Heidi: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:Heidi Titel.jpg|thumb|Heidi]]
'''Heidi''' [hajdi] estas 5- ĝis 8-jara knabino el la junularaj romanoj de [[Johanna Spyri]], kies unuaj eldonoj aperis en du volumoj en [[1880]] kaj [[1881]]. Heidi estas fama evoluromano, kiu rakontas fiktivan junecan biografion de sivsa orfknabino. La romano tamen portajportas multajn aŭtobiografiajn trajtojn de Johanna Spyri.
 
== Unua volumo ==
La unua volumo sub la titolo "La migro- kaj lernojaroj de Heidi" (en la germanlingva originalo "Heidis Lehr- und Wanderjahre"<ref>[http://www.deutschestextarchiv.de/book/view/spyri_heidi_1880?p=7 Enretigo de la originala eldono de 1980 en la retejo de DTA, konsultita 2016-01-30]</ref>) temas pri la forporto de Heidi al Frankfurto, ties vivo en la senjora domo Sesemann kaj ŝia reveno al Svislando. Heidi vivas ĉe sia avo en la [[Svislando|svisa]] montaro en vilaĝo [[Maienfeld]], [[Grizono]], kaj ĝuas tie feliĉan vivon. Ŝi ŝatas salti sur la alpaj paŝtejoj, enspiri la freŝan aeron, flari la odoron de la floroj kaj endormiĝi en fojna lito sub la stelplena ĉielo. Sed iun tagon ŝia onklino kontraŭ ŝia volo forportis ŝin al la granda imperia urbo [[Frankfurto ĉe Majno|Frankfurto]], kie ŝi en senjora domo devus servi kiel kunulino de paralizita knabino Klara kiel kunulino, sed hejmsopiro ŝin turmentas …
 
La ĉefaj roluloj krom Heidi estas ŝia avo Alponĉjo ([[germana|germane]] en la originala oedonoeldono ''Alm-Oehi'' aŭ en postaj eldonoj ''Alpöhi''), kiun ĉiu opinias apartiĝema strangulo, la paŝtista knabo Kapro-Petro (''Geißen-Peter'' aŭ ''Ziegen-Peter'') kaj Klara, knabino el Frankfurto sidanta en [[rulseĝo]].
 
La rakonto impresas per multaj kortuŝaj scenoj. Ekzemple la avo, sub influo de la gaja kaj vigla Heidi, montriĝas afabla kaj helpema homo, danke al kies amoplena flegado la paralizita knabino Klara fine eĉ sukcesas mem iri.
Linio 13:
 
==Pra-Heidi==
Fakte ekzistis jam romano, kiu traktis la motivon de orfinfano el la alpojAlpoj de la germana verkisto Hermann Adam Kamp, kiu aperis en 1830-aj jaroj sub la titolo "Adelaide, das Mädchen vom Alpengebirge", kiu temas pri knabino, kiu vivas sur alpopaŝtejo ĉe sia avo, devas forlasi sian hejmon, kaj poste ricevinte hejmsopiron revenas. Estas verŝajne, ke Johanna Sypri konis tiun verkon, kiam ŝi skribis sian Heidi, tamen la du verkoj estas neniel kompareblaj, ĉar Heidi de Johnanna Spyri ja nur fariĝis tiel signifa verko pro la komplekseco de ĝiaj figuroj, kiuj estas multfacetaj personecoj.<ref>Sieglinde Geisel: [http://www.nzz.ch/die-maer-vom-ur-heidi-1.5448506 "Die Mär vom Urheidi" (La fabelo pri Pra-Heidi)] en [[Neue Zürcher Zeitung]], eldono 2010-04-15, reta eldono konsultita 2016-01-30</ref>
 
==Heidi en aliaj lingvoj==
La romano de Heidi estis tradukita al pli ol 50 lingvoj. Precipe ŝatata la romano Estasestas en [[Japanio]]. Aperis ĝis nun multe pli ol 100 diversaj Heidi-tradukoj en la japana lingvo.
 
