Plano Marshall: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb| → |eta|, |thumbnail| → |eta| per AWB
Linio 1:
[[Dosiero:George Catlett Marshall, general of the US army.jpg|thumbeta|180px|Usona ministro de eksterlandaj aferoj [[George Marshall]]]]
La '''Plano Marshall''' (Marŝal) estis parto de la "[[Doktrino de Truman]]", anoncita en marto [[1947]] de [[prezidento de Usono]] [[Harry S. Truman]]. La plano estis projekto de [[ekonomio|ekonomia]] restaŭrigo de landoj kiuj partoprenis en la [[dua mondmilito]], kaj estis anoncita je la [[5-a de junio]] [[1947]], en [[Harvard]]. La plano estis kreita de [[Generalo]] [[George Catlett Marshall]], ŝtata sekretario (ministro de eksterlandaj aferoj) de Truman.
 
Meze de 1947, la eŭropaj landoj alvenis al sojlo de krizo, ili ne havis monon por importo (ili ja apenaŭ povis eksporti). Unu vojo estis la malkreskigo de la konsumado. Tion provis Francio, Italio, sed la komunistoj eluzis la situon kaj organizis grandajn protestojn. Pro la protestoj kaj fortiĝo de la komunistoj, Usono tuj ŝanĝas la politikon kaj ekz. Francio ricevas ene de unu semajno 247 milionon da dolara monhelpo. Ankaŭ la aliaj landoj ricevas monhelpon por stabiligi la politikan situon.
 
Truman prezentis antaŭ la usona kongreso - la 177-an de decembro 1947 - planon pri 17-miliarda monhelpo. Oni proponis 3/4 donaci, 1/4 krediti de la proponita sumo. La kongreso akceptis la planon la 3-an de aprilo 1948.
 
Laŭ la plano, [[Usono]] decidis ne plu kunlabori kun [[Sovetunio]] kaj investis forte en [[Okcidenta Eŭropo|Okcidentan Eŭropon]] por haltigi la kreskadon de la [[komunismo]] kaj garantii sian propran [[hegemonio]]n en tiu regiono. [[Vaŝingtono]] ofertis [[materialo]]jn, [[produkto]]jn kaj [[kapitalo]]n per kredito kaj donacoj. Redone, eŭropaj landoj evitis meti ian malfacilaĵon al agado de usonaj [[firmao]]j. La distribuo de fondusoj estis farata de [[Eŭropa Organizo por Ekonomia Kunlaboro]], fondita en [[Parizo]] en [[1948]]. De [[1948]] ĝis [[1952]] la Plano Marshall donis 14 miliardojn da [[Usona dolaro|dolaroj]] al eŭropa rekonstruo.
Linio 12:
La Plano Marshall donis al sia kreanto, kiu naskiĝis en la [[31-a de decembro]] [[1880]], la [[Premio Nobel de Paco|Nobelpremion pri paco]] en [[1953]]. Marshall mortis en la [[16-a de oktobro]] [[1959]].
 
[[Dosiero:Marshall Plan.png|thumbnaileta|Subteno laŭ eŭropaj landoj (alto de la ruĝaj strioj)]]
== Spezoj de la Plano Marshall ==
:Helpo ekonomia, ekde la [[3-a de aprilo]] [[1948]] al [[30-a de junio]] [[1952]] (en milionoj da usonaj dolaroj)
Linio 146:
 
== Eksteraj ligiloj ==
 
* [http://www.marshallfoundation.org/marshall_plan_information.html Marshall Foundation] (anglalingve)