Josif Stalin: Malsamoj inter versioj

'''Josif STALIN''' ([[Rusa lingvo|ruse]] ''Иосиф Виссарионович Сталин''), denaske '''Josif Besarionis dze ĜUGAŜVILI''' ([[Rusa lingvo|ruse]] ''Иосиф Виссарионович Джугашвили''),([[Kartvela lingvo|KartvelaKartvele: იოსებ ჯუღაშვილი]]) (naskiĝis la {{daton|18|decembro|1878}}, mortis la {{daton|5|marto|1953}}) estis soveta [[politikisto]] kaj partia [[gvidanto]]. Li naskiĝis en la [[urbo]] [[Gori]] ([[Kartvelio]]) en familio de [[ŝuisto]]. Post la finiĝofino de siaj studoj en Goria [[religia lernejo|Spirita Lernejo]] ([[1894]]), li studis en [[Tbilisi|Tiflisa]] [[seminario|Spirita Seminario]]. En [[1898]] li membriĝis en [[Kartvela Social-Demokrata Organizo]] "[[Mesame Dasi]]". Dum [[1902]]-[[1913|13]] li estis arestita sesfoje, sed kvarfoje forfuĝis de la lokoj de [[ekzilo]].

Post [[1903]], li aliĝis al [[Bolŝeviko]]j, dum [[1906]]-[[1907|7]] li aktivis en [[Suda Kaŭkazio]] kaj estis unu el la organizantoj de la [[Bakuo|Bakua]] [[Komitato]] de [[RSDLP]] ([[Rusia Social-Demokrata Laborista Partio]]). Stalin estis fervora [[adepto]] de [[Lenino]], laŭ kies iniciato Stalin estis aligita al [[Centra komitato]] kaj [[Rusa Buroo de RSDLP]] en [[1912]]. En [[1917]] li iĝis [[membro]] de [[partia gazeto]] "[[Pravda]]", [[Politburoo]] de [[Centra komitato de bolŝevikoj]] kaj [[Milita-Revolucia Centro]]. Dum 1917-22 Stalin okupis [[posteno]]n de [[popola komisaro pri naciaj demandoj]], kaj ankaŭ pri [[ŝtata kontrolo]].

En [[1922]] Stalin estis elektita [[Ĝenerala Sekretario de Centra Komitato de Komunista Partio de Sovetunio]] (la plej altranga posteno en [[Sovetunio]]) kaj restis en la posteno ĝis sia [[morto]] ([[1953]]). En la [[1920-aj jaroj]], post la [[batalo]] por la gvidrolo en la [[partio]] kaj [[ŝtato]], li uzis la partian aparaton kaj politikajn rimedojn, rezulte de kio, Stalin fariĝis unupersona gvidanto de la partio kaj starigis totalisman [[reĝimo]]n en la [[lando]]. Li efektivigis intensiganintensan [[industriigo]]n kaj devigan [[kolektivigo]]n en [[USSR]]. En sekvaj jaroj, dum la periodo de amasa [[terorpolitiko]], ĉiuj realaj aŭ potencaj [[konkuranto]]j de Stalin estis ekstermitaj.

De la fino de la 30-aj jaroj, li efektivigis [[politiko]]n de alproksimiĝo kun la [[faŝismo|faŝisma]] [[Germanio]], tamen ne evitis la [[tragedio]]n de la [[Dua mondmilito]]. De la jaro [[1941]] li estis [[prezidanto]] de [[Konsilio de Ministroj de USSR]], dum la tutaj militjaroj - ankaŭ prezidanto de [[Ŝtata Defenda Komitato]] kaj [[Ĉefa Militestro]]. Dum la [[milito]] li partoprenis kaj helpis al la kreiĝo de [[antifaŝisma koalicio]].

Post la morto de Stalin, lia [[posteulo]] [[Nikita Ĥruŝĉov]], en la [[20-a kongreso de KPSU]] ([[Komunista Partio de Soveta Unio]]) akre kritikis la [[personeco]]n kaj la [[agado]]n de Stalin. La [[post-stalinisma periodo]] montras, ke la Stalina [[fenomeno]] estas tre komplika kaj taksi ĝin unusence ne eblas, almenaŭ ĉe la [[popoloj de iama USSR]]. De Stalin restis multaj [[verko]]j pri [[politika teorio]], ankaŭ [[literaturaĵo]]j de junecalia junagxa periodo. Lia [[tombo]] troviĝas en [[Moskvo]], ĉe la [[Ruĝa Placo]]. Interalie, en lia [[naskiĝurbo]], Gori staras verŝajne la sola [[monumento]] de Stalin apud lia [[domo-muzeo]].