Grandan influon la romanaromano de Heidi havis en Japanio, sed ĝi en Japanio ofte estas reduktita al naiva bildo de belaj montoj, simpla kampara vivo kaj natureco. La bildo de Heidi, kiel ĝi disvastiĝis en Japanio vaste influis la idearon, kiun japanoj kutime havas pri Svislando. En Japanio aperis ĝis nun 123 diversaj eldonoj de Heidi de 72 malsamaj tradukistoj, 28 bildlibroj kaj 21 [[mangao]]j.<ref>Heidi in Japan (Heidi en Japanio) en [https://de.wikipedia.org/wiki/Heidi_in_Japan germanlingva Vikipedio]</ref>
 
==Heidi en filmo==
La unua mutfilmo pri Heidi aperis jam en 1920 sub la reĝisorado de Frederick A. Thomson<ref>[http://www.imdb.com/name/nm0861002/ Filmografio pri Frederick A. Thomson, retejo de IMBd, konsultita 2016-01-30]</ref> en Usono. Ek de tiam aperis multnombraj kinejfilmoj, televidaj serioj kaj desegnofilmoj pri la historio de Heidi. La plej nova Heidi-filmo aperis en 2015 sub reĝisorado de Alain Gsponer, kun Anuk Steffen (kiel Heidi), Peter Lohmeyer (kiel Sebastiano), Bruno Ganz (kiel Alponĉjo), Katharina Schüttler (Fraŭlino Rottenmeier) kaj Maxim Mehmet (Senjoro Sesemann).
 
==Multaj novaj versioj post la finĝofiniĝo de la kopirajtoj==
Post kiam en [[1971]] finiĝis la [[kopirajto|aŭtoraj rajtoj]], aperis multaj novaj versioj de Heidi, ofte kun abundaj ŝanĝoj (jen mallongigoj, jen aldono de novaj epizodoj). Heidi famiĝis en la tuta mondo ne nur kiel libro, sed ankaŭ kiel [[kasedo]] aŭ [[kompaktdisko]], kaj per multaj (rolludaj aŭ desegnaj) [[filmo]]j.
 
==Heidi en Esperanto==
Malgraŭ la grava signifo de la romano kaj ĝia aŭtorino, Johanna SpypriSpyri, ĝis 2015 tiu verko ne estis tradukita al Esperanto. [[Dietrich Michael Weidmann|Didi Weidmann]] intertempe tradukis la unuan volumon de la verko sub la titolo ''La migro- kaj lernojaroj de Heidi''<ref>[http://informejo.com/heidi-auf-esperanto---heidi-en-esperanto.html "Heidi en Esperanto" en la blogo de Didi Weidmann (konsultita 2016-01-30)]</ref>, kiu aperos la 31-an de marto 2016 en la eldona fako de [[Allsprachendienst Esperanto GmbH]]. La dua volumo aperos sub la titolo "Heidi povas apliki, kion ŝi lernis" la 2-an de julio 2016 samloko.
 
==Regiono Heidiland - turisma marko==
Sub la nomo "Heidiland" la regiono de Maienfeld, [[Pretigovio]] kaj [[Bad Ragaz]] surmerkatigas siajn plej diversajn turismajn ofertojn, lerte profitante de la fameco, kiun la regiono aperisakiris pro la ŝatado de la romano de Johanna Spyri. Amase homoj precipe alel Azio pilgrimas al Maienfeld kaj Bad Ragaz por vidi la lokojn, kie Heidi vivis, ĉar por multaj homoj tra la mondo la knabino Heidi estas realaĵo kaj ne nur fikcia historio, kaj la svisaj turismo-respondeculoj memkompreneble faras ĉion por nutri tiun belan miton.<ref>[http://www.heidiland.com/de/ Retejo de la turisma regiono Heidiland, konsultita 2016-01-30]</ref>
 
== Referencoj ==