Anarkiismo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 181:
 
[[File:ChicagoAnarchists.jpg|left|thumb|upright|Bildo de Walter Crane pri la ekzekutitaj "Anarkiistoj de Ĉikago" post la [[Tumulto de Haymarket Square]]. La afero de Haymarket estis ĝenerale konsiderata la plej grava okazaĵo por la origino de internacia celebraro de la 1a de Majo.]]
Reage, sindikatoj tra tuta Usono preparis [[ĝenerala striko|ĝeneralan strikon]] subtene de la okazaĵo.<ref name=foner/> La 3an de Majo, en Ĉikago, eksplodis tumulto kiam [[strikrompanto]]j klopodis trapasi la strik-pikedon, kaj du laboristoj mortiĝis kiam polico pafis kontraŭ la homamaso.<ref>{{cite book |last=Avrich |first=Paul |title= The Haymarket Tragedy |year=1984 |publisher=Princeton University Press |location=Princeton |isbn=0-691-00600-8 |page=190}}</ref> La venontan tagon, nome 4a de Majo, anarkiistoj manifestaciis ĉe la Placo Haymarket de Ĉikago.<ref>{{cite book |last=Avrich |title= The Haymarket Tragedy |page=193 |isbn=0-691-04711-1 }}</ref> Oni lanĉis bombon el nekonata flanko ĉe la fino de la manifestacio, kiu mortigis policoficiron.<ref>{{cite web |url=http://www.odmp.org/officer/3972-patrolman-mathias-j.-degan |title=Patrolman Mathias J. Degan |accessdate=19a de Januaro 2008 |publisher=The Officer Down Memorial Page, Inc | archiveurl= https://web.archive.org/web/20080118084649/http://www.odmp.org/officer/3972-patrolman-mathias-j.-degan| archivedate= 18a de Januaro 2008<!--Added by DASHBot-->}}</ref> Dum la sekva paniko, policanoj pafis kaj al la homamaso kaj unuj kontraŭ aliaj.<ref>''[[Chicago Tribune]]'', [[27a de Juniojunio]] 1886, citita en {{cite book |last=Avrich |title= The Haymarket Tragedy |page=209 |isbn=0-691-04711-1 }}</ref> Sep policanoj kaj almenaŭ kvar laboristoj estis mortigitaj.<ref name='the bomb'>{{cite web |url=http://www.chicagohistory.org/dramas/act2/act2.htm |title=Act II: Let Your Tragedy Be Enacted Here |accessdate=19a de Januaro 2008 |year=2000 |work=The Dramas of Haymarket |publisher=Chicago Historical Society | archiveurl= https://web.archive.org/web/20080115030929/http://www.chicagohistory.org/dramas/act2/act2.htm| archivedate= 15a de Januaro 2008<!--Added by DASHBot-->}}</ref> Ok anarkiistoj ĉu rekte ĉu nerekte rilataj al la organizintoj de la manifestacioj estis arestitaj kaj kulpigitaj pro la murdo de la mortita policoficiro. Tiuj homoj iĝis internacie politikaj famuloj inter la laborista movado. Kvar el la homoj estis ekzekutita kaj kvina memmortiĝis antaŭ sia ekzekuto. Tiu afero iĝis konata kiel [[Tumulto de Haymarket Square|Afero Haymarket]], kaj estis sprono por la laborista movado kaj por la lukto por la [[Okhora labortago|okhora labortago]]. En 1890 okazis dua klopodo, tiam internacie, por organizi tagon por la okhora labortago. Tiu okazaĵo havis ankaŭ la duarangan celon por memorigi la laboristojn mortigitaj kiel rezulto de la afero Haymarket.<ref>{{cite book |last=Foner |title=May Day |page=42 |isbn=0-7178-0624-3 }}</ref> Kvankam ĝi estis dekomence intencita kiel unuafoja okazaĵo, la celebro la venontan jaron de la [[Tago de la Laboro]] la 1an de Majo firme starigis internacian feritagon de laboristoj.<ref name=foner>{{cite book | last = Foner | first = Philip Sheldon | title = May day: a short history of the international workers' holiday, 1886–1986 | publisher = International Publishers | location = New York | year = 1986 | isbn = 0-7178-0624-3 |page=56}}</ref>
 
En [[1907]], la Internacian Anarkiistan Kongreson de Amsterdamo ĉeestis deputatoj de dek-kvar landoj, inter kiuj estis gravaj roluloj de la anarkiisma movado, inkluzive de [[Errico Malatesta]], [[Pierre Monatte]], [[Luigi Fabbri]], Benoît Broutchoux, [[Emma Goldman]], [[Rudolf Rocker]], [[Christiaan Cornelissen]], ktp. Oni traktis plurajn temojn dum la Kongreso, partikulare pri la organizo de la anarkiisma movado, ideoj pri popola edukado, la ĝenerala [[striko]], kaj [[kontraŭmilitarismo]]. Centra debato koncernis la rilaton inter anarkiismo kaj sindikatismo. Malatesta kaj Monatte partikulare kontraŭ unu la alia pri tiu ĉi temo; Monatte pensis ke sindikatismo estis revolucia, kaj kreus la kondiĉojn de socia revolucio, dum Malatesta pensis nure sindikatismo ne sufiĉa. Malatesta pensis ke sindikatoj estis [[reformismo|reformismaj]], kaj eĉ foje povus esti [[konservativismo|konservativaj]]. Kune kun Cornelissen, li citis usonajn sindikatojn de profesiaj sindikatistoj kiel ekzemplo, kie sindikatoj konsistantaj el bonkvalitaj laboristoj foje kontraŭis malbonkvalitajn laboristojn por defendi sian relative privilegian pozicion. Malatesta avertis ke sindikatismaj celoj estis konstante sindikatismo mem, dum anarkiistoj devas ĉiam havi anarkion kiel celon kaj sekve eviti ajnan partikularan metodon kiu malhelpu atingi ĝin.<ref>Skirda, Alexandre (2002). Facing the enemy: a history of anarchist organization from Proudhon to May 1968. A. K. Press. p. 89. ISBN 1-902593-19-7.</ref>