Deklivglitado: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[dosiero:LS-usgs.gif|thumb|upright=1.2|[[komputilaKomputila simulado]]ŝajnigado: deklivglitado en la [[kantono San Mateo]] apud San Francisco, 1997]]
'''Deklivglitado''', '''amasmoviĝoteramasmoviĝo''' aŭ ''' deklivmoviĝo''' estas [[geomorfologio|geomorphologiageomorfologia]] procesoprocezo, ĉe kio la [[grundo]]j, [[regolito]] kaj [[roko]]j sub enfluo de la [[gravito]] glitas alvalen. La glitado de la teramasoj povas okazi en formo de malrapida glitado, aŭ pli rapida fluado, sed ankaŭ la teramasoj povas fali aŭ renversigi. La proceso povas daŭri sekundojn aŭ jarojn. Tiu amasa moviĝado povas okazi ĉe la tera surfaco aŭ ĉe submara tereno. Eĉ sur [[Marso (planedo)|Marso]] kaj [[Venuso (planedo)|Venuso]] oni povis observi similansimilajn okazaĵonokazaĵojn.
 
[[dosiero:ElSalvadorslide.jpg |thumb|terglitadoTerglitado en [[Salvadoro]].]]
<!--[[dosiero:Massenbewegung.png |350px|right|procesoj kaj formoj de la deklivglitadoj]]-->
==Okazoj==
Oni distingas jenajn surfacajn eroziojn ([[denudacio]]):
** faligadoj
Linio 10 ⟶ 11:
*** [[montfalo]]
** glitado
*** [[slumpo]] (rataciarotacia bloka glitado)
*** [[terglitado]], montglitadomontoglitado
*** vulkana [[rokfrakasaĵa [[lavango]]
**fluado
*** [[ŝlimfluo]]
Linio 21 ⟶ 22:
*** moviĝo de [[ŝtonaĵhaldo]]
*** [[blokglaĉero]]
 
== La signifo de akvo en amasmoviĝo ==
[[dosiero:Hangrutsch Sanna1.jpg|eta|deklivglitadoDeklivglitado post altakvo.]]
[[dosiero:TalusConesIsfjorden.jpg|eta|[[Isfjorden]], [[spicbergoSpicbergo (insulo)|spicbergoSpicbergo]], [[Norvegio]].]]
Akvo povas pligrandigi la stabilecon de deklivo aŭ malpligrandigi. Tio dependas de la akvoamaso. Malgrandaj amasoj povas pligrandigi la stabilecon de grundo pro la [[surfaca tensio]] de la akvo..
 
Se estas tro da akvo, lsla skvoakvo fariĝas glitrimedon kiu pligrandigas la procesojprocezojn de la [[erozio]]. Oni povas kompari tion kun sabloburgosablejo. Oni nur povas konstrui sabloburgonsablejon kunnur el humida [[sablo]]. Tro da akvo kaŭzas la forfluon de la sablo kaj se estas tro seka sablo ĝxiĝi ne povas teni la formon.
 
==Kialoj de amasmoviĝoj ==
Grundoj kaj regolitoj restas sur la deklivo, tiamtiom longe kiam la gravito estas malpli forta ol la [[froto|frota potenco]]. Faktoroj, kiuj povas malgrandigi la froton povas esti:
 
* [[sismiko|sisma ]] aktiveco
Linio 35 ⟶ 37:
* pli alta [[grundakvo|grunda humideco]]
* malpli da radikoj
* veterdisfalo pro [[frostleviĝo]]frostaltiĝo
* [[bioturbado]]
* submaraj gashidratoj