Palia lingvo: Malsamoj inter versioj

La '''Palio''' aŭ '''la palia lingvo''' estas mezhinda lingvo kaj la plej frua sankta [[lingvo]] de la [[budhismo|buddismo]]. La [[Budho|Buddo]], kiu loĝis en Norda [[Hindio]], parolis almenaŭ unu formon de [[prakrito]], eble plurajn; la budhisma kanono de la [[theravadoteravado]], la unua versio de la [[Tripitako]]), estis redaktita en normigita prakrito, kiun uni nomis tutsimple "tekstlingvo" - en tiu lingo ''pālipāḷi-bhāsa'', poste pli mallonge ''pālipāḷi'' (kio do fakte signifas "teksto").

Palio estas parenca al [[sanskritoSanskrito]], sed ne estas ido de sanskritoSanskrito; la prahinda, el kiu ĝi devenis, estis verŝajne pli proksima al la veda ol al la sanskrita. La buŝa instruado de la BudhoBuddo en palioPalio venis al [[Cejlono]]/[[Srilanko]] en la [[4-a jarcento a.K.]], kaj tie ĝi estas skribe fiksita kelkajn jarcentojn poste (vidu [[Tripitako]]). El Hindio kaj Cejlono, la lingvo disvastiĝis en multajn landojn, precipe al la regiono tiam nomata palie ''Suvanna-bhūmi'', sanskrite ''Suvarna-bhūmi''. "Or-lando", kie nun estas [[Birmo]], [[Siamo]]/[[Tajlando]], [[Laoso]] kaj [[Kamboĝo]].

== Palio kaj BudhismoBuddismo ==

Krom la Tripitakon, oni verkis en la paliaPalio multajn postkanonajn tekstojn. La unua estis ''Milinda-pañhā'', ("La demandoj de Milinda"), pri dialogo inter la monaĥo Nāgasena kaj la greka reĝo Menandros (palieen Palio: Milinda), kiu regis en [[Baktrio]] en la nordokcidenta parto de la hinda subkontinento. Grava palia verkistopaliverkisto, ĉirkaŭ mil jaroj post la BudhoBuddo, estas [[Buddhaghosa]] (5-a jarcento p.K.), kiu verkis unue la dikan kompendion ''Visuddhi-magga'', ("Vojo delde la puriĝo"), kaj poste longajn komentariojn al multaj tekstoj de la Tripitako (surbaze de antaŭa komentario en la [[sinhala]], nun malaperinta); lin postsekvis la pli juna komentariisto [[Dhammapāla]]. La birma monaĥo Ledi Sayadaw verkis palilingvajn disertaciojn ankoraŭ antaŭ ĉirkaŭ cent jaroj.