Kelkopa stelo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
'''Kelkopa stelo''' aŭ '''Kelkobla stelo''' estas pluraj [[stelo]]j, vidataj tre proksime aŭ eĉ ne distigeblaj kaj videblaj kiel unu stelo. Ĉi aparta stelo de kelkoblakelkopa stelo estas nomata kiel '''komponanto'''. Ankaŭ povas esti ke komponanto de kelkoblakelkopa stelo mem estas kelkoblakelkopa stelo.
 
Laŭ situo de komponantoj kelkoblajkelkopaj steloj estadas:
*Komponantoj estas nur videblaj proksime, sed en spaco estas malproksimaj.
*Komponantoj estas proksimaj en spaco, kaj pro tio [[gravito|gravite]] interagas kaj [[orbito|orbitas]] ĉiu ĉirkaŭ la aliaj. Nur ĉi tiaj estas realaj kelkoblajkelkopaj steloj, ili estas nomataj ankaŭ kiel '''kelkoblajkelkopaj stelaj sistemoj'''.
 
Kutime ĉiu komponanto de kelkoblakelkopa stela estas nomata per aldono de majuskla latina litero, ekde "A", je fino de nomo de la kelkoblakelkopa stelo.
 
[[Dosiero:Sirius.Trajectory.png|thumb|Moviĝo de Siriuso А en ĉielo dum jaroj [[1900]] ... [[1980]], streketo kun nadloj estas 1 angula sekundo]]
[[Dosiero:Mira_AB_xray_image.jpg|thumb|DuoblaDuopa stelo [[Omikron Baleno]]]]
[[Dosiero:Mira.UV.Accretion.jpg|thumb|DuoblaDuopa stelo [[Omikron Baleno]]]]
 
Laŭ tio kiel la kelkoblecokelkopeco estas rimarkebla kelkoblajkelkopaj steloj estadas de jenaj specoj (sed la speco certe dependas de kapabloj de la observanto):
*Videble kelkoblakelkopa stelo - komponantoj estas videblaj kiel apartaj atelojsteloj.
*Eklipse duobladuopa stelo - komponantaj periode [[eklipso|eklipsas]] unu la alian, kaj tiam la tuta heleco de stelo portempe malpligrandiĝas. Por ĉi tio la observanto devas esti sufiĉe proksime al ebeno de la orbitoj, do la sistemo devas esti videbla deflanke. Malpligrandiĝo de la heleco okazas dufoje dum ĉiu periodo de la orbitado, kiam la unua komponanto estas eklipsita kaj kiam la dua komponanto estas eklipsita. Grandecoj de ĉi tiuj du malpligrandiĝoj povas esti diversaj.
*Spektre duobladuopa stelo - la komponantaj dum la orbitado periode moviĝas proksimen kaj malproksimen al la observanto, kaj iliaj [[spektro]]j ŝoviĝas violkoloren kaj ruĝen. Ĉar videbla spektro estas sumo de spektroj de komponantoj, ĉi tio povas aspekti kiel perioda plilarĝiĝo de [[spektra linio|spektraj linioj]].
*Nur unu komponanto estas videbla, sed ĝi moviĝas en ĉielo je ondsimila kurbo. Pro ĉi tio eblas konkludi, ke estas la alia nevidebla komponanto, kaj la moviĝo estas sumo de linia flugo de la tuta sistemo kaj de la orbita moviĝo. Ekzemplo de ĉi tia stelo estas [[Siriuso]].