Kristanismo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
ujo->io
Linio 6:
== Historio ==
{{ĉefartikolo|Historio de kristanismo|Unuaj centroj de la Kristanismo}}
La originoj de la [[unuaj centroj de kristanismo]] ĝenerale kovras la periodon kiu etendiĝas ĝis la [[unua koncilio de Niceo]] de 325. Ĝi naskiĝis el la romia provinco de JudujoJudio en la okcidenta Azio kaj disvastiĝis tra la tuta romia imperio, nome en la orienta Afriko kaj okcidenta Azio (ĝis atingi eĉ Hindion). Dekomence, tiu disvastiĝo estis strikte ligita al la centro de juda fido jam ekzistantaj, en la juda diasporo. La unuaj kristanoj, do, estis judoj aŭ prozelitoj, nomataj ankaŭ "Diotimantoj".
 
=== Historiaj branĉoj de kristanismo ===
Linio 74:
Dum la lastaj cent jaroj la procentaĵo de kristanismoj rilate al la tutmonda popolo estis ĉirkaŭ 33. Tio tamen ne montras gravan translokiĝon de la nombro de kristanoj: grandan kreskon en evoluiĝantaj landoj (ĉirkaŭ 23.000 tage) akompanas malkreskego en evoluiĝintaj landoj, ĉefe en Eŭropo kaj Nordameriko (ĉirkaŭ 7.600 tage).<ref>Werner Ustorf. "A missiological postscript", in McLeod and Ustorf (eds), ''The Decline of Christendom in Western Europe, 1750-2000'', ([[Cambridge University Press]], 2003) pp. 219–20.</ref>
Kristanismo estas ankoraŭ la ĉefa religio en Eŭropo, Ameriko, la Filipinoj kaj Sud-Afriko.<ref>[http://www.britannica.com/eb/table?tocId=9394911 Encyclopedia Britannica] table of religions, by region. Retrieved November 2007.</ref>
Tamen ĝi malkreskas en multaj regionoj inkluzive de nordaj kaj okcidentaj ŝtatoj de [[Usono]],<ref>[http://b27.cc.trincoll.edu/weblogs/AmericanReligionSurvey-ARIS/reports/p1a_belong.html American Religious Identification Survey 2008]</ref> Oceanio ([[Aŭstralio]] kaj [[Novzelando]]), norda Eŭropo (inkluzive de [[BritujoBritio]],<ref>[http://www.ekklesia.co.uk/news/uk/061223/christendom New UK opinion poll shows continuing collapse of 'Christendom']</ref> [[Skandinavio]] kaj aliaj lokoj), [[FrancujoFrancio]], [[GermanujoGermanio]], la kanadaj provincoj de [[Ontario]], [[Brita Kolumbio]] kaj [[Kebekio]], kaj partoj de Azio (ĉefe en Mezoriento,<ref>Barrett/Kurian.''World Christian Encyclopedia'', p. 139 (Britain), 281 (France), 299 (Germany).</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4499668.stm BBC NEWS—Guide: Christians in the Middle East]</ref><ref>[http://www.chron.com/disp/story.mpl/world/4425100.html Is Christianity dying in the birthplace of Jesus?]</ref> [[Sud-KoreujoKoreio]],<ref>[http://www.omf.org/omf/uk/about_asia/countries/korea/south_korea_profile Number of Christians among young Koreans decreases by 5% per year]</ref> [[Tajvano]]<ref>{{cite web|url=http://americanbuddhist.net/christianity-fading-taiwan |title=Christianity fading in Taiwan &#124; American Buddhist Net |publisher=Americanbuddhist.net |date=2007-11-10 |accessdate=2009-05-05}}</ref> kaj [[Makao]]<ref>[http://www.nytimes.com/2007/12/26/world/asia/26macao.html?_r=1&oref=slogin A Gambling-Fueled Boom Adds to a Church’s Bane]</ref>).
 
