Dnipro (urbo): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kozyra (diskuto | kontribuoj)
bildoj
Linio 3:
| nomo = Dnipro
| alia_nomo =
| devena_nomo = <small>antaŭ 1926</small> {{LingvoKunNomo|ru|rus|''Jekaterinoslav''}}
| kategorio = Urbo
<!-- *** Dosiero *** -->
| dosiero = DnipropetrowskCollage of Dnipro city images.jpg
| dosiero_priskribo = ModernajKatedralo loĝdomojde dominantajtransfiguriĝo; almodernaj loĝdomoj en la urba panoramo; dela [[Merefa-ĥersona ponto]] kaj la Monaĥeja insulo sur urbo[[Dnepro]]
<!-- *** Simboloj *** -->
| flago = Флаг Днепропетровска 2.png
Linio 90:
| notoj =
}}
[[Dosiero:Днепропетровский_городской_совет.JPG|thumb|Urba konsiliejo de Dnipro]]
[[Dosiero:Ул. Карла Маркса, Днепропетровск.jpg|thumb|Promenejo ĉe la avenuo Dmitro Javornickij, la ĉefa akso de Dnipro]]
[[Dosiero:Дом_органной_музыки_Днепропетровск_1.JPG|thumb|Domo de orgena muziko]]
[[Dosiero:Dnepr NGU.jpg|thumb|Nacia Minista Universitato]]
'''Dnipro''' ([[ukraina lingvo|ukraine]] Дніпро), ĝis 2016 - Dnipropetrovsko (ukraine Дніпропетровськ)<ref>[http://www.bbc.com/ukrainian/politics/2016/05/160519_dnipro_rename_vc ''Rada alinomis Dnipropetrovskon al Dnipro'', BBC la 19-an de majo 2016]</ref> estas kvara plej granda urbo en [[Ukrainio]] post [[Kievo]], [[Ĥarkivo]] kaj [[Odeso]]; administra centro de [[dnipropetrovska provinco]].
 
La urbo estis establita en [[1776]] ĉe apud la rivero Samara kiel administra centro por terenoj de [[zaporogoj]], kiuj iĝis parto de [[Rusia Imperio]]; en [[1787]] ĝi estis transportita al la nuna situo ĉe [[Dnepro]], apud la kozakan setlejon Polovica, kiu troviĝas en nuna centro de la urbo. En la sama epoko en la tereno de nuna urbo ekzistis kelkaj aliaj kozakaj setlejoj.
 
Rezulte de la traktato Küçük Kaynarca inter Rusio kaj Otomana Imperio en [[1774]], [[Novorusio]] iĝis parto de Rusia Imperio. La urbo, tiam nomata '''JeaterinoslavJekaterinoslav''' laŭ la nomo de la carino [[Katerina la 2-a (Rusio)|Katerina la 2-a]], estis planita kiel la tria ĉefurbo de la imperio post Moskvo kaj Peterburgo<ref>[https://books.google.ru/books?hl=ru&id=DAJCAQAAIAAJ&dq=%D0%95%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2+%D0%B1%D1%8B%D0%BB+%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%87%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE+%D0%B7%D0%B0%D0%B4%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD+%D0%BA%D0%B0%D0%BA+%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%82%D1%8C%D1%8F+%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B0&focus=searchwithinvolume&q=%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%82%D1%8C%D1%8F+%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B0 ''Peterburg i drugie novye rossiĭskie goroda XVIII-pervoĭ poloviny XIX vekov'', F. N. Gulanickij, 1995]</ref>.
 
En [[Ukraina Soveta Socialisma Respubliko]] tiama '''Dnipropetrovsko''' estis unu el la ĉefaj industriaj urboj de la lando. En la 20-a jarcento nuklea, defenda kaj kosma industrioj funkciis ĉefe en ĉi tiu urbo. Ĝis la 1990-aj jaroj pro la milita industrio la urbo havis la fermitan statuson.
 
En moderna Ukrainio la urbo plu estas unu el la plej gravaj politikaj, industriaj, financaj, sciencaj kaj kulturaj centroj. Ĝi estas centro de dnipra aglomero, en kiu loĝas preskaŭ du milionoj da homoj. De Dnipro devenas ĉefministrino [[Julija Timoŝenko]] kaj prezidanto [[Leonid Kuĉma]], kies politikaj karieroj komenciĝis en la urbo.
 
[[Dosiero:Sviato-Preobrazhenskyi Cathedral.jpg|260px|thumb|right|<center>Katedralo de [[Dnipro]]]]
 
La 22an de februaro [[2014]] oni faligis la monumenton de [[Lenino]], eble unu el la lastaj simboloj de [[komunismo]] en la urbo, tio okazis dum la tempo de [[Eŭromajdano]].
 
==Nomoj==