Azio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 17:
 
[[Ĉinio]] kaj [[Hindio]] alternis kiel la plej grandaj ekonomioj en la mondo el 1 al 1800 p.K. Ĉinio estis ĉefa ekonomia povo kaj allogis multajn orienten,<ref>"Professor M.D. Nalapat. Ensuring China's "Peaceful Rise". [http://www.bharat-rakshak.com/SRR/Volume14/nalapat.html] Alirita la 22an de Januaro, 2016.".</ref><ref>"Dahlman, Carl J; Aubert, Jean-Eric. China and the Knowledge Economy: Seizing the 21st Century. WBI Development Studies. World Bank Publications. [http://eric.ed.gov/?id=ED460052] Alirita la 22an de Januaro, 2016.".</ref><ref> "The Real Great Leap Forward. The Economist. Sept 30, 2004". The Economist. [http://www.economist.com/printedition/specialreports?story_id=E1_PNTJQTR] Alirita la 22an de Januaro, 2016.</ref><ref> "Chris Patten. Financial Times. Comment & Analysis: Why Europe is getting China so wrong. [http://search.ft.com/?queryText=China+the+world%25E2%2580%2599s+largest+economy+for+18+of+the+past+20+centuries&y=6&aje=false&x=14&id=050926000484&ct=0] Alirita la 22an de Januaro, 2016.". Arkivita el la originalo la 5an de Marto 2008.</ref> kaj por multaj la legenda riĉo kaj prospero de la antikva kulturo de Hindio personigis Azion,<ref> [http://www.indianscience.org/essays/22-%20E--Gems%20&%20Minerals%20F.pdf] Alirita la 22an de Januaro, 2016.</ref> allogante [[komerco]]n, esploradon kaj [[koloniismo]]n el Eŭropo. La hazarda malkovro de Ameriko fare de Kolumbo serĉante Hindion pruvas tiun profundan fascinon. La [[Silka Vojo]] iĝis la ĉefa komercvojo Orient-Okcidenta en Azio dum la Markolo de Malako elstaras kiel ĉefa marvojo. Azio montris ekonomian dinamismon (ĉefe ĉe Orienta Azio) same kiel fortikan loĝantokreskon dum la 20a jarcento, sed la ĝenerala loĝokresko ekde tiam falis.<ref>"Like herrings in a barrel". The Economist. The Economist online, The Economist Group (Millennium issue: Population). 23a de Decembro 1999. [http://www.economist.com/node/346605] Alirita la 14an de Septembro 2016.</ref> Azio estis naskoloko de plej el la ĉefaj grandaj religioj, kiaj [[judismo]], [[kristanismo]], [[islamo]], [[hinduismo]], [[budhismo]], [[konfuceismo]], [[taoismo]], [[ĝajnismo]], [[sikismo]], [[zaratuŝtrismo]] kaj [[bahaismo]], same kiel de multaj aliaj religioj.
 
{{redaktata}}
Pro ties grando kaj diverseco, la koncepto de Azio — nomo kiu datas reen el la klasika antikveco — povas fakte rilati pli al homa geografio ol al fizika geografio.<ref>"Asia". AccessScience. McGraw-Hill. Arkivita el a originalo en 27a de Novembro 2011. [https://web.archive.org/web/20111127141127/http://accessscience.com/abstract.aspx?id=054800&referURL=http%3a%2f%2faccessscience.com%2fcontent.aspx%3fid%3d054800] Alirita la 26an de Julio 2011.</ref> Azio estas ege varia laŭlonge kaj ene de siaj regionoj rilate al la etnaj grupoj, kulturoj, medio, ekonomio, historiaj ligoj kaj regosistemoj. Ĝi havas ankaŭ mikson de multaj diferencaj klimatoj gamaj el ekvatora sudo tra varmega dezerto en [[Mezoriento]], moderklimataj areoj en Oriento kaj la ekstrema kontinenta centro al ampleksegaj ĉearktaj kaj polusaj areoj en [[Siberio]].
Given its size and diversity, the concept of Asia—a name dating back to classical antiquity—may actually have more to do with human geography than physical geography.[11] Asia varies greatly across and within its regions with regard to ethnic groups, cultures, environments, economics, historical ties and government systems. It also has a mix of many different climates ranging from the equatorial south via the hot desert in the Middle East, temperate areas in the east and the extremely continental centre to vast subarctic and polar areas in Siberia.
 
== Geografio ==