Nelson Mandela: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
e +formatado de ŝablonoj +sen fontoj per AWB
Linio 1:
{{Sen fontoj|dato=marto 2016}}
{{Informkesto prezidento
| nomo = Nelson Mandela
Linio 32 ⟶ 33:
== Infanaĝo, junaĝo ==
 
[[Dosiero:Young Mandela.jpg|thumbeta|maldekstre|uprightaltdekstre|Mandela ĉ. 1937]]
Rolihlahla Dalibhunga Mandela naskiĝis en [[1918]] en Qunu proksime al Umtata en [[Transkejo]]. Lia patro – kiu perdis en [[1919]] plimulton de sia posedaĵo ([[bovo]]jn kaj [[agro]]n) pro juĝa proceso - estis konsildonanto kaj kanceliero de la tribestroj de Thembu. Mandela estis la unua en la familio, kiu vizitis lernejon sepjaraĝe. Tie li ricevis la [[angla lingvo|anglan]] nomon Nelson far la [[metodismo|metodistaj]] instruistoj. Lia patro mortis en [[1927]] kaj Nelson vizitis poste proksiman [[misio|misian]] [[lernejo]]n. Pleniginte la 16-jaran aĝon, li estis rite plenkreskigite laŭ tradicioj de sia popolo ([[kosoj]]). Poste li vizitis la "Clarkebury Boarding Institute" kaj ekkonis la okcidentan kulturon. Li finlernas post du jaroj anstataŭ la kutimaj tri jaroj.
 
Linio 51 ⟶ 52:
En [[1961]], li iĝis gvidanto de la armita alo de ANC, de ''Umkhonto we Sizwe'' ("Lanco de la Nacio"). La 5-an de aŭgusto de [[1962]] li estis arestita en [[Howick]] kaj juĝita je 5-jara prizono pro neleĝa eksterlandaj vojaĝoj kaj striko-instigo. Junie de [[1964]] li estis denove juĝita, tiufoje je ĝismorta prizono pro planita armita ribelo. La [[mallibereja puno]] estis plenumita sur la prizona [[Insulo Robben]], kiu situas en la [[Atlantika oceano]] antaŭ [[Kapurbo]].
 
[[Dosiero:1988 CPA 5971.jpg|thumbeta|uprightaltdekstre|"Nelson Mandela – porlibera luktanto en Sudafriko" en [[Rusa lingvo|rusa]] ĉe [[poŝtmarko]] de 1988 de la [[Soveta Unio]] date el la epoko de [[Miĥail Gorbaĉov|Gorbaĉov]].]]
Mandela rifuzis en februaro de [[1985]] la proponon de liberiĝo, kunligita pri rezigno je la armita batalo. Li restis en la prizono ĝis februaro de [[1990]], kiam forta kampanjo de ANC kaj internacia premo rezultigis la liberiĝon de Mandela la 11-an de februaro. La ŝtatsprezidento [[Frederik Willem de Klerk|F.W. de Klerk]] ebligis la liberiĝon kaj samtempe ordonis forigi la malpermeson de ANC. Mandela kaj de Klerk ricevis komune dum [[1993]] la [[Nobel-Premio pri Paco|Nobel-Premion pri Paco]].
 
Linio 71 ⟶ 72:
 
Li mem verkis sian biografion: "Long walk to freedom", "Longa marŝado al libereco" kaj "[[Ubuntu (filozofio)|Ubuntu]]".
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Apartismo]] aŭ rasapartismo
 
