Vikipedio

Usona-angla mezur-unua sistemo: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Unu galjono faras . . .
Spacoj; unu mejlo faras . . .
Linio 57:
 
=== Longo ===
Internacia jardo egalas precize al 0,9144 metroj; tiu difino estis interkonsentita de Usono, [[Kanado]], [[Britio]], [[Sudafriko]], [[Aŭstralio]] kaj [[Novzelando]] en 1959. Por termezurado, tamen, Usono plu uzas malnovan unuon, la "termezuran futon" (''(US survey foot)'') egalan al 12/39,37 metroj<ref>kvankam [[:simple:Comparison of the Imperial and US customary_systemscustomary systems]] diras 36/39,37</ref>, per kio jardo (= 3 futoj) estas 36/39,37 aŭ 0,914401829 metroj. (Se mezuri la longon de la [[ekvatoro]], la diferenco al la internacia jardo efikas diferencon de 80 metroj.)
 
Escepte de tiu usona termezura sistemo, futo egalas al triono de jardo kaj colo al 12-ono de futo. Krome ekzistas pliaj unuoj, ekzemple la [[mejlo]] (1760 jardoj), la hordea grajno (''barleycorn'' = 1/3 colo), kiu ankoraŭ gravas pri ŝuaj mezuroj, kaj la papavosemo (''poppyseed'' = 1/4 hordea grajno). Sume rezultas jena hierarĥio:
: 1 mejlo (''mile'') {{nrsp|{{=}} 8 okonaj mejloj (''(furlong)furlongs'')}} {{nrsp|{{=}} 80 ĉenoj (''(chain)chains'')}} {{nrsp|{{=}} 880 [[klafto]]j (''(fathom)fathoms'')}} {{nrsp|{{=}} 1.760 jardoj (''yards'')}} {{nrsp|{{=}} 5.280 futoj (''feet'')}} {{nrsp|{{=}} 63.360 coloj (''inches'')}} {{nrsp|{{=}} 190.080 hordeaj grajnoj (''barleycorns'')}} {{nrsp|{{=}} 760.320 papavosemoj (''poppyseeds'')}}
 
=== Pezo kaj maso ===
Kaj la imperia kaj la usona sistemoj de pezo kaj maso baziĝas sur la [[funto]] ({{en}} ''avoirdupois''), kiu egalas al {{nrsp|0,453  592  370  kg}}. Ĝi egalas al 16 uncoj (kiujn oni ne konfuzu kun la volumenaj uncoj).
 
En Britio (kie ekde 1985 validas la internacia sistemo) tradicie estas jena hierarkio inter pezo-unuoj:
Linio 69:
En Usono oni kutime ne uzas centopezojn kaj ŝtonojn, sed difinas:
: 1 tuno = 20 centopezoj = 2000 funtoj.
Unu imperia tuno do estas proksimume 1.016,05 {{spaco}}kg, unu usona tuno 907,18 {{spaco}}kg. Oni foje distingas la unuojn per la aldono "longa" ({{en}} ''long'') resp. mallonga ({{en}} ''short''). La britaj tuno kaj centopezo do estas longaj, la usonaj mallongaj.
 
=== Temperaturo ===
Linio 75:
 
== Diversaĵoj ==
En la [[Asteriks|asteriksaasteriks]]a volumo "Asteriks' kaj la bretonoj" la angla parenco de Asterikso jene klarigas la imperian sistemon: "La romianoj mezuras per paŝoj, ni per piedoj. Necesas tri piedoj por fari unu paŝon."
 
== Notoj ==
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Usona-angla_mezur-unua_sistemo"