Fikuso: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb| → |eta| (2), |left| → |maldekstra| (2) per AWB
Linio 21:
 
== Figoj ==
Kvankam la figoj komune konsideriĝas fruktoj, tutekzakte temas pri la floroj de la figarbo. Temas pri "falsa frukto", en kiuj la floroj kaj semoj de la planto kunkreskiĝis.
 
[[Dosiero:Fig.jpg|leftmaldekstra|thumbeta|<center>matura figo]]
Figoj estas bona nutra fonto de [[flavonoido]]j kaj [[polifenolo]]j, kaj havas pli grandan kvanton de fibroj ol iu ajn alia frukto, ĉu freŝa aŭ sekigita, kaj havas grandan kvanton da [[kalcio]].
 
Cent gramoj da freŝaj figoj (310 [[kJ]]) enhavas 0,8 gramojn da [[proteino]]j, 0,3 gramojn da [[graso]]j, 19 gramojn da [[karbonhidrato]]j, el tio 16 gramojn da [[sukero]], kaj krome 3 gramojn da [[fibro]]j. Kompare, cent gramoj da sekigitaj figoj (1041 [[kJ]]) enhavas 3 gramojn da [[proteino]]j, 1 gramon da [[graso]]j, 64 gramojn da [[karbonhidrato]]j, el tio 48 gramojn da [[sukero]] (25 g da [[glukozo]] kaj 23 g da [[fruktozo]]), kaj krome 10 gramojn da [[fibro]]j.
 
==Specioj==
Linio 33:
 
== Historia signifo ==
Dum junio 2006 dum arkeologia elfosaĵo en la vilaĝo ''Gilgal 1'' en la suba [[Jordana valo]] figoj de antaŭ 11.400 jaroj estis trovitaj - malpli ol 15 kilometrojn norde de la antikva urbo [[Jeriĥo]]. Figoj estis inter la unuaj kultivitaj fruktoj. Supozeble figoj jam agrikulture kultiviĝis proksimume mil jarojn antaŭ la unuaj grenoj ([[tritiko]] kaj [[sekalo]]) estis intence plantitaj kaj rikoltitaj.
 
[[Dosiero:Ficus pumila Blanco1.203.png|leftmaldekstra|thumbeta|<center>pentraĵo de la specio ''Ficus pilosa'' el la 19-a jarcento]]
En antikva Grekio, la figarbo estis dediĉita al la dio ''Dionizo Sukites'' (Συκίτης). Figoj ankaŭ en la antikva [[Romio]] estis grava nutraĵo. [[Kato la pli maljuna]] en sia verko ''De Agri Cultura'' (Pri agrikulturo) listigas la diversajn specojn da figoj plej multe kultivataj dum la periodo de publikigo de sia manlibro: la Maŭriska, Afrika, Herkulanea, Saguntina kaj la Nigra Telania (''De agri cultura'', ĉapitro 8).