Vipero: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
aldono de la Fundamenta "vipuro" artikolkomence, ligo al PDF kun la artikolo de Albault, kaj pli detala klarigo pri la ekesto de la du paralelaj formoj surbaze de tiu artikolo
Linio 15:
}}
 
'''Vipero''' aŭ '''vipuro''' (science: ''Vipera'')<ref>[http://vortaro.net/#vipero vipero en vortaro.net]</ref> estas genro de [[veneno|venenaj]] [[serpento]]j vivantaj en [[Eŭropo]] kaj Norda [[Azio]]. Plenkreskaj viperoj estas kutime 50–65&nbsp;cm longaj, plej longaj povas esti eĉ 104&nbsp;cm. Vipero estas facile rekonebla per nigra [[Zigzago|zigzaga]] figuro en la dorso.
 
== Esperanta nomo ==
En la unua eldono de la [[Universala Vortaro]] aperis la formo ''vipero''. Tamen en la rekompoŝtita dua versio, kiu estis la bazo por la parto ''Universala Vortaro'' en la [[Fundamento de Esperanto]], ĝi estis ŝanĝita al ''vipuro''. Multaj esperantologoj supozas, ke temas pri preseraro, kiu okazis ĉe la kompoŝtado de la dua eldono de la Universala Vortaro.<ref>[https://scienca-revuo.info/article/view/1216/1195 ''La Fundamenta serpento''] de A. Albault en [[Scienca Revuo]], Vol. 18, n°3, p.&nbsp;81-88</ref> Zamenhof mem antaŭ 1907 uzis nur la formon ''vipero''. Ekde tiam li komencis uzi ''vipuro'' kaj ŝanĝi ''vipero'' al ''vipuro'' okaze de represoj de liaj verkoj, ŝajne por konformigi sian lingvouzon al la netuŝebla Fundamento, eĉ se la Fundamenta formo ''vipuro'' origine aperis pri preseraro.
En [[Esperanto]] vipero estas nomata ankaŭ '''vipuro'''. Tiu formo estas uzata eventuale pli vaste ol vipero, sed nuntempaj vortaroj, i.a. [[Nova PIV]] rekomendas la formon '''vipero'''.
 
En la Oka [[Oficiala Aldono]] en 1974, la [[Akademio de Esperanto]] oficialigis la alternativan formon ''vipero''. PIV rekomendas ''vipero'' kiel ĉefan formon, dum ReVo rekomendas '''vipuro''.
Verŝajne '''vipuro''' estis rezulto de simpla preseraro en la [[Universala Vortaro]], kaj Zamenhof mem uzis '''viperon'''. Estas artikolo "[[La Fundamenta serpento]]" de A. Albault en “Scienca Revuo”, Vol. 18, n°3, p.&nbsp;81-88 pri la temo. [http://www.akademio-de-esperanto.org/aktoj/aktoj2/bro.html]
 
== Specioj ==