Framasonismo: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
MatjoT (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
MatjoT (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 4:
La vorto venas el la franca ''franc-maçon'' kaj la angla ''freemason'', kiuj signifas "libera masonisto".
Framasonoj kunvenas en
== Historio de Framasonismo ==
Oni disputas pri la origino de Framasonismo. Plejparte kredas ke ĝi devenas de mezepokaj asocioj de masonistoj, ĉefe en [[Anglio]] kaj [[Skotio]]. Ĉirkaŭ la [[16-a jarcento]] okazas la transiro de la metia celo de la framasonaro en socialajn interesojn, precipe filantropiajn kaj homaranajn. Kelkaj pensas ke tio okazis por la influo de [[arkitekto]]j kaj [[skulptisto]]j, kiuj eniris la societon. Ekde tiam ne ĉiu framasonisto estas efektive masonisto. Eventuale, okazis ankaŭ, ke la religia idearo fariĝis laŭ la raciaj rezultoj de la [[filozofio]], sen la kredo je revelacioj, mirakloj kaj supernaturaj efikoj de la religiaj ritoj. Cetere, framasonaro elstarigas la individuan liberecon je konscienco. La kunordigo de loĝioj, ekde la [[18-a jarcento]], donis al framasonaro novajn ŝancojn. En [[1717]], en Anglio, estis fondita la [[Granda Loĝio de Londono]] fare de 4 loĝioj, iniciate de la anglikana [[kleriko]] [[James Anderson]] kaj de la rifuĝinta [[hugenoto]] [[Jean-Théophile Desaguliers]]. Ses jaroj poste estis aperigata la [[regularo]] ''Book of Constitutions''
== Ritoj ==
Linio 23:
|'''Bildo'''
|-
|[[Malnova kaj Akceptita Skota Rito]]<ref>Yves-Max Viton, ''Le Rite Écossais Ancien et Accepté'', PUF, <abbr>kolekto</abbr> « Que sais-je? », <time>2011</time></ref> (MAS Rito)
|
* 1801, Usono (4-a ĝis 33-a altgradoj)
* ĉ. 1804, Francio (3 unuaj gradoj)
|33
|[[Ameriko]], [[Eŭropo]]
|
|Grandaj Konstitucioj de [[Berlino]] (1786), Grandaj Konstitucioj de [[Laŭzano]]<ref>http://pmbordeaux.perso.sfr.fr/constitutions1875.swf</ref> (1875)▼
* ''Grandaj Konstitucioj de [[Berlino]]'' (1786)
▲
* ''Guide des maçons écossais'' (ĉ. 1806-1811)<ref>http://www.editionsdelahutte.com/RESSOURCES/PREFACE-5829.pdf</ref><ref>http://reunir.free.fr/fm/rituels/guide.htm</ref>
|Sukcedis la Perfektigan Riton. Ĝi estas la plej fama altgrada rito en la mondo.
La tri unuaj gradoj de la Rito estas praktitaj ĉefe en Eŭropo.
Linio 53 ⟶ 59:
* 3
|[[Usono]]
|''Ahiman Rezon''<ref name=":0">http://www.freemasons-freemasonry.com/Ahiman_Rezon.html</ref> (1751)
|Sukcedis la Riton de Malnovuloj. Nomita laŭ la angla urbo [[York|Jorko,]] <nowiki/>pro legendoj pri la antikveco de framasonismo en tiu urbo.
|[[Dosiero:YorkApron.png|103x103ra|eta|Moderna antaŭtuko de Majstro de "Blua" Loĝio.|centra]]
Linio 62 ⟶ 68:
|[[Francio]], [[Eŭropo]], [[Sudameriko|Sud-Ameriko]]
|''Régulateur du maçon'' (1801)
|Ekzistas pluraj variaĵoj, el la angla Rito de Modernuloj.
|[[Dosiero:Franc-maçonnerie à Strasbourg-Tablier de maître (2).jpg|127x127ra|eta|Malnova antaŭtuko de Majstro kun tradicia blua borderaĵeto. 19-a jarcento.|centra]]
|-
Linio 127 ⟶ 133:
|3
|''Eluziĝis''
|
* ''Ahiman Rezon''<ref name=":0" /> (1751)
* ''Three distinct Knocks''<ref>https://books.google.fr/books/about/The_Three_Distinct_Knocks.html?id=6y9cAAAAQAAJ&redir_esc=y</ref> (1760)
|Ĝi kunfandiĝis en nuntempaj Jorka Rito kaj MAS Rito.
