Batalo de Leipzig: Malsamoj inter versioj

Post la katastrofa malvenko de Napoleono en la militiro al Rusio 1822, generalo Yorck, kiu komandis la prusan helpkorpuson, faris kun la Rusa generalo Diebitsch la 30an30-an de decembro 1812 la [[konvencio de Tauroggen|konvencion de Tauroggen]]. Per tiu konvencio la bataloj inter Prusio kaj Rusio ekĉesis. La aŭstra helpkorpuso sub generalo Schwarzenberg faris armisticon kun la Rusojrusoj la 30an30-an de januaro 1813, post Aŭstrio jam antaŭe estis deklarinta al Napoleono, ke ĝi neniukaze plialtigu la fortecon de la kontingento de trupoj por Francio. La 28an28-an de februaro, Rusio kaj Prusio subskribis kontrakton kaj deklaris militon al Francio la 16an16-an de marto. Jam la 24an24-an de februaro okazis tumultoj en [[Hamburgo]] kontraŭ la franca okupo; rusaj trupoj enmarŝis la 18an18-an de marto en Hamburgon, sed ili baldaŭ devis ree malokupi la urbon. La 19an19-an de marto la rusa [[caro]] kaj la prusa reĝo alvokis en proklamacio al la germana popolo kaj al ĉiuj princoj, ke ili aliĝu al la batalo kontraŭ Francio, kaj nuligu la [[Rejna Federacio|Rejnan Federacion]]. Sole [[Meklenburgo]] sekvis al tiu alvoko, ĉiuj aliaj regantoj ankoraŭ timis Napoleonon. Aŭstrio sin tenis neŭtrale kaj klopodis esti peranto por paca solvo de la konflikto, sed klarigis, ke ĝi, se la intertraktoj fiaskus, enbatiligos militare. La 26an26-an de aprilo, [[reĝlando Saksio|Saksio]] subskribis traktaton por ligo kun Aŭstrio.

La 29an29-an kaj 30an30-an de aprilo transpasis la francaj trupoj la riveron [[Saale]] ĉe [[Merseburg]] kaj [[Weißenfels]]. Ili havis tiam pli ol 150 000 soldatoj. Kontraŭ ili nur staris je tia tempo 43 000 Prusojprusoj kaj 58 000 Rusojrusoj. Post la batalo ĉe Möckern la Saksasaksa reĝo ŝanĝis la flankojn kaj iĝis sia armeo disponebla por Napoleono. En la sekvaj bataloj ambaŭ flankoj havis gravajn perdojn. La 4an4-an de junio estis kontraktita armistico, Rusajrusaj kaj Prusajprusaj trupoj retiriĝis al [[Silezio]]. Aŭstrio faris la 24an24-an de junio ligon kun Rusio kaj Prusio, kiu sed nur tiam estu valida, kiam la intertraktoj kun Napoleono fiaskus. Por pluaj intertraktoj la Aŭstra kanceliero [[Klemens von Metternich|Metternich]] la 26an26-an de junio renkontiĝis kun Napoleono en [[Dresdeno]], la armistico estis plilongigita ĝis la 10a de aŭgusto. La 10an10-an de aŭgusto Aŭstrio rompis la intertraktojn, ĉar oni ne povis interkonsentiĝi kaj ĉar Napoleono evidente nur volis gajni tempon. La 12an12-an de aŭgusto sekvis la deklaracio de milito de Aŭstrio al Francio. La armeo de la koalicio estis transpasinta la [[Odro]]n kaj ree aliĝis al milito. Ambaŭ flankoj estis uzintaj la armisticon por rekruti soldatojn kaj fari plifortigadojn. Napoleono havis ĉi tie pli ol 442 000 soldatoj, de kiuj 40 000 soldatoj estis kavalerianoj. Kontraŭ li staris 184 000 Rusojrusoj, 160 000 Prusojprusoj, 127 000 Aŭstrojaŭstroj, 23 000 Svedojsvedoj, 6000 Meklenburganojmeklenburganoj, kaj pluaj 9000 soldatoj el la restaj germanaj ŝtatoj, ĉefe la "KGL”, angle ''King's German LeagueLegion'' aŭ germane ''Königlich Deutsche Legion'', el la eksa [[elektoprinclando Hanovro]], kiu estis en [[persona unio]] kun Britio. En la okazado de la milito sekvis pluaj plifortigoj. La hansana legio estis jam formiĝinta en majo.

Tri armeoj estis formitaj el la trupoj de la koalicio. La Bohemabohema armeo sub la Aŭstraaŭstra generalo Schwarzenberg konsistigis el 127&nbsp;000 Aŭstrojaŭstroj, al kiuj plie venis 82&nbsp;000 Rusojrusoj kaj 45&nbsp; Prusojprusoj. La Sileziasilezia armeo sub la prusa generalo Blücher konsistigiskonsistis el 66&nbsp;000 Rusojrusoj kaj 38&nbsp; Prusojprusoj. La “norda armeo” sub la sveda kronprinco Bernadotte konsistigiskonsistis el 73&nbsp;000 Prusojprusoj, 29&nbsp;000 Rusojrusoj kaj 23&nbsp;000 Svedojsvedoj.<ref>Georges Lefebvre: ''Napoleon'', paĝo&nbsp;535.</ref>

La malvenkoj de la francaj trupoj en aŭgusto kaj septembro igis Napoleonon retiriĝi el Dresdeno kaj unuigi sian armeon la 14an14-an de oktobro ĉirkaŭ Lepsiko, al kiu nun ankaŭ la armeoj de la aliancitoj koncentre sin almovadis.

Rajdistbatalo ĉe Liebertwolkwitz la 14an14-an de oktobro enkondukis la grandajn batalojn de la sekvantaj tagoj. La feliĉa rezultaĵo por la aliancitoj el la rajdistbatalo vidiĝis kiel bona signo. Napoleono serĉis batalon por decidi la militon. Li havis kun la gardistaroj kaj ok korpusoj 210&nbsp;000 soldatoj, el kiuj 14&nbsp;000 estis rajdistoj kaj 7000 pafilegoj, disponeblaj. Pro la mankaj informacioj li dubis, ke la tuta Bohema kaj la tuta Sileza armeo estu ĉeestantaj, ĉar li unue ankoraŭ ne kredis, ke Aŭstrio estu partoprenanta, kaj due ĉar li kredis, ke la Sileza armeo estu plue en la nordo.