Greso: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Escarbot (diskuto | kontribuoj)
e wikidata interwiki
e References ---> Referencoj; traduko de fremda lingvo
Linio 1:
[[dosiero:Grasfläche.JPG|eta|grespejzaĝo de la [[modera klimato ]]]]
[[dosiero:Grass.jpg|eta|gresplanto kunradikoj]]
[[dosiero:Junges Gras.jpg|eta|juna greso]]
[[dosiero:Grass covered house in Iceland 1972.jpg|eta|per greso kovrata domo en [[Islando]]]]
[[dosiero:Blick zum Cloridenberg.JPG|eta|sovaĝaj gresoj sur la monto [[Cloridenberg]] en [[Calvörde]]]]
[[dosiero:12-10-13-kongreszhalle-nuernberg-by-RalfR-26.jpg|hochkant|eta|gresoj ofte estas la unuaj plantoj kiuj, kiuj kreskas sur malnovaj konstruaĵoj.]]
'''Greso''' laŭ [[NPIV]] estas kolektiva nomo de „herbo de la familio [[Poacoj]] ([[gramineoj]]), uzata kiel furaĝo por brutoj kaj aliaj herbovoraj bestoj aŭ en ĝardenoj kiel [[herbotapisoherbotapiŝo]]“.
 
Greso estas la nutraĵbazo de multaj besto, precipe de [[remaĉulo]]j kaj [[ĉevalo]]j. ferma planta kovraĵo sur la grundo malgrandigas la erozion de la surfaco ([[denudado]]) La grundo apenaŭ erozias. Male, formiĝas [[humo]]n.
 
Gresoj aperas unuafoje en [[kretaceo ]], sekve la [[erozio]] de la firma tero ŝanĝiĝis radikale.
 
 
== Biologio ==
Botanike '''gresoj''' apartenas al la [[ordo (biologio)|ordo]] de la [[Poaloj]]; la du plej gravaj grupoj estas [[poacojPoacoj]] kaj [[Ciperacoj ]], respektive [[Junkacoj]] (Juncaceae),:
* [[Poacoj]] (Poaceae) estas tutmonda [[familio (biologio)|plantfamilio]] kun multaj specioj kaj genroj. Ili apartenas al la unukotilajunukotiledonaj plantoj kun [[tigo]], kiu estas dividitaj per [[nodo (botaniko)|nodoj]]. Infloresko ofte estas [[spiko]]n aŭ [[grapolaro]]j kun malpompaj [[floro]]j. Al tiu familio ankaŭ apartenas [[bambusobambusoideae]]-specioj, do ili ankaŭ estas gresoj, malgraŭ ili havas alian kreskoformon.
* [[Ciperacoj]] havas tigojn, kiuj ne havas nodojn:
 
== Uzado ==
Poacoj estas unu el la plej malnovaj [[utilplanto]]j de la homo. Ĉiuj [[greno]]j (ekzemple [[tritiko]], [[aveno]], [[milio]], [[maizo]] kaj [[rizo]]) estas poacoj. Kiel homa [[nutraĵo]] Als [[Grundnahrungsmittel]] aŭ malrekte kiel [[furaĝo]], la grenoj estas la nutraĵbazo de la homaro.
 
Greso kaj kreskas sur [[verdejo]]j aŭ sur agroj ([[agrogreso]]). La bestoj manĝas ĝin aŭ freŝe, kiel ([[gresinsilaĵo]], [[fojninsilaĵo]]) aŭ kiel [[fojno]]). Fojno ankaŭ estas uzatta kiel [[substerkaĵo]]. Krome gresinsilaĵo estas uzata kiel substrato por fari [[biogaso]]n.
 
