Man Ray: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e + Vivtempo
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb| → |eta| (4), |right → |dekstra, |left → |maldekstra per AWB
Linio 1:
[[Dosiero:Man Ray 1934.jpg|thumbeta|200px|Man Ray, fotita ĉe ekspozicio Gaite-Montparnasse en Parizo de Carl Van Vechten 16-an junio, 1934]]
'''Man RAY''' (naskiĝinta [[27-a de aŭgusto|27-an de aŭgusto]], [[1890]] - mortinta [[18-a de novembro|18-an de novembro]], [[1976]]) estis [[Usono|Usona]] artisto kiu pasis la plejparton de sia kariero en [[Parizo]], [[Francio]]. Eble plej bone priskribita simple kiel [[Modernismo|modernisto]], li estis grava kontribuinto al ambaŭ la movadoj [[Dadaismo|Dada]] kaj [[Superrealismo|Superrealisma]], kvankam liaj ligoj al ambaŭ estis neformalaj. Plej bone konata en la arta mondo pro lia avangarda fotado, Man Ray produktis ĉefajn verkojn per vario da materialoj kaj sin konsideris pentristo supertute. Li ankaŭ estis fama moda kaj portreta fotisto.
 
Linio 13:
 
=== Unuaj Artaj Klopodoj ===
Man Ray montris pruvon esti arte kaj mekanike inklina ekde infaneco. Lia edukado ĉe Gimnazio de Knaboj de [[1904]] al [[1908]] provizis lin kun solida fundamento tratado kaj aliaj bazaj artaj teknikoj. Samtempe, li edukis sin kun frekventaj vizitoj al la lokaj artmuzeoj, kie li studis la laborojn de la maljunaj majstroj. Post diplomiĝo de gimnazio, stipendio estis oferita al li studi [[Arkitekturo|arkitekturonarkitekturo]]n, sed li elektis alceli karieron kiel artisto anstataŭe. Malgraŭ kiom seniluziigis tiu decido la aspirojn de liaj gepatroj de supren-moviĝo kaj asimilo, ili rearanĝis la modestajn loĝejojn de la familio, por ke Man Ray estu povinta uzi ĉambron kiel ateliero. Li restis dum la venintaj kvar jaroj, laborante neŝanĝiĝeme al sia celo fariĝi profesia pentristo, dum enspezi monon kiel komerca artisto kaj teknika ilustristo ĉe kelkaj [[Manhatano|manhatanaj]] kompanioj.
 
De la daŭrvivantaj ekzemploj de lia verkaro de tiu epoko, aperas, ke li provis plejparte pentraĵojn kaj desegnaĵojn en stiloj de la dek-naŭa jarcento. Li ankaŭ estis avida admiranto de arto de tiu epoko, kiel la [[Eŭropo|Eŭropajn]] modernistojn li vidis ĉe la galerio "291" de [[Alfred Stieglitz]] kaj verkaĵoj de Ashcan School, sed, kun kelkaj esceptoj, ne povis traduki tiujn novajn tendencojn en sian propran laboron. La artajn klasojn li sporade ĉeestis - enhavante iujn ĉe la Nacia Akademio de Desegnado kaj la [[Ligo de Artstudentoj]] - estis de malgranda utilo al li, ĝis li varbiĝis ĉe la Lernejo Ferrer dum la aŭtuno de 1912, tiel komencante epokon de intensa kaj rapida arta evoluado.
Linio 27:
En julio 1921, li iris vivi kaj labori en Parizo, Francio, kaj baldaŭ ekloĝis en la kvartalo [[Montparnasse]] ŝatata per multaj artistoj. Mallonge post li alvenis en Parizo, li konatiĝis kaj enamiĝis kun Kiki de Montparnasse (Alice Prin), artista pozistino kaj celebrita rolinto en la bohemaj rondoj de Parizo. Kiki estis kunulino de Man Ray dum la plejparto de la 1920-aj jaroj. Ŝi fariĝis la subjekto de kelkaj el liaj plej famaj fotaj bildoj kaj estis la stelulino en liaj eksperimentaj filmoj. En 1929 li komencis longan amo-aferon kun la Superrealista fotisto Lee Miller.
 
[[Dosiero:Man Ray Salvador Dali.jpg|leftmaldekstra|thumbeta|300px|[[Salvador Dalí]] kaj Man Ray en Parizo, la 16-an junio, 1934, farante "sovaĝajn okulojn" por la fotisto Carl Van Vechten]]
Dum la venintaj 20 jaroj en Montparnasse, Man Ray kreis sian markon sur la arto de fotado. Grandegaj artistoj de la epoko kiel [[James Joyce]], [[Gertrude Stein]], kaj [[Jean Cocteau]] pozis por lia fotilo.
 
Linio 39:
 
=== Pli Malfrua Vivo ===
[[Dosiero:Man Ray by Wolleh.jpg|thumbeta|300px|Man Ray fotita de [[Lothar Wolleh]], Parizo, 1975]]
 
Pli malfrue en lia vivo, Man Ray reiris al Usono, kie li vivis en [[Los-Anĝeleso]], [[Kalifornio]] de [[1940]] ĝis [[1951]]. Kelkajn tagojn post lia alvenis en Los-Anĝeleso, Man Ray konatiĝis kun Juliet Browner, trejnita dancistino kaj sperta artista pozistino. Ili ekloĝis kune preskaŭ tuj kaj geedziĝis en 1946, en duobla geedziĝo kun iliaj geamikoj Max Ernst kaj Dorothea Tanning. Tamen, li nomis la kvartalon Montparnasse hejmo kaj reiris tien. Li enteriĝis en la Tombejo de Montparnasse, Parizo. Lia tombŝtono legiĝis: ''nekoncerna, sed ne indiferenta''.
[[Dosiero:Man Ray - Tombe - Cimetière du Montparnasse.jpg|float|rightdekstra|thumbeta|250px|Tombo de Man Ray kaj Juliet Browner Man Ray, Tombejo de Montparnasse, Parizo]]
Kiam Juliet Browner Man Ray mortis en [[1999]], ŝi enteriĝis en la sama tombo. Ŝia tombŝtono legiĝas: ''kune denove''. Juliet starigis financaĵon por lia verko kaj donacis multe da liaj verkaĵoj al muzeoj.
 
Linio 53:
=== Pri Man Ray ===
* "Man RAY, n.m. synon. de Joie jouer jouir." (Traduko: "MAN RAY, vira [[substantivo]], samsignifa kun ĝojo, ludi, ĝui.") — Marcel Duchamp, kiel la komenca laŭdspritaĵo por la sinbiografio, ''Self-Portrait'' (sinportreto), 1963.
 
* "Kun li vi povus provi ion - estis nenio, kion vi estis instrukciita ne fari, krom verŝi la kemiaĵojn. Kun Man Ray, vi estis libera fari kion via imago misterkreis, kaj tia kuraĝigo estis mirinda." - artisto kaj fotisto Naomi Savage, la nevino kaj protektitino de Man Ray, en gazetintervjuo en 2000.
 
* "Man Ray estas junplena [[Alĥemio|alĥemiisto]] ĉiam serĉante la ŝtonon de la filozofo de la pentristo. Li neniam trovu ĝin, ĉar tio finus liajn eksperimentojn kiuj de la kondiĉo de vivanta arta eksperimentado." -Adolf Wolff, ''La Internacia'', N-ro 8, januaro 1914 (citita en Naumann, ''Konvertiĝo al Modernismo