Derviŝo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 35 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q487865)
iometa polurado de mia propra teksto
Linio 1:
[[Dosiero:Whirlingdervishes.JPG|thumbeta|280px|<center>turniĝantaj derviŝoj de la ordeno ''Mevlevi'' en [[Turkio]] (dumen februaro 2006)]]
'''Derviŝo''' ([[Turka lingvo|Turkaturke]]: derviş; {{lang-fa|درویش}} ''darviŝ''; {{lang-ar|درويش}} ''darŭiŝ'') estas ano de [[islamo|islama]] [[asketismo|asketisma]] [[ordeno]] de [[sufiismo]]. Derviŝoj ĝenerale konatas pro sia ekstrema povreco kaj strikteco. Ili en islamaj kulturoj havas la renomon esti fontoj de saĝeco, de medicino, de poezio kaj de religiaj revelacioj. Aparte legenda derviŝo estis [[Nasredino]], kiu konatiĝis ne nur en la islamaj socioj de [[Okcidenta Azio]] kaj [[Barato]], sed ankaŭ en ne-islamaj kulturoj de aliaj mondopartoj.
 
[[Dosiero:Wassilij Wassiljewitsch Wereschtschagin 001.jpg|thumbeta|leftmaldekstra|160px|<center>''derviŝoj en festa dekoro'' (1869–1870, verko de la rusa pentristo V. V. Vereŝĉagin)]]
== Etimologio de la vorto ==
La termino devenas de la [[persa lingvo|persa]] vorto <big>درویش</big> ''darvīŝ''), kiu ĝenerale priskribas asketisman monaĥon. La vorto ankaŭ uziĝas por priskribi firman kaj asketan econ de homo, por kiu materia posedo ne gravas. La vorto en la [[persa lingvo]] origine signifas "almozpetanto", sed tio ne nepre komprenindas laŭlitere: la vorto pli aludas al tio, ke tiu kiu iras la vojon de sufiismo, ekkonas "sian propran povrecon kontraste al la dia riĉeco". La komenca silabo estas la persa vorto ''dar'' („pordo“, „pordego“), kaj aludas al tio, ke almozpetantoj iras de pordo al pordo. En la simbolismo de sufiismo la vortero ankaŭ aludas al la spirita trapaso de la pordo inter la materia, tera mondo kaj la spirita, dia kosmo nevidebla.
{{-}}
<br clear=all>
[[Dosiero:Whirling Dervishes.jpg|thumbeta|<center>turniĝantaj derviŝoj de la ordeno ''Mevlevi'' en [[Istanbulo]] dum aprilo 2006]]
== Religia praktiko ==
Multaj derviŝoj dediĉas sin al povreco kaj vivas en monaĥe retirita [[asketismo]]. Iuj almozpetas, aliaj plenumas profesiojn - ekzemple la egiptiaj "kadiritoj" estas fiŝistoj.
Linio 12:
Sufiistaj ordenoj vivas laŭ monaĥaj reguloj, el kiuj multaj kompareblas al tiuj de kristanaj monaĥoj, sed iuj havas klarajn diferencojn kiel ekzemple la religian ordonon fondi familion. Diversaj derviŝaj ordenoj dum la jarcentoj ekestis kaj parte denove malaperis. La ekstaza danco ''sema'', kiun praktikas iuj derviŝaj ordenoj (ekzemple la ordeno ''Mevlevi'' en [[Turkio]]) kaj kiu per danca turniĝado gvidu al [[tranco]] (''majdhb'', ''fana'') kaj per tio kontaktiĝu kun dio.
 
[[Dosiero:Sudan dancing dervish 7feb2005.jpg|thumbeta|leftmaldekstra|140px|<center>dancanta derviŝo en [[Sudano]] dumen februaro 2005]]
Anoj de aliaj derviŝaj ordenoj traboras sin per tranĉiloj, prenas enmane ardantajn feraĵojn aŭ glutas ardantajn karberojn, por per doloro proksimiĝi al [[tranco]]. Iuj grupoj laŭte kantas [[korano|koranajn]] versojn, tamburas kaj dancas, aliaj preferas silentan meditadon. Ĉiu ordeno havas unuecan vestaĵon kaj specialajn ritojn ekzemple de [[inicado]].
 
Linio 18:
== Vidu ankaŭ ==
{{-}}
* la liston pri [[islamaj terminoj]]
{{Commonscat|Dervishes}}
<br clear=all>
{{Commonscat|Dervishes}}
== Eksteraj ligiloj ==
*{{EL}} [http://www.neueakropolis.org/downloads/103_artikel03_tanzende_derwische.pdf germanlingva artikolo „dancantaj derviŝoj“]
 
[[Kategorio:Islamo]]