== Bibliografio ==
* Battersby, John (2011). "Afterword: Living Legend, Living Statue". In Anthony Sampson. Mandela: The Authorised Biography. London: HarperCollins. pp.  587–610. ISBN 978-0007437979.
* Ellis, Stephen (2011). "The Genesis of the ANC's Armed Struggle in South Africa 1948–1961". Journal of Southern African Studies 37 (4): 657–676. doi:10.1080/03057070.2011.592659.
* Guiloineau, Jean; Rowe, Joseph (2002). Nelson Mandela: The Early Life of Rolihlahla Madiba. Berkeley: North Atlantic Books. pp.  9–26. ISBN 1-55643-417-0. [http://books.google.com/?id=4iKSlwuya1YC&pg=PA9#v=onepage&q&f=false]
* Herbst, Jeffrey (2003). "The Nature of South African Democracy: Political Dominance and Economic Inequality". In Theodore K. Rabb, Ezra N. Suleiman. The Making and Unmaking of Democracy: Lessons from History and World Politics. London: Routledge. pp.  206–224. ISBN 978-0-415-93381-0.
* Mafela, Munzhedzi James (2008). "The Revelation of African Culture in "Long Walk to Freedom"". In Anna Haebich, Frances Peters-Little, Peter Read. Indigenous Biography and Autobiography. Sydney: Humanities Research Centre, Australian National University. [http://epress.anu.edu.au/aborig_history/indigenous_biog/mobile_devices/ch08.html#d0e6318]
* Houston, Gregory; Muthien, Yvonne (2000). "Democracy and Governance in Transition". In Yvonne Muthien, Meshack Khosa and Bernard Magubane. Democracy and Governance Review: Mandela's Legacy 1994–1999. Pretoria: Human Sciences Research Council Press. pp.  37–68. ISBN 978-0-7969-1970-0.
* Kalumba, Kibujjo M. (1995). "The Political Philosophy of Nelson Mandela: A Primer". Journal of Social Philosophy 26 (3): 161–171. doi:10.1111/j.1467-9833.1995.tb00092.x.
* Mandela, Nelson (1994). Long Walk to Freedom Volume I: 1918–1962. Little, Brown and Company. ISBN 978-0-7540-8723-6.
* Mandela, Nelson (2004) [1994]. Long Walk to Freedom Volume II: 1962–1994 (large print edition). London: BBC AudioBooks and Time Warner Books Ltd. ISBN 978-0-7540-8724-3.
* Muthien, Yvonne; Khosa, Meshack; Magubane, Bernard (2000). "Democracy and Governance in Transition". In Yvonne Muthien, Meshack Khosa and Bernard Magubane. Democracy and Governance Review: Mandela's Legacy 1994–1999. Pretoria: Human Sciences Research Council Press. pp.  361–374. ISBN 978-0-7969-1970-0.
* Meredith, Martin (2010). Mandela: A Biography. New York: PublicAffairs. ISBN 978-1-58648-832-1.
* Sampson, Anthony (2011) [1999]. Mandela: The Authorised Biography. London: HarperCollins. ISBN 978-0007437979.
* Smith, David James (2010). Young Mandela. London: Weidenfeld & Nicolson. ISBN 978-0-297-85524-8.
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Apartismo]] aŭ rasapartismo
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj|q=Nelson Mandela|n=Forpasis Nelson Mandela}}
 
{{Projektoj
|Commons|Nelson Mandela
|n=Forpasis Nelson Mandela
}}
* [http://www.anc.org.za/people/mandela.html Biografio en la retejo de la Afrika Nacia Kongreso]
* [http://mirejo3.blogspot.com/2013/08/mandela.html Pri Mandela en la dulingva blogo de [[Mireille Grosjean]].]
* [http://mirejo3.blogspot.ch/2010/02/mandela-11-fe.html Pri Mandela en la dulingva blogo de Mireille Grosjean]. En tiu ĉapitro eblas legi en fr kaj eo la du lastajn paĝojn de lia verko "Longa marŝado al libereco"
 
* [http://archive.nelsonmandela.org/ Nelson Mandela Centre of Memory]
* [http://www.nelsonmandelachildrensfund.com/ Nelson Mandela Children's Fund]
Linio 108 ⟶ 104:
* [http://www.mandeladay.com/ Nelson Mandela Day]
 
{{havenda artikolo|Nelson Mandela}}
 
{{vivtempo|1918|2013|Mandela, Nelson}}