En la plej multaj evoluiĝintaj landoj la homoj, kiuj daŭre diras sin kristanoj malpli kaj malpli vizitas preĝejojn en la lastaj jardekoj.<ref>Putnam, ''Democracies in Flŭ: The Evolution of Social Capital in Contemporary Society'', p. 408.</ref>
Linio 87:
Kristanismo en unu formo aŭ alia estas la nura [[ŝtatreligio]] en jenaj landoj:
* [[Kostariko]] (romkatolika),<ref name="Encyclopædia Britannica-Costa Rica">{{cite web|url =http://www.britannica.com/EBchecked/topic/139528/Costa-Rica| title = Costa Rica|publisher = Encyclopædia Britannica|accessdate = 2008-05-11}}</ref>
* [[DanujoDanio]] (evangelika luterana),<ref name="Encyclopædia Britannica-Denmark">{{cite web|url =http://www.britannica.com/EBchecked/topic/157748/Denmark| title = Denmark|publisher = Encyclopædia Britannica|accessdate = 2008-05-11}}</ref>
* [[Salvadoro]] (romkatolika),<ref name="Encyclopædia Britannica-El Salvador">{{cite web|url =http://www.britannica.com/EBchecked/topic/181798/El-Salvador| title = El Salvador|publisher = Encyclopædia Britannica|accessdate = 2008-05-11}}</ref>
* [[AnglujoAnglio]] (anglikana),<ref name="Centre for Citizenship-England">{{cite web|url =http://www.centreforcitizenship.org/church1.html| title = Church and State in Britain: The Church of privilege|publisher = Centre for Citizenship|accessdate = 2008-05-11}}</ref>
* [[Finnlando]] (evangelika luterana & ortodoksa),<ref name="Finish Tourist Board-Finland">{{cite web|url =http://www.visitfinland.com/w5/index.nsf/(Pages)/Religion| title = Official Religions of Finland|publisher = Finish Tourist Board|accessdate = 2008-05-11}}</ref><ref name="Euresis-Finland">{{cite web|url =http://www.euresisnet.eu/Pages/ReligionAndState/FINLAND.aspx| title = State and Church in Finland|publisher = Euresis|accessdate = 2008-05-11}}</ref>
* [[KartvelujoKartvelio]] (kartvela ortodoksa),<ref name="Beliefnet-Georgia">{{cite web|url =http://blog.beliefnet.com/stevenwaldman/2008/08/mccain-praises-georgia-for-ado.html| title = McCain Praises Georgia For Adopting Christianity As Official State Religion|publisher = BeliefNet|accessdate = 2009-04-11}}</ref>
* [[GrekujoGrekio]] (greka ortodoksa),<ref name="Encyclopædia Britannica-El Salvador"/>
* [[Islando]] (evangelika luterana),<ref name="Encyclopædia Britannica-Iceland">{{cite web|url =http://www.britannica.com/EBchecked/topic/281235/Iceland|title = Iceland|publisher = Encyclopædia Britannica|accessdate = 2008-05-11}}</ref>
* [[Liechtenstein]] (romkatolika),<ref name="U.S. Department of State-Liechtenstein">{{cite web|url =http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2003/24418.htm|title = Liechtenstein|publisher = U.S. Department of State|accessdate = 2008-05-11}}</ref>
* [[Malto]] (romkatolika),<ref name="Encyclopædia Britannica-Malta">{{cite web|url =http://www.britannica.com/EBchecked/topic/360532/Malta|title = Malta|publisher = Encyclopædia Britannica|accessdate = 2008-05-11}}</ref>
* [[Monako]] (romkatolika),<ref name="Encyclopædia Britannica-Monaco">{{cite web|url =http://www.britannica.com/EBchecked/topic/388747/Monaco|title = Monaco|publisher = Encyclopædia Britannica|accessdate = 2008-05-11}}</ref>
* [[NorvegujoNorvegio]] (evangelika luterana),<ref name="Encyclopædia Britannica-Norway">{{cite web|url =http://www.britannica.com/EBchecked/topic/420178/Norway|title = Norway|publisher = Encyclopædia Britannica|accessdate = 2008-05-11}}</ref>
* [[SvislandoSvisio]] (romkatolika, malnova katolika, aŭ iu protestanta laŭ kantono)<ref name="U.S. Department of State-Switzerland">{{cite web|url =http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2003/24436.htm|title = Switzerland|publisher = U.S. Department of State|accessdate = 2008-05-11}}</ref>
* [[Vatikanurbo]] (romkatolika)<ref name="Encyclopædia Britannica-Vatican City">{{cite web|url =http://www.britannica.com/EBchecked/topic/623972/Vatican-City|title = Vatican|publisher = Encyclopædia Britannica|accessdate = 2008-05-11}}</ref>
 
Linio 120:
| align="right" | −0,4 %
|-----
| [[GermanujoGermanio]]|| align="right" | 82
| align="right" | 0,1 %
| align="right" | 69,4 % || align="right" | 57,1
| align="right" | −1,0 %
|-----
| [[SvislandoSvisio]] || align="right" | 7 || align="right" | 0,67 %
| align="right" | 86,6 % || align="right" | 6,4
| align="right" | 0,4 %
|-----
| [[AŭstrujoAŭstrio]] || align="right" | 8 || align="right" | 0,52 %
| align="right" | 89,7 % || align="right" | 7,3
| align="right" | 0,2 %