Anarkiismo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 308:
 
[[File:Francisco Ferrer Guardia.jpg|left|thumb|upright|[[Francesc Ferrer i Guàrdia]], [[katalunoj|kataluna]] anarkiisma pedagogo kaj [[Libera penso|liberpensulo]] mortpafita pro siaj ideoj.]]
Por la angla anarkiisto [[William Godwin]] edukado estis "la ĉefa rimedo per kiu oni povas atingi ŝanĝon."<ref name="GroupedRef1">{{cite web|url=http://www.infed.org/thinkers/et-good.htm|title=infed.org - William Godwin on education|work=infed.org}}</ref> Godwin vidis ke la ĉefa celo de edukado estu la atingo de feliĉo.<ref name="GroupedRef1" /> Por Godwin edukado devus havi "respekton por la infana aŭtonomeco kio formetas ajnan formon de bridado," "pedagogion kiu respektu tion kaj serĉu konstrui la propran motivadon kaj iniciatojn de la infano," kaj "koncernon pri la infana kapablo rezisti ideologion transmititan tra la lernejo."<ref name="GroupedRef1" /> En sia verko ''Enquiry Concerning Political Justice'' li kritikas la ŝtatpatronitan lernejosistemon "pro la konto de ties evidenta alianco kun la nacia registaro".<ref name="Enquiry Concerning Political Justice">{{Cite book |chapterurl=http://socserv.mcmaster.ca/econ/ugcm/3ll3/godwin/pj6.htm |at=Book 4: Of Opinion Considered as a Subject of Political Institution |chapter=1: General Effects of the Political Superintendence of Opinion |title=Enquiry Concerning Political Justice |first=William |last=Godwin |edition=1st |id={{OCLC|680251053|642217608|504755839}} |publisher=G.G.J. kaj J. Robinson |location=London, England |year=1793 |ref=harv |postscript=<!-- Bot inserted parameter. Either remove it; or change its value to "." for the cite to end in a ".", as necessary. -->{{inconsistent citations}}}}</ref> Pionira usona anarkiisto [[Josiah Warren]] antaŭenigis alternativajn edukespertojn en la liberecanajliberecanajn komunumojn kiujn li establis.<ref>"Where utopian projectors starting with Plato entertained the idea of creating an ideal species through eugenics and education and a set of universally valid institutions inculcating shared identities, Warren wanted to dissolve such identities in a solution of individual self-sovereignty. His educational experiments, for example, possibly under the influence of the Swiss educational theorist Johann Heinrich Pestalozzi (via [[Robert Owen|Owen]]), emphasized – as we would expect – the nurturing of the independence and the conscience of individual children, not the inculcation of pre-conceived values.[http://www.crispinsartwell.com/warrenintrocurrent.htm "Introduction of The Practical Anarchist: Writings of Josiah Warren" de Crispin Sartwell]</ref> [[Max Stirner]] verkis en 1842 longan eseon pri edukado nome ''The False Principle of our Education''. En ĝi Stirner nomigas sian edukan principon "personalisma" klarigante ke memkompreno konsistas en ĉiuhore mem-kreado. Edukado por li estas krei "liberajn homojn, suverenajn karakterojn" laŭ kio li celas "eternajn karakterojn ... kiuj estas tiele eternalaj ĉar ili formiĝas ĉiumomente".<ref>{{cite web |url=http://tmh.floonet.net/articles/falseprinciple.html |title=The False Principle of our Education|last=Stirner |first=Max|publisher=Tmh.floonet.net |date= |accessdate=20a de Septembro 2010}}{{dead link|date=July 2016}}</ref>
 
En Usono "liberpenso estis baze [[Kristanofobio|kontraŭkristana]], [[antiklerikalismo|kontraŭklerikala]] movado, kies celo estis fari la individuon politike kaj spirite libera por decidi pri si mem je religiaj aferoj. Nombraj kontribuantoj al la gazeto ''Liberty'' (1881–1908, anarkiisma publikaĵo) estis elstaraj figuroj kaj en liberpenso kaj en anarkiismo. La individuisma anarkiisto George MacDonald estis kuneldonisto de ''Freethought'' kaj dum tempo, ''The Truth Seeker''. E.C. Walker estis kuneldonisto de elstara liberpensa/liberama gazeto ''[[Lucifer, the Light-Bearer]]''".<ref name="mises.org"/> "Multaj el la anarkiistoj estis ardaj liberpensuloj; represaĵoj el liberpensaj gazetoj kiaj ''[[Lucifer, the Light-Bearer]]'', ''Freethought'' kaj ''The Truth Seeker'' aperis en ''Liberty''... La eklezioj estis rigardataj keil ofta aliancano de ŝtato kaj subprema forto en kaj de si mem".<ref name="mises.org"> "The Journal of Libertarian Studies" (PDF). Mises Institute. [https://mises.org/library/culture-individualist-anarchism-late-19th-century-america] Alirita la 11an de Aŭgusto 2016.</ref>