Historioj de Sankta Francisko: Malsamoj inter versioj

La '''''Historioj de Sankta Francisko''''' estas la serio da freskoj en la malalta parto de la ununura navo de la [[Alta Baziliko de Sankta Francisko el Asizo]]. Laŭ iuj historiistoj pri arto, ĝi estis entreprenita tuj post la jaro [[1296]], t.e. post la realigo de la ''Historioj de la [[Malnova Testamento|Malnova kaj Nova Testamentoj]]'', lokitaj en la plej alta parto. Laŭ aliaj historiistoj, la pentradotio komenciĝisokazis inter [[1292]] kaj [[1296]].

Laŭ la historia tradicio, bazita sur la atestoj de [[Riccobaldo da Ferrara|Riccobaldo Ferrarese]], [[Lorenzo Ghiberti|Ghiberti]] kaj [[Giorgio Vasari|Vasari]], la freskoj de la franciskana ciklo estas verko de [[Giotto]]. Komence de la 20-a jarcento ĉi tiu atribuado estis endiskutitapridiskutita, kun levonasko de fortaj duboj; ĵusdataj studoj de diversaj esploristoj emas konfirmikonfirmus la tradician atribuon al Giotto, pro la karakteriza aranĝo de la scenoj, la lerta majstrado de la perspektivoj en la fonaj scenoj, la realismo de la tuto, la esprimforto - sen balastaj ornamaĵoj - de la gestoj kaj de la fizionomioj.

Sendepende de tio, ĉu la aŭtoro estis Giotto aŭ alia pentristo, la freskoj ĉiuokaze ne havas la saman kvaliton, kio konjektigassupozigas, ke ili estis realigitaj de pluraj aŭtoroj samtempe, kun la superrigardo de ''protomagister'' (ĉefmajstro). Tio, kio reliefiĝas el la ''franciskana ciklo'' estas la aranĝo de la formoj, laŭ stilo revolucia por la epoko, malsama ol tiuj ellaboritaj de [[Cimabue]] kaj aliaj pentristoj de la antaŭa jarcento: por ĉi-lastaj la surfaco estis esence dudimensia kaj sekve oni ĝin prilaboris kiel [[miniaturo|miniaturan]] paĝon, kun aldonaj elementoj pure dekoraciaj. Laŭ Giotto, male, la pentro-spaco devis rekrei tridimensian medion kaj li motivigis la disdividon de la scenoj per serio da kolonoj, kiuj imitas [[loggia|loĝion]], pluevoluigante ideon jam uzatan, ekzemple en la mozaikoj de la kupolo de [[Baptejo Sankta Johano (Florenco)]].

Per saĝa dozado de [[klarobskuro|chiaroscuro]] (klarobskuro) estas realigita la plastikeco de la figuroj, kaj la uzo de kunstreĉitaj arkitekturaĵoj – kiuj rolas kiel perspektivaj spacolimoj – kreas alireblajn mediojn en kiuj la personoj moviĝas nature kaj senĝene, ekzemple, ili povas turni la ŝultrojn al la spektanto, kio estis nekonceptebla antaŭe. La verkoj ne proponas la skemojn kaj simetriojn de la pli fruaj pentraĵoj, kvankam restas kelkaj bildigoj el prastila aranĝo.

*1. ''[[Omaĝo al la homo simpla|Omaĝo de la homo simpla]]''.

*Supra [[Alta Baziliko de Sankta Francisko el Asizo|Baziliko de Sankta Francisko el Asizo]]