Pierre Boulez: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Etaj ŝanĝoj
Linio 1:
[[FileDosiero:Boulez25oct2004.jpg|thumbeta|La komponisto en 2004]]
'''Pierre BOULEZ''' (naskiĝinta la {{daton|26|3|1925}} en [[Montbrison]], mortinta la {{daton|6|1|2016}}<ref>[http://orf.at/stories/2317577/2317578/ Nekrologo ĉe orf.at]</ref> en [[Baden-Baden]]) estis [[francio|franca]] komponisto, direktisto kaj pianisto.
 
== Vivo ==
Li finstudis en 1945 ĉe la Pariza Konservatorio. Lia plej grava instruisto estis la franca komponisto [[Olivier Messiaen]]. Boulez estis muzikdirektoro de la trupo Renaud-Barrault ĉe la teatrejo Théâtre Marigny en [[Parizo]] (1948). Dum la malfruaj 1940-aj kaj la 1950-aj jaroj li verkis serion da tre eksperimentemaj verkoj, kiuj baziĝis sur la [[dekdutonismo]], gajnante grandan laŭdon. Li iĝis unu el la plej influaj komponistoj, kiuj pledis por etendigo de la principoj de seria muziko ĉien ajn en la muzikon (ankaŭ en la domenojdomajnoj de dinamiko, ritmo, sonkoloro, sonalteco).
 
Dum la ĉiujare en [[Darmstadt]] faritaj someraj kursoj li - kune kun [[Karlheinz Stockhausen]] - ege influis la avangardon postmilitan kaj kontribuis ankaŭ al kreo de nova lingvo koncerne muzikajmuzikajn teknikoteknikon kaj gestadogestadon.
 
== Verkoj kaj graveco ==
Liaj komponaĵoj ampleksas i.a.: ''Structures I'' por du pianoj (1952), tri pianaj sonatoj, unu kantociklo por kantanto kaj orkestro ''Pli selon pli – Portrait de Mallarmé'',(1957-1962) kaj ''Domaines'' (1968), verko por ununura klarneto kaj 21 instrumentoj.
 
En la 1960-aj jaroj li estis gastanta direktisto en Cleveland kaj ege famiĝis. Inter 1971-75 li estis ĉefdirektisto de "BBC Symphony Orchestra" kaj samtempe, 1971 ĝis 1977, muzika direktoro de "New York Philharmonic Orchestra". En 1976 li nomumitis direktoro de la renomita franca instrumentogrupo "Ensemble InterContemporain". Kiel direktisto li koncentriĝis ĉiam je samtempaj verkoj respektivaj la propraj siaj; sed li ankaŭ iĝis interpretisto de tradiciaĵoj, antaŭ ĉio de verkoj de Strawinsky[[Igor Stravinski|Stravinski]] aŭ de [[Claude Debussy|Debussy]]. En 1976 li direktis en Bayreuth, okaze de la datreveno 100-a de la konstruo de la fama operejo de [[Bayreuth]], la operon ''Ring des Nibelungen'' de [[Richard Wagner]].
 
En 1976 li fondis la instituton "Institut de Recherche et de Coordination Acoustique/Musique (IRCAM)", kiun li gvidis ĝis 1991. Ĝi troviĝas ene de la [[Centro Georges Pompidou|Pompidou-Centro]] pariza kaj nombriĝas inter la plej gravaj elektronikmuzikaj studioj de la mondo. Tie fakuloj kaj komponistoj el la tuta mondo renkontiĝadas por evoluigi novajn komputilteknikaĵojn konektitajn al muziko. Boulez mem uzis elektronikajn sonojn malofte, unue en la verko ''Explosante-Fixe'' (1972). La plej juna versio de tiu ĉi verko estas de 1994 - tiel Boulez substrektis aspekton specialan de li: daŭre prilabori la proprajn verkojn. Tiamaniere estiĝis tuta serio da "ankoraŭ ne finfaritaj verkoj", i.a. ''Repons'' (ekde 1981) aŭ ''Eclat/Multiples'' (ekde 1965).
Linio 19 ⟶ 20:
 
== Notoj ==
{{referencoj}}
<references/>
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{EL}}* [http://www.focus.de/kultur/musik/kultur-die-note-ist-wichtiger-als-der-ton_aid_362982.html Intervjuo el 2009: "Die Note ist wichtiger als der Ton", ĉe ''Focus''] {{de}}
 
{{vivtempo|1925|2016|boulezBoulez, pierrePierre}}
 
{{vivtempo|1925|2016|boulez, pierre}}
[[kategorio:francaj komponistoj]]
[[kategorio:francaj dirigentoj]]