|
[[dosiero:Rot und Gelb (Fußball)-red and yellow card (Soccer).jpg|thumb|Ruĝa kartoKarto kaj Flava kartoKarto en futbalo]]
La '''Ruĝa Karto''' ekzistas en pluraj [[teamsportoteama sporto|teamaj sportoj]]j: montrata de [[arbitraciulo]] (matĉestro, arbitracianto) kontraŭ unu el la ludantoj ĝi signifas ties forsendon de la ludkampo. Ruĝa kartoKarto ekzistas i.a. ĉe la sportoj [[futbalo]], [[manpilko]] kaj [[rugbeo]]. <br>
LaSekve la koncerna ludanto devas tuj kaj sen anstataŭado (ĉe manpilko li post 2 minutoj povas esti anstataŭata) forlasi la [[ludkampo]]n kaj ne plu partopreni en la aktuala [[matĉo]]. Krom tio li kutime estas [[proskribo| proskribata]] por unu aŭ pli el la sekvaj matĉoj de sia teamo. <br>
Ruĝa kartoKarto kutime estas montrata pro "grave malhonesta ludado", ĉu pro grava [[faŭlo]], ĉu pro [[korpa ofensivo]] kontraŭ opona ludanto, ĉu pro [[ofendo]]. En [[futbalo]] Ruĝa Karto ankaŭ estas montrata, se klara golŝanco de la kontraŭa teamo estas preventatanuligata per [[faŭlo]] aŭ intenca [[manludo]] ( "slange '' "savbremso "'' "). – Pro "grave malhonesta ludado" eĉ post ludfino la matĉestro povas montri Ruĝan Karton. <br> ▼Eĉ [[trejnisto]] aŭ vic-trejnistoj povas esti forsendataj
Slango:Futbalslange la Ruĝa Karto estas la "pugokarto" , (ĉar matĉestro kutime tenas la kartonRuĝan Karton en sia postaĵpoŝo ) kaj la [[Flava Karto|Flavan]] en la brustpoŝo. TiuLa kutimoesprimo devenasvenas el la tempo de nigra-blanka televido, kiu ne permesis facile distingi la kolorojn de la kartojKartoj. Spektantoj distingis ilin laŭ la poŝo, el kiu iliĝi estis venistirata. ▼▲Ruĝa karto kutime estas montrata pro "grave malhonesta ludado", ĉu pro grava [[faŭlo]], ĉu pro [[korpa ofensivo]] kontraŭ opona ludanto, ĉu pro [[ofendo]]. En [[futbalo]] Ruĝa Karto ankaŭ estas montrata, se klara golŝanco de la kontraŭa teamo estas preventata per [[faŭlo]] aŭ intenca [[manludo]] ("''savbremso''"). – Pro "grave malhonesta ludado" eĉ post ludfino la matĉestro povas montri Ruĝan Karton. <br>
▲Slango: "pugokarto" (ĉar matĉestro kutime tenas la karton en sia postaĵpoŝo). Tiu kutimo devenas el la tempo de nigra-blanka televido, kiu ne permesis distingi la kolorojn de la kartoj. Spektantoj distingis ilin laŭ la poŝo, el kiu ili venis.
==Historio==
[[dosiero:Rote Karte-RB Salzburg-18-09-2005.jpg|thumb|Ruĝa Karto post [[faŭlo]]]]
KomenceĜis [[1966]] la forsendo de ludisto okazis per parolata admono de la matĉestro. Dum [[Futbala Mondpokalo]] [[1966]] okazis tumulto: en la ludo de [[Argentinio]] kontraŭ [[Anglio]] la germana [[matĉestro]] [[Rudolf Kreitlein]] forsendis argentinan ludiston, sed tiu ne komprenis (aŭ ne volis kompreni) kaj restis sur ludkampo dum pliaj 9 minutoj. Dum la sekvaj tumultaj scenoj la matĉestro admonis plurajn pliajn ludistojn, sen ke ili aŭ la spektantoj rimarkisnotis tion.
Por estonte eviti tiajn miskomprenojn la angla matĉestro [[Ken Aston]] proponis uzi [[Flava kartoKarto|flavanFlavan kartonKarton]] kaj ruĝanRuĝan kartonKarton analoge al la internacie uzata semaforasemaforaj sistemokoloroj. Tiel ili estis aplikataj dum la Futbala Mondpokalo [[1970]] kaj post tiam mondvaste. <br>
Ekde [[1991]] en futbalo ankaŭ uzatas la [[flavFlav-ruĝaRuĝa kartoKarto]].
===Regularo por Ruĝa Karto===
La regularo por montri ruĝanRuĝan kartonKarton estas fiksata de International Football Association Board kaj uzata de [[FIFA]]. Ĝi listigas la kategoriojn de miskonduto, pro kiu ludisto povas esti forsendata:
# Serioza [[faŭlo]], inkluzive de [[korpa ofensivo]], kiu danĝerigas la sekureconsanon de kontraŭulola oponulo.
# Perforta konduto
# Kraĉado al iu
# Intenca [[manludado]] en la [[penalareo]] por preventi evidentan golŝancon de la kontraŭaopona teamo fare de iu ludisto krom [[golisto]].
# Intenca delikto por preventi evidentanklaran golŝancon (kutime nomatafutbalslange "profesia faŭlo")
# Uzado de ataka, ofenda aŭ hontiga lingvaĵo aŭ gesto
# Ĉe ricevado de la dua admono ([[flavaFlava kartoKarto]]) en unu matĉo
==Famaj ''Ruĝkartuloj''==
Germana golisto [[Jens Lehmann]] (nacia golisto en la [[Futbala Mondpokalo 2006]]) jam vidis 6 ruĝajnRuĝajn kartojnKartojn kaj tiel altrangas inter la forsenditaj golistoj.
== Vidu ankaŭ ==
* [[avertoadmono (futbalo)]]
* [[Flava Karto]]
* [[honestludahonesto]] en sporto
* slango: [[pugokarto]] (slango)
| 