Augsburg: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e →‎Historio: poluretoj
Saluk (diskuto | kontribuoj)
prenis WP-de
Linio 2:
|urborajtoj = urbo (''Stadt'')
|blazono = Augsburg wappen.svg
|lat-g = 48 |lat-m = 2322
|lon-g = 10 |lon-m = 5354
|situo-bildo =
|federacia_lando = [[Bavario]]
Linio 9:
|distrikto = [[eksterdistrikta urbo]]
|alto = 446–561
|areo = 146,9384
|poŝtkodo = 86150–86199
| poŝtkodo_malnova = 8900
Linio 17:
|NUTS = DE271
|LOCODE = DE AGB
|adreso-komunumestraro = MaximilianstraßeRathausplatz&nbsp;41<br />86150 Augsburg
|retpaĝaro = [http://www.augsburg.de www.augsburg.de]
|komunumestro = PaulKurt WengertGribl
|komunumestro-partio = SPDCSU
|komunumestro-titolo = Oberbürgermeister
}}
[[Dosiero:Rathaus Augsburg.jpg|eta|La urbodomo]]
[[Dosiero:0504-augsburg-stulrichstafra.jpg|eta|Baziliko de la Sanktuloj Ulrich kaj Afra]]
La sudgermana urbo '''Augsburg''' (en Esperanto '''Aŭgsburgo''') estas la administra sidejo de [[distrikto Augsburg|samnoma distrikto]] (al kiu ĝi tamen ne apartenas), ĉefurbo de la [[Bavario|bavara]] [[administra distriktaro (Germanio)|administra distriktaro]] [[Distriktaro Ŝvabio|Ŝvabio]], universitata urbo kaj unu el la plej malnovaj urboj de Germanio. Fine de {{#time: F Y | {{Metadatumoj pri nombroj de loĝantoj en Bavario||STATO}}}} la urbo havis {{nombro|{{Metadatumoj pri nombroj de loĝantoj en Bavario|09761000}}}} loĝantojn. Augsburg situas borde de la ĉefriveroj [[Lech]], [[Wertach]] kaj [[Singold]]. En Augburg troviĝas hodiaŭ pli ol 600500 pontoj kaj pontetoj sur multaj kanaloj, kanaletoj kaj rojoj. La urbo estas la sola parto de Germanio, kiu disponas pri propra, ŝtate protektata festotago, la [[Aŭgsburga Alta Pacofesto]], tiel ke la aŭgsburganoj havas pli da festotagoj ol iuj aliaj civitanoj de Germanio.
 
== Historio ==
Fondita dum la jaro [[-15|15 antaŭ Kristo]], la [[Romio|romia]] setlejo ''Augusta Vindelicorum'' evoluis al riĉa urbo.
 
La regiono ĉirkaŭ ''Lech (Licus)'' kaj ''Wertach'' (''Virdo'', ankaŭ ''Vinda'') nomiĝis ''VindelicumVindelicia'' pro la tie loĝantaj Vindelikoj. Por honorigi la romian imperiestron [[Aŭgusto Cezaro]] la urbo ricevis la nomon ''Augusta Vindelicorum''. Dum la tiama epoko Augsburg estis nodo de romiaj stratoj al ĉiuj urboj kaj setlejoj de la okupita regiono. La plej fama strato estas la parte hodiaŭ videbla [[Via Claudia]]. 500 jaroj poste la [[alemanoj]] forpelis la [[romianoj]]n.
 
En la jaro 955 okazis la batalo kontraŭ la hungaroj en la Lechkampo antaŭ la urbmuroj.
 
Pro la bona pozicio en [[Eŭropo]] kiel trafiknodo la urbo kreskis kaj estiĝis monda [[metropolo]] en la 13-a jarcento per la komercistaj familioj [[Fugger]] kaj [[Welser]]. La dinastio Fugger estis bankistoj kaj la dinastio Welser gajnis monon per markomerco.
 
En la 16-a jarcento la komercistaj familioj [[Fugger]] kaj [[Welser]] transformis Augsburg en la monda centro de komerco. La dinastio Fugger estis bankistoj kaj la dinastio Welser gajnis monon per markomerco.
Jakob Fugger la riĉulo fondis en 1516 la ''Fuggerei'', socialan loĝlokon por katolikaj Aŭgsburganoj, kiuj senkulpe malriĉiĝis. La hodiaŭa luprezo por unu jaro estas ĉirkaŭ 1€ po loĝejo.
 
Jakob Fugger la riĉulo fondis en 1516 la ''Fuggerei'', socialan loĝlokon por katolikaj Aŭgsburganoj, kiuj senkulpe malriĉiĝis. La hodiaŭa luprezo por unu jaro estas ĉirkaŭ0,88 1€ po loĝejo.
 
Per la [[Aŭgsburga paco]] de konfesioj ''(Augsburger Religionsfrieden)'' la 25-an de septembro 1555 permesiĝis, ke la suvereno povis decidi pri la konfesio de sia regiono (''[[cuius regio, eius religio]]''). Kiu havus alian konfesion ol la suvereno, havis nun la rajton de transloĝiĝo. Bedaŭrinde la paco ne daŭris.
Linio 58 ⟶ 60:
* [[Matthäus Lang von Wellenburg]]
* [[Johann Georg Wirsung]]
* [[Leopold Mozart]]
* [[Moritz Rugendas]], pentristo
* [[Bertolt Brecht]]
 
== Esperanto ==
Linio 66 ⟶ 70:
 
== Partneraj urboj ==
* {{Ĝemeleco|Bourges|Francio}}
* {{Ĝemeleco|Inverness|Britio}}
* {{Ĝemeleco|Nagahama|Japanio}}
* {{Ĝemeleco|Amagasaki|Japanio}}
* {{Ĝemeleco|Dayton|Usono}}
* {{Ĝemeleco|Bourges|Francio}}
* {{Ĝemeleco|Liberec|Ĉeĥio}}
* {{Ĝemeleco|Jinan|Ĉinio}}
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[batalo de Augsburg]]
* [[Rudolf Diesel]]
* [[Leopold Mozart]]
* [[Bertolt Brecht]]
 
== Eksteraj ligiloj ==