Bolŝeviko: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e →‎Galerio: plibonigadeto per AWB
Rusio
Linio 1:
'''Bolŝeviko''' (aŭ '''bolŝevisto''') estas iama nomo por partianoj de la [[KPdSU]] (Komunista partio de Sovetunio). La nocio estiĝis en [[1903]] dum la dua partikongreso de la Socialdemokrata Laborista Partio de RusujoRusio ([[SDLPR]]) en [[Londono]]. La sekvantoj de [[Lenin]] formis en tiu partikongreso plimulton en la partio (ruse ''bolŝinstvo''), kaj pro tio oni nomis ilin bolŝevikoj. La malplimulto nomiĝas [[menŝeviko]]j (ruse ''menŝinstvo'').
 
== Nocio ==
En [[1918]] (6-a/8-a de marto) la ''Socialdemokrata Laborista Partio de RusujoRusio'' ([[SDLPR]]) alinomiĝis al ''Komunista Partio de RusujoRusio'' kaj ekde decembro de [[1925]] ''Komunista partio de Sovetunio'' kun aldono de la vorto “bolŝevika”. En 1952 la nocio ''bolŝeviko'' iĝis ne plu uzata en oficialaj paroloj en la [[Sovetunio]].
 
== Bolŝevikoj kaj Menŝevikoj ==
Linio 8:
 
== Kresko de potenco ==
Ĉe eko de la [[unua mondmilito]], la bolŝevikoj kondamnis la partoprenon de RusujoRusio kiel ''imperialistan agresion''. Ili tre fortiĝis kiam la caraj trupoj malvenkiĝis ĉe preskaŭ ĉiu fronto. En la [[Oktobra Revolucio]] de [[1917]], ili iĝis la plej forta movado. La elekzile reveturinta Vladimir Iljiĉ [[Lenin]] transprenis la gvidon de la komunistoj.
 
En la [[Rusa Enlanda Milito]], komenciĝinta en [[1917]]/[[1918]], batalis la komunisma ''ruĝa armeo'' kontraŭ la ''blanka armeo''. La blankoj estis komuna nocio por ĉiu kontraŭbolŝevika forto. [[Lev Trockij]] gvidis la [[Ruĝa Armeo|Ruĝan Armeon]], kiu sukcese batalis kontraŭ la blankoj. Ĝis [[1922]] akiris la bolŝevikoj preskaŭ la tutan teritorion de la iama cara imperio. Tio okazis per ekonomia modelo de tiel nomata [[militkomunismo]], dum kiu ĉiu entrepreno staris sub ŝtata kontrolo. La agresivaj, mizerigaj agoj de la bolŝevikoj kondukis al malsatmizero kaj ribeloj de la popolo. En [[1921]] ŝanĝis la militkomunisman ekonomion la modelo de [[Nova Ekonomia Politiko]].