Aŝoko: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
+{{Informkesto biografio}} |
e +formatado de sxablonoj per AWB |
||
Linio 18:
|EnkondukaLinio = ne
}}
'''Aŝoko''' ([[sanskrito|sanskrite]], अशोक, en la [[palia lingvo]] Asóka), (naskiĝis ĉirkaŭ [[-304|304 a. K.]], mortis en [[-232|232 a. K.]]), estis verŝajne la plej signifa reganto en la [[historio de Barato|historio de Hindujo]] kaj la plej glora el ĉiuj [[budhismo|budhistaj]] regantoj, eĉ se la esploristoj daŭre disputas pri tio, en kia mezuro li estis budhisto.
== Vivo ==
Linio 36:
== Spuroj restantaj ==
En la ruinoj de Kalinga, kavernoj malfermiĝas en la rokoj. Dum jarcentoj vivis tie budhistaj kaj ĵainaj monaĥoj solaj fore de homaj iluzioj. Proksime al la batalkampo pagodo blanka kaj ronda superrigardas la horizonton. Tiel fore kiel portas la vido videblas verdaj kampoj ĉirkaŭ tiu templo dediĉita al paco. Senmovaj leonoj gardostaras ĉe la enirejo kaj sur la domo de la konstruaĵo staras pluraj paroj kun la brakoj etenditaj ĉielen, kiel konektitaj al la kosmo.
La fonot de la plimulto de niaj scioj pri Aŝoko devenas de la multaj surskribaĵoj, kiujn li gravurigis sur kolonojn kaj rokojn en sia tuta imperio, ĉefe en la lingvo māgadhī ([[prakrito]]) en la skribo brāhmī (kaj foje en literoj de la alfabeto ''kharoṣṭhī''), sed ankaŭ en la [[greka]] kaj la [[aramea]].
Tiuj surskribaĵoj estas la unuaj atestoj skribaj de la hinda lingvo, kaj tiu skribo naskis ĉiujn aliajn [[abugido|duonsilabarojn]] troveblajn nun en Hindujo (kiel la [[nagario|nagaria]]), sed ankaŭ helpis la disvastiĝon de budhisma etiko kaj kuraĝigis al [[senperforto]], akcepto de la doktrino de la [[darmo]], devo kaj justa konduto.
Linio 47:
Ĝis la brita koloniado, ĉirkaŭ 2.000 jarojn poste, neniam ekzistis tiel granda parto unuiĝinta sub ununura registaro en la hinda subkontinento.
La [[
== Dekretoj ==
Linio 53:
{{citaĵo|Antaŭe en la kuirejoj de la reĝo Pijadasi (alia nomo de Aŝoko), la amato de la dioj, centoj da miloj da bestoj estis ĉiutage mortigitaj por la viando. Ekde nun nur tri bestoj estos mortigitaj, du [[pavo]]j kaj unu [[cervo]], kaj la cervo ne regulo. En estonteco eĉ tiuj tri bestoj ne plu estos mortigitaj.|Traduko laŭ la [[franca]] vikipedio: ''Autrefois dans les cuisines du roi Piyadassi (''autre nom d'Ashoka''), le Bien-aimé des Dieux, des centaines de milliers d'animaux étaient tués quotidiennement pour leur viande. Dorénavant, [?], seulement trois animaux seront tués, deux paons et un cerf et le cerf pas de façon régulière. Même ces trois animaux ne le seront plus dans l'avenir.''}}
{{citaĵo|Ĉie en la imperio de la amato de la dioj, la reĝo Pijadasi, kaj eĉ en la reĝlandoj ĉe ĝiaj limoj, kiel tiuj de ''Chola'', ''Pandja'', ''Satjaputra'', ''Keralaputra'' kaj ankaŭ en tiu de [[Srilanko]] kaj tiu de la greka reĝo nomata Antioĥo kaj en tiuj de la reĝoj najbaraj de Antioĥo, ĉie la du helpoj de la amato de la dioj, la reĝo Pijadasi estas liverataj. Ili konsistas el medicina kuracado por homoj kaj atento por la bestoj. La [[
== Referencoj ==
Linio 66:
== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj|q=Aŝoko}}
* ''Terra X'': [http://www.zdf.de/ZDFmediathek/content/802252?inPopup=true Aŝoko - La hinda militisto de Budho]; dokumenta filmo de la germana televido [[ZDF]]
* [http://www.cs.colostate.edu/~malaiya/ashoka.html La ediktoj de la reĝo Aŝoko]
Linio 72:
* [http://www.spiegel.de/wissenschaft/mensch/0,1518,483499,00.html Artikolo de la gazeto] "[[Der Spiegel]]" pri Aŝoko
{{Bibliotekoj}}
{{havenda artikolo
[[Kategorio:Barataj regantoj]]
|