Kristanismo: Malsamoj inter versioj

'''Kristanismo''' estas la plej granda monda [[religio]], havante 1943 milionojn da kredantoj<ref name="World">33.2% of 6.7&nbsp;billion world population (under the section 'People') {{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/xx.html|title=World|publisher=CIA world facts}}</ref><ref name="foreignpolicy.com">{{cite web|url=http://www.foreignpolicy.com/story/cms.php?story_id=3835|title=The List: The World’s Fastest-Growing Religions|publisher=foreignpolicy.com|date= 2007-03 |accessdate=2010-01-04}}</ref><ref name="Major Religions Ranked by Size">{{cite web|url=http://www.adherents.com/Religions_By_Adherents.html |title=Major Religions Ranked by Size |publisher=Adherents.com |date= |accessdate=2009-05-05}}</ref> ([[islamo]] havas 1165 kaj hinduismo 762) aŭ 33% de la [[homaro]]. Ĝi estas la ĉefaprecipa religio en la tuta mondo ekster [[Azio]] kaj norda [[Afriko]]. Kun islamo kaj [[budhismo]], ĝi estas unu el la plej furoraj kredoj de historio – kredo transkultura, transepoka, kredo universala.

La originoj de la [[unuaj centroj de kristanismo]] ĝenerale kovras la periodon kiu etendiĝas ĝis la [[unua koncilio de Niceo]] de 325. Ĝi naskiĝis el la romia provinco de Judio[[Judujo]] en la okcidenta Azio kaj disvastiĝis tra la tuta romia imperio, nome en la orienta Afriko kaj okcidenta Azio (ĝis atingi eĉ Hindion[[Hindujo]]n). Dekomence, tiu disvastiĝo estis strikte ligita al la centro de juda fido jam ekzistantaj, en la juda diasporo. La unuaj kristanoj, do, estis judoj aŭ prozelitoj, nomataj ankaŭ "Diotimantoj".

Kristanismo estis fondita de Jesuo Kristo efektive kiel sekto de [[judismo]] (sed intence kiel la plenumiĝo de judismo) kaj estis transformita en mondan religion de [[Sankta Paŭlo]]. La ĉefajprecipaj nunaj formoj de kristanismo:

Dum la lastaj cent jaroj la procentaĵo de kristanismoj rilate al la tutmonda popolo estis ĉirkaŭ 33. Tio tamen ne montras gravan translokiĝon de la nombro de kristanoj: grandan kreskon en evoluiĝantaj landoj (ĉirkaŭ 23.000 tage) akompanas malkreskego en evoluiĝintaj landoj, ĉefeprecipe en Eŭropo kaj Nordameriko (ĉirkaŭ 7.600 tage).<ref>Werner Ustorf. "A missiological postscript", in McLeod and Ustorf (eds), ''The Decline of Christendom in Western Europe, 1750-2000'', ([[Cambridge University Press]], 2003) pp. 219–20.</ref>

Kristanismo estas ankoraŭ la ĉefa religio en Eŭropo, Ameriko, la [[Filipinoj]] kaj [[Sud-Afriko|Suda Afriko]].<ref>[http://www.britannica.com/eb/table?tocId=9394911 Encyclopedia Britannica] table of religions, by region. Retrieved November 2007.</ref>