|
Linio 134 ⟶ 142:
|1761-1774, Francio
|5
|[[Francio]]
|
|Specifa rito por
|
|-
|Perfektiga Rito aŭ Ordeno de la Reĝa Sekreto<ref>https://pierremollier.files.wordpress.com/2014/08/pm-15-patente-morin-leg.pdf</ref>
|1762, Francio
|25
Linio 202 ⟶ 210:
* [[Universala Framasona Ligo]] ekde 1913 de:[http://freimaurer-wiki.de/index.php/Universelle_Freimaurerliga Universelle Freimaurerliga]
== Framasonismo kaj inoj ==
Plejparto de framasonoj estas nur viroj, ĉar ekde la komenco de organizita framsonismo ĝenerale inoj ne estas permesitaj aliĝi. En t. n. "regulaj" framasonaj loĝioj, la regularo plu malpermesas inici inojn. Tamen ekzistas en
▲Plejparto de framasonoj estas nur viroj, ĉar ekde la komenco de organizita framsonismo ĝenerale inoj ne estas permesitaj aliĝi. En t. n. "regulaj" framasonaj loĝioj, la regularo plu malpermesas inici inojn. Tamen ekzistas en multaj landoj, ĉefe en Eŭropo, Loĝiaroj kie inoj estas incitaj (en geaj aŭ virinaj loĝioj) samkondiĉe kiel viroj. La plej ampleksaj estas la Internacia Gea Framasona Ordeno<ref>http://droit-humain.org/web/</ref> (ankaŭ nomata ''Le Droit Humain'', "la Homa Rajto") kaj la Granda Ina Loĝio de Francio<ref>http://www.glff.org/</ref>. Ankaŭ framasonaj flankogrupoj bonvenigas inojn, kiel la Ordeno de la Orienta Stelo<ref>http://easternstar.org/</ref>.
=== Elisabeth Aldworth ===
Honorinda Elisabeth Aldworth (1693/1695-1773/1775) naskiĝis Elisabeth Saint Leger. Ŝi estis konita siatempe kiel "Sinjorino Framasono", pro tio ke ŝi estis la unua inicita ino. ŜI verŝajne estis inicita inter 1710 kaj 1718 en [[Graflando Cork]], [[Irlando]]<ref>Conder, Edward. [http://freemasonry.bcy.ca/aqc/aldworth.html "The Hon. Miss St. Leger and Freemasonry"]. The Grand Lodge of British Columbia and Yukon. Uzita kun persmeso de ''Ars Quatuor Coronatorum: the Transactions of Quatuor Coronati Lodge No. 2076, UGLE'', vol. viii (1895), pp. 16–23.</ref>.
Linio 210 ⟶ 216:
=== Inaj kaj geaj flankogrupoj ===
Tiaj grupoj ekzistas ĉefe en Usono, en kelkaj angloparolantaj landoj aŭ Brazilo. Interalie ekzistas:
* ''Ordeno de la Orienta Stelo'': gea ordeno por Majstroj kaj parencaj inoj, kreita en 1850<ref>http://www.easternstar.org/</ref>
* ''Ordeno de Amaranto'': gea ordeno por Majstroj kaj parencaj inoj<ref>http://www.amaranth.org/index.htm</ref>
* ''Blanka Sanktejo de Jerusalemo'': gea ordeno por Majstroj kaj parencaj inoj<ref>http://www.supremeshrine.org/</ref>
Linio 218 ⟶ 224:
Flankaj grupoj ankaŭ ekzistis en Eŭropo:
* ''Ordeno de [[Mopso|Mopsoj]]'': malaperinta gea ordeno el [[Prusio]].
* ''Adoptaj Loĝioj'': flankogrupo por inoj el [[Francio]]. La plej malnova Adopta Rito datiĝas de 1761 kaj Adoptaj Loĝioj estis agnoskitaj de [[Granda Oriento de francio]] en 1774. Post longa administrado fare de viraj Loĝiaroj, Adoptaj Loĝioj starigis sendependan [[Granda Ina Loĝio de Francio|Grandan Inan Loĝion de Francio]] en 1945, kaj ekde tiu tempo praktikadas samajn
<gallery> Dosiero:EasternStarSpokaneWA.jpg|
Dosiero:LogeAdoption.jpg|
</gallery>
===
{{Malplena sekcio}}
Linio 242 ⟶ 249:
Precipaj dokumentoj:
1738, la papa buleo [[In eminenti apostulatus|''In eminenti apostulatus'']] [http://fr.wikipedia.org/wiki/In_eminenti_apostolatus_specula ]
1751, la papa buleo [[Providas|''Providas'']] de [[Benedikto la 14-a]] [http://www.freemasonry.bcy.ca/anti-masonry/papal/providas.html ]
1884, publikigo de la encikliko [[Humanum Genus|''Humanum Genus'']] de [[papo Leono la 13-a]] [http://www.vatican.va/holy_father/leo_xiii/encyclicals/documents/hf_l-xiii_enc_18840420_humanum-genus_en.html]
1917, [[Benedikto la 15-a]] entenigis en la ''Codex Juris Canonici'' (kanona kodo) la leĝerojn n. 684 kaj n. 2335.
Linio 252 ⟶ 259:
1983, en la nova etoso de la dua Vatikana Koncilio, [[Johano Paŭlo la 2-a]] promulgis la novan kodon de [[kanona juro]], en kiu ne aperas la vorto ''framasonismo'' kaj en kiu en la n. 1374 estas markite: ''“Kiu allasas sian nomon al asocio komplotanta kontraŭ la eklezio estu punata per justa puno; kiu poste tian asocion antaŭenpuŝas aŭ mastras estu punata per interdiktito”.''
Sekva deklaro de la [[Kongregacio por la Doktrino de la Kredo]] klarigante la sencon de la nova koda leĝero asertis, post aprobo de la papo mem,
La Germana Episkopara Konferenco, ŝarĝita de la [[apostola sidejo]], post multegaj kolokvoj (ekde 1974 ĝis 1980) kun kvalifikitaj elstaruloj de la Grandaj Loĝioj Uniĝintaj de Germanio (regula framasonismo, do), publikigis dokumenton en kiu estas konfirmita la absoluta neakordigebleco inter kredkonfeso kaj aparteno al framasonismaj asocioj.
| |||