Malsovaĝigo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 3:
'''Aldomigi''' aŭ '''hejmigi''' sovaĝajn aŭ naturajn bestojn signifas ilin alkutimigi al vivado en kaptiteco por [[bestobredado|bredado]] kaj uzado fare de homoj. Parolante pri '''aldomigitaj plantoj''' (iom metafora uzado de "aldomigo") oni parolas pri ĉiuj plantoj, kiujn homoj uzas kaj sisteme plantas por [[nutrado]], [[furaĝo]], [[medicino]] aŭ alia uzado.
 
'''Aldomigo''' estas eltenita mult-generacia rilataro laŭ kiu unu grupo de organismoj ricevas gravajn gradon de influo super la reproduktado kaj zorgado de alia grupo por sekurigi pli antaŭvideblan havigon de rimedoj el tiu dua grupo.<ref>Zeder name=zeder2015MA (2015). "Core questions in domestication Research". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 112 (11): 3191–8. doi:10.1073/>pnas.1501711112. PMC 4371924. PMID 25713127.</ref> [[Charles Darwin]] agnoskis la malgrandan nombron de trajtoj kiuj faris aldomigitajn speciojn diferencaj el ties naturaj prauloj. Li estis ankaŭ la unua kiu agnoskis la diferencon inter konscia [[selekta bredado]] en kiu homooj rekte selektas por atingo de dezirataj trajtoj, kaj nekonscia selekto kie trajtoj evoluas kiel krom-produkto de [[natura selekto]] aŭ el selekto al aliaj trajtoj.<ref name=darwin1868/><ref name="diamond2007"/><ref name=larson2014b/> Estas genetika diferenco inter aldomigitaj kaj naturaj populacioj. Estas ankaŭ tia diferenco inter la aldomigaj trajtoj kiuj laŭ esploristoj estis esencaj je la fruaj stadioj de aldomigo, kaj la plibonigaj trajtoj kiuj estis aperintaj ekde la disiĝo inter naturaj kaj aldomigitaj populacioj.<ref name=olsen2013/><ref name=doust2014/><ref name=larson2014/> Aldomigaj trajtoj estas ĝenerale fiksitaj ene de ĉiuj aldomigitoj, kaj estis selektitaj dum la komenca epizodo de aldomigo de tiu animalo aŭ planto, dum plibonigaj trajtoj estas nur en proporcio de aldomigitoj, kvankam ili povus esti fiksitaj en individuaj bredadoj aŭ [[raso|regionaj populacioj]].<ref name=doust2014/><ref name=larson2014/><ref name=meyer2013/>
{{redaktata}}
The dog was the first domesticant,<ref name="EB">{{cite web|url=http://www.britannica.com/science/domestication|accessdate=May 26, 2016|publisher=Encyclopaedia Britannica|title=Domestication|year=2016}}</ref><ref name=larson2012/><ref name=perri2016/> and was established across [[Eurasia]] before the end of the [[Late Pleistocene]] era, well before [[Agriculture|cultivation]] and before the domestication of other animals.<ref name=larson2012/> The archaeological and genetic data suggest that long-term bidirectional [[gene flow]] between wild and domestic stocks – including [[donkey]]s, [[horse]]s, New and Old World [[camelid]]s, [[goat]]s, [[sheep]], and [[pig]]s – was common.<ref name=larson2014/><ref name=marshall2014/> Given its importance to humans and its value as a model of [[evolution]]ary and [[Demography|demographic]] change, domestication has attracted scientists from [[arkeologio]], [[palaeontologio]], [[antropologio]], [[botaniko]], [[zoologio]], [[genetiko]], and the [[environmental sciences]].<ref name=larson2013/>