MoVado 5 Steloj: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
En esperanto
eNeniu resumo de redakto
Linio 11:
}}
 
'''MoVado 5 Steloj''' (itale: ''MoVimento 5 Stelle'', M5S) estas itala politika partio, kvankam ĝi difinas sin "libera asocio de civitanoj", "nepartio"<ref> [http://www.beppegrillo.it/listeciviche/liste/fabriano/chi-siamo.html beppegrillo.it - ''Chi siamo''] Kio ni estas</ref> kaj ĝenerale rifuzas la difinon "partio". Ĝi estas fondita la 4an de oktobro de [[2009]] de komikisto [[Beppe Grillo]] kaj de entreprenisto [[Gianroberto Casaleggio]] post sperto gajnita per movado ''Amici di Beppe Grillo'' (Amikoj de Beppe Grillo), kiu estis aktiva de [[2005]] kaj presentiĝantaprezentiĝanta en balotoj ekde [[2008]] kun pluraj ''Liste Civiche a Cinque Stelle'' (Civitanaj Listoj Kvin-stelaj).<ref name="Liste Civiche, si parte">[http://www.beppegrillo.it/2008/01/liste_civiche_s/index.html Civitanaj Listoj, ek!]</ref>
 
La kvin steloj de la nomo kaj emblemo reprezentas la temojn<ref>[http://www.beppegrillo.it/2009/04/la_carta_di_fir.html Beppe Grillo e la Carta di Firenze]</ref><ref>[http://www.bresciaoggi.it/stories/Cronaca/431056_porte_aperte_al_movimento_5_stelle/ Porte aperte al Movimento 5 stelle]</ref>:
Linio 27:
 
===Antaŭ la naskiĝo de MoVado Kvin Steloj===
En 2005 naskiĝas blogo beppegrillo.it, kaj kvamkamkvankam ĝi estas en la itala (kelkaj artikoloj estas tradukataj en la anglan kaj la japanan), dum tre mallonga tempo iĝas la sepa blogo plej vizitata de la Planedo. En ĝi oni parolas pri temoj kiel libera informado, verda ekonomio kaj ekologio, energifontoj renovigeblaj kaj italaj politikaj kaj sociaj problemoj, kiel malŝparemo kaj privilegioj de la politika klaso, kriminodiskriminado, financo. La ideo pri M5S venis post kelkaj spertoj kaj eksperimentoj ĉirkaŭeĉirkaŭ la blogo de Beppe Grillo por efektive realigi tiujn temojn.
 
===Renkontiĝoj per ''"[[Meetup]]"''===
La aktivuloj sin renkontadis por diskuti pri lokaj temoj en la tuta Italio, laŭ principo, ke la loka civitano konas sian teritorion kaj povas denunci lokajn problemojn kaj proponi solvojn. La sumo de tiuj problemoj povus helpi la tutan Italion. Tiam neniu kredis, ke tia movado povus akiri bonan rezulton en naciaj balotoj. Renkontiĝoj estis organizataj per platformo ''Meetup''.
 
===V-Tagoj===
Aktivuloj organizis tagojn por protesti kontraŭ la italanitala sistemonsistemo, nomitaj ''V-day'' (V-TagojTago); la nomo estas rezulto de kunigo de la itala vortaĉo por "forfiku, iru pugen" kun la angla vorto ''"day"'' por eksprimi la koleron de civitanoj kontraŭ la "kasto", la politikistaro kaj ĝia kontrolo super informado.
La unua V-tago estis la 8an de septembro de 2007, kaj je la fino de la tago oni kontiskalkulis preskaŭ 350 000 subskribojn por la leĝo por "pura parlamento", t.e. sen kondamnitoj. La 25an de Aprilo 2008 estis la dua V-Tago proponanta abolicii publikajn financadojn kaj kontrolon de politiko super gazetaro, leĝon Gasparri kaj la Liston de Ĵurnalistoj.
Tiuj tagoj ne gajnisrezultigis iunion praktikan rezulton, ekzemple la leĝpropono por pura parlamento ankoraŭ ne estis pridiskutita en parlamento.
 