Tamen ĝi malkreskas en multaj regionoj inkluzive de nordaj kaj okcidentaj ŝtatoj de [[Usono]],<ref>[http://b27.cc.trincoll.edu/weblogs/AmericanReligionSurvey-ARIS/reports/p1a_belong.html American Religious Identification Survey 2008]</ref> Oceanio ([[Aŭstralio]] kaj [[Novzelando|Nova Zelando]]), norda Eŭropo (inkluzive de [[BritioBritujo]],<ref>[http://www.ekklesia.co.uk/news/uk/061223/christendom New UK opinion poll shows continuing collapse of 'Christendom']</ref> [[SkandinavioSkandinavujo]] kaj aliaj lokoj), [[FrancioFrancujo]], [[GermanioGermanujo]], la kanadaj provincoj de [[Ontario]], [[Brita Kolumbio]] kaj [[Kebekio]], kaj partoj de Azio (ĉefeprecipe en Mezoriento,<ref>Barrett/Kurian.''World Christian Encyclopedia'', p. 139 (Britain), 281 (France), 299 (Germany).</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4499668.stm BBC NEWS—Guide: Christians in the Middle East]</ref><ref>[http://www.chron.com/disp/story.mpl/world/4425100.html Is Christianity dying in the birthplace of Jesus?]</ref> [[Sud-KoreioKoreujo|Suda Koreujo]],<ref>[http://www.omf.org/omf/uk/about_asia/countries/korea/south_korea_profile Number of Christians among young Koreans decreases by 5% per year]</ref> [[Tajvano]]<ref>{{cite web|url=http://americanbuddhist.net/christianity-fading-taiwan |title=Christianity fading in Taiwan &#124; American Buddhist Net |publisher=Americanbuddhist.net |date=2007-11-10 |accessdate=2009-05-05}}</ref> kaj [[Makao]]<ref>[http://www.nytimes.com/2007/12/26/world/asia/26macao.html?_r=1&oref=slogin A Gambling-Fueled Boom Adds to a Church’s Bane]</ref>).

* [[DanioDanujo]] (evangelika luterana),<ref name="Encyclopædia Britannica-Denmark">{{cite web|url =http://www.britannica.com/EBchecked/topic/157748/Denmark| title = Denmark|publisher = Encyclopædia Britannica|accessdate = 2008-05-11}}</ref>

* [[AnglioAnglujo]] (anglikana),<ref name="Centre for Citizenship-England">{{cite web|url =http://www.centreforcitizenship.org/church1.html| title = Church and State in Britain: The Church of privilege|publisher = Centre for Citizenship|accessdate = 2008-05-11}}</ref>

* [[FinnlandoSuomujo]] (evangelika luterana & ortodoksa),<ref name="Finish Tourist Board-Finland">{{cite web|url =http://www.visitfinland.com/w5/index.nsf/(Pages)/Religion| title = Official Religions of Finland|publisher = Finish Tourist Board|accessdate = 2008-05-11}}</ref><ref name="Euresis-Finland">{{cite web|url =http://www.euresisnet.eu/Pages/ReligionAndState/FINLAND.aspx| title = State and Church in Finland|publisher = Euresis|accessdate = 2008-05-11}}</ref>

* [[KartvelioKartvelujo]] (kartvela ortodoksa),<ref name="Beliefnet-Georgia">{{cite web|url =http://blog.beliefnet.com/stevenwaldman/2008/08/mccain-praises-georgia-for-ado.html| title = McCain Praises Georgia For Adopting Christianity As Official State Religion|publisher = BeliefNet|accessdate = 2009-04-11}}</ref>

* [[GrekioGrekujo]] (greka ortodoksa),<ref name="Encyclopædia Britannica-El Salvador"/>

* [[NorvegioNorvegujo]] (evangelika luterana),<ref name="Encyclopædia Britannica-Norway">{{cite web|url =http://www.britannica.com/EBchecked/topic/420178/Norway|title = Norway|publisher = Encyclopædia Britannica|accessdate = 2008-05-11}}</ref>

* [[SvisioSvisujo]] (romkatolika, malnova katolika, aŭ iu protestanta laŭ kantono)<ref name="U.S. Department of State-Switzerland">{{cite web|url =http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2003/24436.htm|title = Switzerland|publisher = U.S. Department of State|accessdate = 2008-05-11}}</ref>

| [[GermanioGermanujo]]|| align="right" | 82

| [[SvisioSvisujo]] || align="right" | 7 || align="right" | 0,67 %

| [[AŭstrioAŭstrujo]] || align="right" | 8 || align="right" | 0,52 %