Greso kaj kreskas sur [[verdejo]]j aŭ sur agroj[[agro]]j ([[agrogreso]]). La bestoj manĝas ĝin aŭ freŝe, kiel [[insilaĵo]] ([[gresinsilaĵo]], [[fojninsilaĵo]]) aŭ kiel [[fojno]]). Fojno ankaŭ estas uzatta kiel [[substerkaĵo]]. Krome gresinsilaĵo estas uzata kiel substrato por fari [[biogaso]]n.
La greso kun la supra grundtavolo ([[turfo)]j) estis uzataj por kovri tegmentojn
[[dosiero:Berlin Olympiastadion nach Umbau.jpg|eta|maldekstre|[[turfo|rulturfrazeno]] sur piedpilka ludejo en Berlino]]
[[dosiero:Femalesoccerun02.jpg|eta|Intensiva uzado sen flegado kaj sterkado kaŭzas erozion kaj detruon de la turfo, kiel ĉi tie sur [[pilkludejo]]]]
[[dosiero:Wildebeest-during-Great-Migration.JPG|eta|maldekstre|gresumantaj bestoj]]<ref>{{cite book |last=Laduke |first=Winona |date=1999 |title=All Our Relations: Native Struggles for Land and Life |url=http://zinelibrary.info/files/All_Our_Relations.pdf |location=Cambridge, MA |publisher=South End Press |page=146 |isbn=0896085996 |access-date=30 March 2015 }}</ref><ref name="Duke University">{{cite web |url=https://twp.duke.edu/uploads/assets/Duval.pdf |title=Bison Conservation: Saving an Ecologically and Culturally Keystone Species |last1=Duval |first1=Clay |publisher=Duke University |access-date=April 13, 2015}}</ref> Im Ende speichert der Boden auch Regenwasser effektiv und ist artenreich.<ref name="Forbes-AS">[http://www.forbes.com/sites/terrywaghorn/2012/12/20/holistic-land-management-key-to-global-stability/ "Holistic Land Management: Key to Global Stability"] by Terry Waghorn. Forbes. 20 December 2012.</ref>
[[dosiero:Cabrasnortechico.JPG|eta| trouzado de gresejo kaŭzas erozion]]
 
La greso kun la supra grundtavolo ([[dosiero:Wildebeest-during-Great-Migration.JPG|eta|maldekstre|gresumantaj bestojturfo]]j) estis uzataj por kovri tegmentojn<ref>{{cite book |last=Laduke |first=Winona |date=1999 |title=All Our Relations: Native Struggles for Land and Life |url=http://zinelibrary.info/files/All_Our_Relations.pdf |location=Cambridge, MA |publisher=South End Press |page=146 |isbn=0896085996 |access-date=30 March 2015 }}</ref><ref name="Duke University">{{cite web |url=https://twp.duke.edu/uploads/assets/Duval.pdf |title=Bison Conservation: Saving an Ecologically and Culturally Keystone Species |last1=Duval |first1=Clay |publisher=Duke University |access-date=April 13, 2015}}</ref> ImEn Endela speichertfino, derla Bodensupraĵo ankaŭ kolektas [[pluvakvo]]n auchefike Regenwasserkaj effektivestas undriĉa istje artenreichspecioj.<ref name="Forbes-AS">[http://www.forbes.com/sites/terrywaghorn/2012/12/20/holistic-land-management-key-to-global-stability/ "Holistic Land Management: Key to Global Stability"] by Terry Waghorn. Forbes. 20 December 2012.</ref>.
[[dosiero:Berlin Olympiastadion nach Umbau.jpg|eta|maldekstre|[[turfo|rulturfrazeno]] sur piedpilka ludejo en [[Berlino]]]]
[[dosiero:Wildebeest-during-Great-Migration.JPG|eta|maldekstre|gresumantaj bestoj]]
[[dosiero:Femalesoccerun02.jpg|eta|Intensiva uzado sen flegado kaj [[sterko|sterkado]] kaŭzas erozion kaj detruon de la turfo, kiel ĉi tie sur [[pilkludejo]]]]
[[dosiero:Cabrasnortechico.JPG|eta| trouzadoTrouzado de gresejo kaŭzas erozion.]]
 
== Retligoj ==
Linio 35 ⟶ 33:
 
== Referencoj ==
{{referencoj}}
<references />
 
[[Kategorio:planttipoPlantoj]]
[[Kategorio:Poacoj]]