===Subteno al politikistoj kun similaj ideoj===
Samtempe oni klopodis elektigi homojn sendependajn de partioj en urboj kaj Eŭropa Parlamento, kun la celo deklarita enigi civitanoncivitanojn en politikon. Naskiĝis "civitanaj listoj" (civitanoj senpartiaj kiuj kandidatiĝis en balotoj). Krom tio du homoj partoprenis alla eŭropaeŭropan balotobaloton senpartie kun subteno de la blogo: Sonia Alfano kaj Luigi De Magistris, ambaŭ konataj pro ilia engaĝo kontraŭ krimo. Sed post la baloto, Sonia Alfano kaj Luigi De Magistris aliĝis al IDV (Itala maldekstra partio) elrevigante la elektintojn.
 
==Naskiĝo de MoVado 5 Steloj (M5S)==
Konsiderinte la antaŭajn spertojn, la 4an de oktobro de [[2009]] naskiĝis MoVado 5 Steloj, kun la celo sendependiĝi de profesiaj politikistoj kaj mememem proponi siajn projektojn. Tiu dato ne estis hazarda, sed estas la tago de [[Sankta Francisko el Asizo]], la sanktulo, kiu predikis malriĉecon kaj kontraŭkontraŭis la koruptadokoruptadon de tiama eklezio<ref>[http://www.beppegrillo.it/2013/03/limportanza_di_1.html L'importanza di chiamarsi Francesco] (graveco nomiĝi Francisko), el blogo de Beppe Grillo</ref>.
M5S estas politika movado bazita sur Interreto kaj sur la principo de rekta demokratio, kaj la majuskla V en la nomo estas memoraĵo de V-Tagoj. La sistemo de demokratio estas interreta, tio estas uzi novajn teĥnologiojn por decidi kaj partoprenigi kiel eble pli da homoj en proponoj kaj decidoj, sed ankaŭ por kontroli la reprezentantojn elektitajn, kiuj rajtas kandidatiĝi ne pli ol 2 fojojn kaj devas publikigi siajn elspezojn interrete. La elektitoj de M5S en urbaj, regionaj aŭ naciaj balotoj malaltigis sian salajron ĝis 25% (75% malpli ol aliaj politikistoj) kaj batalas kontraŭ la tro multa mono en politiko.
 
Linio 50:
M5S intencas realigi la modelon de rekta partopreno de civitanoj per interreto minimigante la gravecon de reprezentantoj de civitanoj. Laŭ tiu ideo la politikistoj publikigas leĝproponojn interrete kaj pridiskutas problemojn kun civitanoj, kiuj ankaŭ sugestas solvojn kaj, se rapida decido ne estas bezonata, fine voĉdonas la plej bonan solvon. Politikistoj estas laborantoj por faciligi partoprenadon de la civitanoj.
 
La partopreno de civitanoj estas gravega por la funkciado de tiu regmaniero; oni supozas, ke civitanoj, kiuj scias pri unu problemo povas helpi kaj povas fari tion seninterese, ĉar neniu povas korupti milojn aŭ eĉ milionojn da homoj. Tiel farante, la inteligento de inĝeneroj, instruistoj, fakuloj sed ankaŭ simplaj civitanoj, kiuj konas la teritorion kaj ĝiajn problemojn, estas senpage kunpartigitakundividata por ĉies bono.
 
Oni scias, ke ne ĉiuj civitanoj estas fakuloj pri ĉio aŭ ne ĉiu volas partopreni, malgraŭ la enda volontigo de civitanoj. Oni supozas, ke sufiĉe granda numeronombro da homoj estas bona samplo por scii la popolan volon, kaj ke se iu ne havas fakan scion aŭ ne sentas intereson pri temo, ĝi akceptas la decidon de la aliaj.
 
Parta efektivigo de tiu modelo ekis per retejo, kiu sendas e-leterojn al movadanoj kiam nova leĝpropono aperas, informigasinformas pri evoluo de la proponoj kaj invitas la uzantojn al partoprenado. Rajtas registriĝi al la servo ĉiu plenkreskinta italo, kiu ne estas ano de alia partio kaj ne estas kondamnita aŭ persekutata pro krimo.
Alia efekto dezirata estas, ke tia modelo de demokratio estos imitata ĉie en la mondo.