Azio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 10:
}}
[[Dosiero:Asia Globe NASA.jpg|eta|dekstra|300px|Satelita komponita bildo de Azio.]]
'''Azio''', kun 44.579.000&nbsp;km<SUP>2</SUP>, estas [[Listo de kontinentoj laŭ loĝantaro|la plej granda]] [[kontinento]] de la [[mondo]]. Ĝi havis 3.6884,164 milionojn da loĝantoj en la jaro [[20002011]]. Oni parolas 1780 malsamajn [[lingvo]]jn en Azio. Multaj grandaj religioj, kiel [[judismo]], [[kristanismo]], [[islamo]], [[hinduismo]], [[budhismo]], kaj la [[bahaa Kredobahaaismo]] komenciĝis en Azio.
 
Ĝi situasĉefe en la orienta kaj norda hemisferoj kaj kunhavas la kontinentajn teramasojn de Eŭrazio kun la kontinento Eŭropo. Azio kovras areon de 44,579,000 kvadrataj kilometroj, nome ĉirkaŭ 30% el la totala terareo de la Tero kaj 8.7% el la totala surfaca areo de la Tero. La kontinento, kiu estis dumlonge hejmo de majoritato de la homa loĝantaro<ref> "Asia's First Civilizations - India And China" [http://history-world.org/Asia's%20First%20Civilizations.htm] Alirita la 14an de Septembro 2016.</ref>, estis loko de multaj el la unuaj civilizoj. Azio elstaras ne nur pro sia ĝenerala grando kaj loĝantaro, sed ankaŭ pro densaj kaj grandaj setlejoj same kiel pro amplekse grande loĝataj regionoj ene de kontinento de 4.4 mil milionoj da personoj.
 
Ĝenerale, Azio limas oriente de la [[Pacifika Oceano]], sude de la [[Hinda Oceano]] kaj norde de la [[Arkta Oceano]]. La okcidenta limo kun Eŭropo estas historia kaj kultura koncepto, ĉar ne estas klara fizika kaj geografia separoj inter ambaŭ "kontinentoj". La plej ofte komune akceptitaj limoj lokigas Azion oriente de la [[Sueza Kanalo]], la [[Urala Rivero]], kaj la [[Uralaj Montoj]], kaj sude de la [[Kaŭkazaj Montoj]] kaj la [[Kaspia Maro]] kaj la [[Nigra Maro]].<ref>National Geographic Atlas of the World (7a eld.). Washington, DC: National Geographic. 1999. ISBN 978-0-7922-7528-2. "Europe" (pp. 68–9); "Asia" (pp. 90–1): "A commonly accepted division between Asia and Europe is formed by the Ural Mountains, Ural River, Caspian Sea, Caucasus Mountains, and the Black Sea with its outlets, the Bosporus and Dardanelles."</ref>
 
== Geografio ==
Linio 26 ⟶ 30:
Oriente la limo al Eŭropo konsistas de nordo al sudo el la montaro [[Uralo]], la rivero [[Uralo (rivero)|Uralo]], la [[kaspia Maro]], tio estas la kavo de Maniĉ, la [[Kaŭkazo]], la suda bordo de la [[Nigra Maro]] kaj [[Bosporo]], [[Marmora Maro]] kaj la [[Dardaneloj]]. De la [[Barenca Maro]] ĝis la [[Nigra Maro]] tiu limo longas ĉirkaŭ 2.700&nbsp;km. Azio estas ligita al [[Afriko]] norde de la [[Ruĝa Maro]] de la ĉe [[Suezo]] 145&nbsp;km larĝa duoninsulo [[Sinajo]].
 
NordorientaNordoriente troviĝas la kontinentaj termasoj de Azio kaj [[Nordameriko]] disigitaj de la iom pli ol 80&nbsp;km larĝa [[Beringa Markolo]].
 
Sudoriente la [[indonezio|indonezia]] [[insularo]] ligas la kontinenton al [[Aŭstralio]].