Kiel registrite je 12:51, 1 jul. 2016 redakti ThomasPusch (diskuto \| kontribuoj) Burokratoj, Patrolantoj, Administrantoj 356 778 redaktoj e ThomasPusch movis paĝon Preafiksoj en Esperanto al Prefiksoj en Esperanto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 13:02, 1 jul. 2016 redakti malfari ThomasPusch (diskuto \| kontribuoj) Burokratoj, Patrolantoj, Administrantoj 356 778 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: '''~~Antaŭafikso~~Prefikso''' (de la [[latina]] vorto ''praefixum'~~prefikso~~', de ''praefixus'', la neŭtra formo de pasinteca pasiva participo pri la verbo ''praefigere'') estas [[afikso]], kiu estas antaŭmetita al alia [[morfemo]], kreante novan signifon. Analogie al tiu signifo iuj esperantistoj proponas la priskriban terminan alternativon '''antaŭafikso''', kiu tamen ĝis nun ne kutimiĝis en la faka literaturo. En Esperanto, la limo inter veraj kaj ŝajnaj ~~antaŭafiksoj~~prefiksoj estas nebula, ekzemple [[prepozicio]]j estas ofte ~~antaŭafiksece~~prefiksece uzataj: "antaŭ+metita". Aliflanke ankaŭ la "veraj" ~~antaŭafiksoj~~prefiksoj povas memstari: ''ekse'', ''praa''. == Oficialaj ~~antaŭafiksoj~~prefiksoj en Esperanto == La oficialaj ~~antaŭafiksoj~~prefiksoj en Esperanto estas: ''bo-'', ''ĉef-'', ''dis-'', ''ek-'', ''eks-'', ''ge-'', ''mal-'', ''mis-'', ''pra-'', ''re-''.<ref>''[http://www.bertilow.com/pmeg/vortfarado/afiksoj/prefiksoj/index.html Prefiksoj]'', el [[Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko]] de [[Bertilo Wennergren]].</ref> === bo- === ~~Antaŭafikso~~La prefikso '''bo-''' havas signifon "parenceco pro geedziĝo". '''bo-''' aperas precipe en la jenaj tri parencovortoj, kaj en la tri respondaj IN-vortoj: Linio 15: === ĉef- === ~~Antaŭafikso~~La prefikso '''ĉef-''' havas signifon "la plej grava, la plej altranga". Ĝi montras, ke la posta afero estas la plej grava inter ĉiuj similaj aferoj: * urbo → ĉefurbo = tiu urbo, kiu estas oficiale difinita kiel la plej grava de la lando, kaj en kiu normale troviĝas la landaj registaro, parlamento ~~k.t.p~~ktp. * parto → ĉefparto = la plej grava parto de io === dis- === ~~Antaŭafikso~~La prefikso '''dis-''' havas signifon "for en malsamaj aŭ pluraj direktoj, malkunen". Ĝi estas uzata nur antaŭ agaj vortoj, kaj ĉiam montras manieron de la ago aŭ rezulton de la ago. Ĉe mova vorto '''dis-''' montras, ke pluraj aferoj moviĝas for en malsamaj direktoj: Linio 47: === eks- === ~~Antaŭafikso~~La prefikso '''eks-''' havas signifon "iam antaŭe estinta, ne plu oficanta, ne plu tia". '''eks-''' estas uzata precipe ĉe profesioj kaj aliaj homaj roloj, sed iafoje ankaŭ ĉe alispecaj vortoj: * reĝo → eksreĝo = persono, kiu antaŭe estis reĝo, abdikinta reĝo * ministro → eksministro = persono, kiu antaŭe estis ministro Linio 58: === ge- === Per la ~~antaŭafikso~~prefikso '''ge-''' oni donas ambaŭseksan signifon al vorto en pluralo. * En la kazo de [[vira radiko]], '''ge-''' estas necesa por indiki miksitan grupon (ĉeesto de ambaŭ seksoj). Linio 89: === mis- === ~~Antaŭafikso~~La prefikso '''mis-''' havas signifon "erareco, malĝusteco, malboneco". Ĝi ĉiam montras manieron aŭ econ de tio, kio staras poste. La prefikso '''mis-''' estis oficialigita en 1929. * kalkuli → miskalkuli = kalkuli erare Linio 102: === re- === ~~Antaŭafikso~~La prefikso '''re-''' havas signifon "veni aŭ meti denove en la saman lokon kiel antaŭe; denove fari aŭ fariĝi tia kiel antaŭe; fari aŭ okazi ankoraŭ unu fojon en sama aŭ alia maniero". Ĝi estas uzata nur ĉe agaj vortoj, kaj ĉiam montras manieron de la ago: * veni → reveni = veni denove al loko, kie oni estis antaŭe * doni → redoni = doni ion al tiu, kiu antaŭe havis tion Linio 109: * vido → revido = la ago denove vidi ion, kion oni antaŭe vidis == Neoficialaj ~~antaŭafiksoj~~prefiksoj en Esperanto == La neoficialaj ~~antaŭafiksoj~~prefiksoj en Esperanto estas: ''afro-'', ''anti-'', ''arĥi-'', ''aŭdio-'', ''aŭto-'', ''bio-'', ''des-'', ''eko-'', ''eŭro-'', ''hiper-'', ''infra-'', ''ko-'', ''kver-'', ''makro-'', ''mini-'', ''mono-'', ''pre-'', ''proto-'', ''pseŭdo-'', ''retro-'', ''san-'', ''semi-'', ''stif-'', ''tele-'', ''termo-'', ''ultra-'', ''video-''.<ref>''[http://www.bertilow.com/pmeg/vortfarado/neoficialaj_afiksoj/prefiksoj/index.html Neoficialaj prefiksoj]'', el [[Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko]] de [[Bertilo Wennergren]].</ref> Linio 126: {{ĝermo\|Esperanto}} [[Kategorio:~~Antaŭafiksoj~~Prefiksoj en Esperanto\| ]]

Prefiksoj en Esperanto: Malsamoj inter versioj