preĝejo estis entombigitaj princo Mieszko la 1-a kaj poste lia filo Boleslao la Brava – la unua reĝo de Pollando. La katedralo fariĝis loko de la eterna ripozo ankaŭ por laŭvicaj reĝoj de Pollando. Kiel la lasta estis tie entombigita en la 1296-a jaro Przemysław la 2-a. Li enkondukis la blankan aglon kiel la blazonon de Pollando.
Kiel skribas la unua pola kronikisto, Gall Anonim, la jaroj post la morto de Przemysław la 2-a alportis kaoson al la juna pola ŝtato. Rezulte de ĝi homoj revenis al la paganaj ritoj kaj en la katedralo de la sankta Petro ekloĝis sovaĝaj bestoj. La katedralon post preskaŭ jarcento oni rekonstruis, kaj ĝi denove fariĝis la episkopa sidejo. Sed, Poznano ne plu multe gravis. En la jaro 1320 la oficiala ĉefurbo de Pollando fariĝis Krakovo.
Linio 68:
== Poznano nuntempe ==
[[Dosiero:2008-09 Poznan Blick Altstadt.JPG|
Ĝi estas urbo kun ampleksa kultura heredaĵo sed ankaŭ ĝi forte disvolviĝas ekonomie, interalie en la teksa industrio kaj la novaj teknologioj.
Kiel ĉefa pola urbo pri ekonomio, ĝi eltenas sian heredaĵon el sia pasinteco de urbo ĉe la vojkruciĝo de la ĉefaj vojoj, ĝi ankaŭ okazigas foirojn (Międzynarodowe Targi Poznańskie).
Linio 74:
La urbo enhavas ankaŭ unu el la plej famaj universitatoj de Pollando danke al la universitato ''Mickiewicz'' (UAM).
[[Dosiero:Poznań - jednostki pomocnicze od 2011.png|
==Vidindaĵoj==
[[
La [[katedralo de Poznano]], la ĉefepiskopa katedralo Sankta Petro kaj Paŭlo (pole: ''Bazylika archikatedralna św. Piotra i św. Pawła w Poznaniu''), estas la [[katedralo]] de la ĉefepiskopujo Poznano kaj grava historia monumento de la urbo.
Linio 128:
== Referencoj ==
{{referencoj}}
== Ekstera ligilo ==
| |||