Bronzepoko: Malsamoj inter versioj

La termino, kiu stampis en [[1820]] la dana arkeologo [[Christian Jürgensen Thomsen]] por klasigi en tri epokoj la kolektojn de la ''Reĝa Komisiono por la Konservado de la Antikvaĵoj de Kopenhago'', havas kronologian valoron en Proksima Oriento kaj Eŭropo, ĉar al [[metalurgio]] oni alvenis tra diversaj procezoj en la diferencaj regionoj de la mondo. Ties studo dividiĝas en ''Antikva Bronzepoko'', ''Meza Bronzepoko'' kaj ''Fina Bronzepoko''. Kvankam, ĝenerale, al la [[Bronzepoko]] oni antaŭmetas [[Kuprepoko]]n kaj oni postmetas [[Ferepoko]]n, tio ne ĉiam estis tiele: en la [[Subsahara Afriko]], ekzemple, oni disvolvigis la metalurgion el fero sen pasi tra la epokoj de la kupro kaj de la bronzo.<ref>Fullola, Josep Mª; Nadal, Jordi (2005). «Introducción a la prehistoria. La evolución de la cultura humana». Barcelona (unua eldono) (Ed. UOC). p. 173. ISBN 84-9788-153-2.</ref>

 

La teknologio rilata kun bronzo estis disvolvigita en [[Proksima Oriento]] fine de la 4a jarmilo a.K.,<ref>Margueron, Jean-Claude (2002). «Las primeras utilizaciones de los metales». Los mesopotámicos. Fuenlabrada: Cátedra. ISBN 84-376-1477-5.</ref> date en [[Malgranda Azio]] antaŭ la [[4a jarmilo a.K.|3000&nbsp;a.&nbsp;K.]]; en la [[antikva Grekio]] eke meze de la [[3a jarmilo a.K.]]; en [[Centra Azio]] la bronzo estis konata ĉirkaŭ la [[3a jarmilo a.K.|2000&nbsp;a.&nbsp;K.]], en [[Afganio]], [[Turkmenio]] kaj [[Irano]], kvankam en [[Ĉinio]] ne ekuzis ĝis ĉirkaŭ [[18-a jarcento a.K.|1800&nbsp;a.&nbsp;K.]], adoptante ĝin la [[dinastio Ŝang]].

 

=== Kipro ===

 

Post periodo de kupra ŝtonepoko ekde ĉirkaŭ -3900 komenciĝis ĉirkaŭ -2600 bronzepooko en [[Kipro]]. La insulo estas riĉa je [[kupro]] kaj havis do apartan signifon rilate al internacia komerco. Ĉu la vorto ''kupro'' estiĝis el la nomo de la insulo, aŭ inverse ne estas klare.

 

 

==Notoj==

 

==Bibliografio==