Rio-de-Ĵanejro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Ĝisdatigo de loĝantaro; moto
e Ne konfuzu rianon kun kariokon
Linio 64:
 
== Historio ==
Rio -de Janeiro-Ĵanejro estis fondita la 1-an de marto [[1565]] proksime de vilaĝo "Carioca" (''Domo de la Blankulo'' en indiĝena lingvo).
[[Dosiero:Palácio Pedro Ernesto - Fundação da Cidade.jpg|eta|Fondo de Rio -de Janeiro-Ĵanejro, 1565.]]
[[Dosiero:Rugendas - Vue prise devant l'eglise de San-Bento.jpg|eta|dekstra|Vido de Rio -de Janeiro-Ĵanejro el la preĝejo de la monaĥejo de la Lernejo São Bento, ĉ. 1825]]
[[Dosiero:Rio de Janeiro ca1910s photo from USA Library of Congress 19301u.jpg|eta|Rio -de Janeiro-Ĵanejro, ĉ. 1910-aj jaroj.]]
Eŭropanoj unuafoje venis al [[Guanabara Golfo]] la 1-an de januaro de 1502 (ekde tiam ''Rio de Janeiro'', "Januara Rivero"), fare de [[Portugaloj|portugala]] ekspedicio sub regado de esploristo [[Gaspar de Lemos]] kapitano de ŝipo de la floto de [[Pedro Álvares Cabral]], aŭ sub [[Gonçalo Coelho]].<ref>Jorge Couto, 1995, ''A Construção do Brasil'', Lisbon: Cosmos.</ref> Ŝajne la florenca esploristo [[Amerigo Vespucci]] partoprenis kiel observanto laŭ invito de la reĝo [[Emanuelo la 1-a (Portugalio)|Manuelo la 1-a]] en tiu sama ekspedicio. La regiono de Rio estis loĝata de [[Tupioj]], Purioj, [[Botokudoj]] kaj [[Maŝakalia lingvo|Maŝakalioj]].<ref>{{cite web|url=http://www.bairrodocatete.com.br/tamoios.html |title=índios Rio |publisher=Bairrodocatete.com.br |accessdate=17-a de aprilo 2010}}</ref>
 
En 1555, unu el la insuloj de [[Guanabara Golfo]], nune nomita [[Villegagnon]], estis okupita de 500 francaj koloniistoj sub regado de franca [[admiralo]] [[Nicolas Durand de Villegaignon]]. Sekve, Villegaignon konstruis la Fortikaĵon Coligny sur la insulo kiel klopodo por establi la kolonion nome [[Franca Antarkto]].
Linio 84:
 
== Demografio ==
La [[laŭloka nomo]] de tiu, kiu naskiĝis (kaj per etendiĝa signifo, iu loĝanto) en la ĉefurbo estas '''''karioko''''' laǔ la responda portugala termino "''Carioca''".
 
Ne konfuzu kun la loĝanto de la subŝtato [[Rio-de-Ĵanejrio]], kiu estas nomata ''Fluminenses'' (de la latina vorto ''flumen'', do rivero, portugale "''rio''"), esperante oni tiele povas uzi la terminon rio-ano aǔ pli simple '''''riano'''''.
 
Dum ĉiu karioko estas riano, la reciproko ne veras.
 
== Ekonomio ==
== Edukado ==