Vikipedio

Anatomio: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 2:
[[File:Vesalius-copy.jpg|thumb|upright=1.3|Unu el la grandaj, detalaj ilustracioj en la verko de [[Andreo Vesalio]] nome ''[[De humani corporis fabrica]]'', el la 16a jarcento, markante la renaskiĝon de anatomio.]]
'''Anatomio''' estas la subfako de [[biologio]] kiu studas la strukturon kaj organizadon de vivantaj korpoj, nome [[organismo]]j, kaj de ties partoj.<ref> Merriam Webster Dictionary</ref> Ĉefaj subfakoj de anatomio estas [[kompara anatomio]] kaj [[homa anatomio]].
{{redaktata}}▼
Anatomio estas ege ligita al [[embriologio]], [[kompara anatomio]], [[evolucia biologio]], kaj [[filogenetiko]],<ref name="intro HGray">{{cite web | url=http://www.bartleby.com/107/1.html| title= Introduction page, "Anatomy of the Human Body". Henry Gray. 20th edition. 1918| accessdate =19 March 2007| archiveurl= https://web.archive.org/web/20070316005206/http://www.bartleby.com/107/1.html| archivedate= 16 March 2007}}</ref> as these are the processes by which anatomy is generated over immediate (embryology) and long (evolution) timescales. [[Human anatomy]] is one of the basic essential sciences of [[medicine]].<ref>Arráez-Aybar et al. (2010). Relevance of human anatomy in daily clinical practice. Annals of Anatomy-Anatomischer Anzeiger, 192(6), 341–348.</ref>▼
 
▲Anatomio estas ege ligita al [[embriologio]], [[kompara anatomio]], [[evoluciaevoluisma biologio]], kaj [[filogenetiko]],<ref name="intro HGray">{{cite web | url=http://www.bartleby.com/107/1.html| title= Introduction page, "Anatomy of the Human Body". Henry Gray. 20th20a editioneldono. 1918| accessdate =1919a Marchde Marto 2007| archiveurl= https://web.archive.org/web/20070316005206/http://www.bartleby.com/107/1.html| archivedate= 16 March 2007}}</ref> asĉar thesetiuj areestas thela processesprocezoj byper whichkiuj anatomyanatomio isestas generatedgenerata overje immediatetujaj (embryologyembriologio) andkaj longlongaj (evolutionevolucio) timescalestemposkaloj. [[HumanHoma anatomyanatomio]] isestas oneunu ofel thela basicbazaj essentialesencaj sciencessciencoj ofde [[medicinemedicino]].<ref>Arráez-Aybar et al. (2010). Relevance of human anatomy in daily clinical practice. Annals of Anatomy-Anatomischer Anzeiger, 192(6), 341–348.</ref>
The discipline of anatomy is divided into [[macroscopic scale|macroscopic]] and [[microscopic scale|microscopic anatomy]]. Macroscopic anatomy, or [[gross anatomy]], is the examination of an animal's body parts using unaided [[eyesight]]. Gross anatomy also includes the branch of [[superficial anatomy]]. Microscopic anatomy involves the use of optical instruments in the study of the [[tissue (biology)|tissues]] of various structures, known as [[histology]], and also in the study of [[cell biology|cells]].
 
La fako anatomio estas dividata en makroskopa kaj [[mikroskopo|mikroskopa anatomioj]]. Makroskopa anatomio estas la ekzameno de la korpopartoj de animalo uzante senhelpan [[vidkapablo]]n. Tiu inkludas ankaŭ la branĉon de [[supraĵa anatomio]]. Mikroskopa anatomio uzas ankaŭ optikajn instrumentojn en la studo de [[histo (biologio)|histoj]] de variaj strukturoj, konata kiel [[histologio]], kaj ankaŭ en la studo de [[Ĉelbiologio|ĉeloj]].
The [[history of anatomy]] is characterized by a progressive understanding of the functions of the [[organ (anatomy)|organs]] and structures of the [[human body]]. Methods have also improved dramatically, advancing from the examination of animals by dissection of carcasses and [[cadaver]]s (corpses) to 20th century [[medical imaging]] techniques including [[Radiography|X-ray]], [[Ultrasound imaging|ultrasound]], and [[MRI|magnetic resonance imaging]].
 
La historio de anatomio estas karakterizata de progresa kompreno de la funkcioj de la [[organo (anatomio)|organoj]] kaj strukturoj de la [[homa korpo]]. Metodoj estis rimarkinde plibonigataj, antaŭenirante el la ekzamenigo de animaloj pere de disekco de [[kadavro]]j al medicina bildigo pere de teknikoj kiaj [[Radiografio|Ikso-radioj]], [[Sonografio|ultrasonoj]], kaj [[magneta resonanca bildigo]] en la [[20a jarcento]] (vidu artikolojn pri [[Radiografio]] kaj [[Sonografio]]).
Anatomy and [[physiology]], which study (respectively) the structure and [[function (biology)|function]] of organisms and their parts, make a natural pair of [[multidisciplinary approach|related disciplines]], and they are often studied together.
 
Anatomio kaj [[fiziologio]], kiuj studas (respektive) la strukturon kaj funkcion de organismoj kaj ties partoj, faras naturan paro de rilataj fakoj, kaj ili estas ofte studataj kune.
== Historio de Anatomio ==▼
 
▲== Historio de Anatomioanatomio ==
===Klasika anatomio===
▲{{redaktata}}
===Postklasika anatomio===
La postklasika amatomio kaj [[aŭtopsio]], aŭ kadavro-dissekco, ektraktiĝis ene de la [[Kristanismo|kristana komunumo]], precipe en tiu [[Romkatolikismo|katolika]], kaj plispecife en [[Italio]]. La naskiĝa akto de la moderna anatomio troviĝas en la ''Anathomia Mundini'' de [[Mondino Dei Liuzzi]], [[kuracisto]] aktiva en eklezia ŭniversitato en la urbo [[Bolonjo]]: estis la jaro 1316, en plena [[mezepoko]], kaj Mondino demonstras koni la skolon de la anatomiisto [[Galeno de Pergamo|Galeno]], greka kaj pagana, sed ankaŭ ke mem faris grandan paŝon antaŭen kompare kun li. Mondino ne limiĝas, kiel male multaj siaj antaŭuloj kaj kolegoj, ripeti la instruaĵojn de Galeno, same kiel la astronomoj ripetadis la instruaĵojn de [[Aristotelo]] kaj [[Ptolemeo|Tolomeo]], sed volas vidi per siaj okuloj kaj... dissekcis, studis, priskribis kaj kreis disĉiplojn.
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Anatomio"