Fadeno: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Elkágyé (diskuto | kontribuoj)
→‎Proverbo: Kompletigo (titolo de referenco)
Komerce troviĝas fadenbobenoj aŭ fadenbuloj; Moiroj ---> Mojroj
Linio 1:
[[Dosiero:SpoolsOfThread.jpg|thumbeta|200px|right|[[Fadenbobeno]]j]]
'''Fadeno''' estas la baza ero de [[teksaĵo]]j. Fadeno estas longa kaj maldika kaj oni povas ĝin [[teksaĵo|teksi]], [[trikado|triki]] aŭ uzi alimaniere por fabriki maldikan aĵon kiel [[ŝtofo]]j, [[vestaĵo]]j, [[tapiŝo]]j, ktp. [[Komerco|Komerce]], fadenoj estas kutime vendataj sub la formo de [[bobeno]] (ekz. fadenbobeno de [[kotono]]) aŭ de bulo (ekz. fadenbulo de [[lano]]).
 
[[Dosiero:Bindfaden.jpg|thumbeta|200px|rightdekstre|LigfadenojBuloj de ligfadeno aŭ [[ŝnuro|ŝnuretojŝnureto]] ]]
 
Dikan aŭ kunligitan fadenon oni nomas ŝnureto, [[ŝnuro]] kaj ŝnurego, maldika fadeno povas esti fibro, sed ankaŭ fadeno ofte konsistas el kunligitaj fibroj.
 
Per fadeno enmetita en la trueto de [[kudrilo]] oni povas [[kudrado|kudri]] teksaĵon farante [[vestaĵo]]n.
 
[[Araneoidoj|araneoj]] kaj [[raŭpo]]j kapablas produkti fadenon kiun ili poste teksas. La fadeno de la [[silkraŭpo]] estas uzita de la [[teksaĵindustrio]] por produkti [[silko]]n.
 
== Kulturhistoria simboleco de la fadeno ==
En antaŭkristanaj kaj antaŭislamaj religisistemoj la fadeno simbolis la [[sorto]]n. La grekaj [[moirojMojroj]] kaj la norvegaj [[nornojNornoj]] teksis la sorton streĉante la fadenon por ĉiu vivo, mezurante kaj tranĉante ĝin je la antaŭdifinita longeco. El tiu ''sortofadeno'' estis teksita la [[vivo]] de la [[homo]]j. Ankaŭ hodiaŭ oni diras en la germana ke ''la vivo pendas de silka fadeno'' aŭ ke ''ies vivofadeno estis tranĉita''.
 
En la [[greka mitologio]] troviĝas la [[Ariadnefadeno]]ariadnofadeno, donaco de la princino [[AriadneAriadno]] al [[Tezeo]], helpe de kiu li trovis sian vojon tra la [[labirinto]], kie troviĝis la [[minotaŭro]], kiun li mortigis.
 
La sorteca signifo de la fadeno kondukis ankaŭ al multaj superstiĉoj. Tiel je la tagoj de iaj sanktuloj estis malpermesite kudri. En kelkaj centreŭropaj regionoj oni ne rajtis ripari vestaĵon kiun oni portis ankoraŭ je la korpo, por ne alporti malbonŝancon distranĉinte la fadenon.