San-Paŭlo: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e ŝablonoj por lingvoindiko |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 17:
|municipoj = 645
|mapo = SaoPaulo MesoMicroMunicip.svg
|nomo de la loĝanto
|ĉefurbo
|najbaroj = ·[[Paraná]] (sude)<br />·[[Mato Grosso do Sul]] (okcidente)<br />·[[Minas Gerais]] (norde, nordoriente)<br />·[[Rio de Janeiro]] (oriente)
|latitudo =
|longitudo =
|subŝtatestro
|partio_subŝtatestro
|vicsubŝtatestro
|partio_vic = [[Partido Socialista Brasileiro|PSB]]
|feder_deputitoj = 70
|subŝtata_deputitoj
|areo_entute = 248
|areo_laŭgrade
|loĝantoj_jaro
|loĝantoj
|loĝantoj_laŭgrade
|loĝantoj_urbe
|loĝdenso
|loĝdenso_laŭgrade
|MEP_jaro = 2010
|MEP_tuta = 1,428 bilionoj<ref name="IBGE_MEP">[ftp://ftp.ibge.gov.br/Contas_Regionais/2010/pdf/tab01.pdf]</ref>
|MEP_laŭgrade
|MEP_kape = 30
|MEP_kape_laŭgrade
|IHD_jaro = 2005
|IHD = 0,833 (2005)<ref name="IHD_2005">[http://www.pnud.org.br/pobreza_desigualdade/reportagens/index.php?id01=3039&lay=pde]</ref>
|IHD_laŭgrade
|IHD_kategorio = alta
|vivdaŭro
|vivdaŭro_laŭgrade
|infan_morto = 14,5
|infan_morto_laŭgrade
|analfabetismo = 4,0
|analfabetismo_laŭgrade
|horzono = UTC-3
|horzono_DST = UTC-2
Linio 56:
|pri_klimato = Aw/Cfa/Cfb/Cwa/Cwb
|mallongigo = BR-SP
|retejo_ŝubŝtato
}}
'''San-Paŭlo''' ({{lang-pt|Estado de São Paulo}}) estas unu el la 27 [[Subŝtatoj de Brazilo|federacieroj de Brazilo]]. Ĝia ĉefurbo estas [[San-Paŭlo (urbo)|San-Paŭlo]] ({{lang-pt|São Paulo}}) kaj ĝia nuna estro estas [[Geraldo Alckmin]]. Oni ankaŭ povas skribi '''San-Paŭlio''', por distingi tion de la ĉefurbo.
Linio 70:
En la komenco de la [[16-a jarcento]], la san-paŭla marbordo jam estis vizitita de portugalaj kaj hispanaj navigistoj, sed nur en [[1532]] okazis la unua popoligo en [[São Vicente]], fare de [[Martim Afonso de Sousa]], kie nun estas la [[Baixada Santista]].
Post fondiĝo de Vilaĝo São Vicente, estis kreita la unua parlamento en Ameriko: La Ĉambro de Vilaĝo São Vicente, kie estis organizita la unua balotado en la amerika kontinento. La serĉo por multevaloraj metaloj faris, ke portugaloj surpasis [[Serra do Mar]]-n, tra la jam ekzistanta indiĝena irvojo, [[Peabiru]]. En la altebenaĵo post Mara Montaro (Serra do Mar), estis fondita en la jaro [[1554]] la vilaĝo de [[San-Paŭlo (urbo)|Sankta Paŭlo de Piratininga]], de la jesuitoj, gviditaj de [[Manuel da Nóbrega]]. Ĝis la fino de la 16-a jarcento multajn aliajn vilaĝojn oni fondis en la altebena regiono, kiel [[Santana de Parnaíba]], kiuj garantiis la sekurecon kaj subtenon de vilaĝo San-Paŭlo.<ref>
[[Dosiero:Benedito Calixto - Fundação de São Vicente, 1900.jpg|
Fondiĝo de São Vicente en la san-paŭla marbordo iniciatis la procezon de [[koloniado de Brazilo]] kiel kutima politiko de la portugala registaro, kaŭzita de alesteco de aliaj fremduloj, kiuj minacis ekposedi tiun teritorion.<ref>
Antaŭ tio, jam ekzistis tie centro de la [[Portugala Imperio]], kiu, simile al aliaj marbordaj centroj, ekestis post ŝip-drono, probable en la komenco de la 16-a jarcento. Tamen nur post fondiĝo de Vilaĝo São Vicente, far Martim Afonso de Souza, oni konsideris ĝin kiel veran markon de la brazila koloniado.<ref>
La mallarĝa marbordo, barita de la Mara Montaro, malfaciligis ekeston de agrikulturo. Aliflanke, la altebenaĵo restis izolita, kiu malpermesis al ĝi atingi la oceanon kaj tiel, malfacile transporti varojn. Tiel, tiu teritorio iĝis ekonomie malsupera, sen ebleco produkti la ĉefan varon de [[kolonia Brazilo]], la [[sukerkano]]n, tiam kultivate ĉefe en [[Pernambuco]] kaj [[Bahia]].<ref>
Okazis en Piratininga kvazaŭ-sklaveca kulturo, bazita sur la perforta laboro de indianoj. La izoliĝo de la vilaĝo kreis apartan societon. Alveni al la tiama San-Paŭlo postulis grandan malfacilaĵojn, pro la montaro, la atakoj de indianoj, malsato kaj malsanoj.
|