|
[[Dosiero:Tobinambur_2.jpg|thumb|200px|right|Terpir-tuberoj, tre frue floranta specio kun malgrandaj tuberoj, origine sovaĝiĝinte trovitaj apud Ingelheim am Rhein]]
'''Terpiro''' (''Helianthus tuberosus'') estas plurjara, moltiga legomplanto kun stolonoj havantaj tigotuberojn utiligeblajn kiel legomo, valora por diabetikulojdiabetuloj kaj kiel [[furaĝo]].
== Priskribo ==
Ĝi apartenas al la familio de la asteracoj ([[kompozitacoj]]) (''Asteraceae'', aŭ ''Compositae''), originaleorigine kreskis en [[Nearkta ekozono|norda Ameriko]], estis kultivitakultivata ĉefe pro la manĝeblaj tuberoj. Ĝi apartenas al la sama genro ([[helianto]]) kiel [[sunfloro]] (''Helianthus annuus''). Same kiel la sunfloro ĝi havas grandajn foliojn kaj (kontraŭe al tiu) malgrandajn, forte flavajn florojn.
Ĝi altas 2-3 m, la rezervaj organoj estas tigotuberoj, kreskantaj sur disbranĉantadisbranĉiĝanta subtera tigo. La belaj infloreskoj aperas fine de somero, en frua aŭtono, la unuopaj petiolaj floroj estas flavaj, la tubaj floroj estas flavaj, brunetaj, purpuraj.
La subteraj tuberoj montrashavas de diversandiversajn formonformjon kaj pezas ĝis ĉ. 110 g. La koloro de la tubera ŝelo povas varii de la helbruna ĝis la prurpurapurpura, bruna, ruĝa. La ŝelo estas tre maldika, la tuberoj rapide elsekiĝas en aero. La interno de la tubero estas blanka kaj kraka. La tubero riĉas je planta fibro, mineraloj.
La planoplanto estas plimultiĝeblamultigebla per displantado de la tuberoj, ĝi toleras la pli malriĉajn grundojn, ĝi apenaŭ havas plantajn kaj bestajn damaĝantojn.
La terpiroTerpiro bone toleras la sekecon kaj la froston.
La semadoplantado de la tuberoj povas okazi aŭ aŭtune (je profundo de 10-12 cm en sabla grundo) aŭ pintempe (je profundo de 8-10 cm en sabla grundo; je 6-8 cm en malloza grundo). La vicodistanco devas estis 50-70 cm, la najbara distanco 40-50 cm.
| 