Homa spirado: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kreita per traduko de la paĝo "Breathing"
 
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
'''Spirado''' estas la procezo kiu movoj aero en kaj eksteren de la [[Pulmopulmo|pulmoj]], por permesi al la difuzo de [[oksigeno]] kaj [[Karbonakarbona duoksido|karbona dioksido]] al kaj de la ekstera medio en kaj el de la sango. "Spirado" foje ankaŭ rilatas al la ekvivalenta procezo uzanta aliajaliajn [[Spira sistemo|spirajspirajn organojorganojn]] kiel [[Branko|brankojn]] en fiŝoj kaj spiraclesspirakloj en certaj [[artropodoj]]. Por organismoj kun pulmoj, spirado estas # anka? vokita pulmonary ventilation, kiu konsistas el [[Enspiro|inhalaciónenspiro]] (spirado) kaj [[Elspiro|elspiradoelspiro]] (spirante). Spirado estas unu parto de [[Spiro|fiziologia spirado]] postulita # da? rigi [[Vivo|la vivon]].<ref>{{Citaĵo el libro|ISBN=0-07-322739-0}}</ref> Aerobiaj [[Organismo|organismoj]] (ĉiuj bestojgrava, la plej multaj plantoj kaj multaj mikro-organismoj) postulas oksigenon ĉe la ĉela nivelo por liberigi energion per [[Metabolo|kiuj metabolas]] energio-riĉaj [[Molekulo|molekuloj]] kiel [[Grasacido|fatty acidoj]] kaj [[glukozo]]. # Tio? i estas ofte plu-gvidita al kiel cellular respiration. Spirado estas nur unu el la procezoj kiuj liveras [[Oksigeno|oksigenon]] al kieĉar ĝi estas bezonita en la korpo kaj forigas trooebligas [[Karbona duoksido|karbona dioksidospiro]]. Post spiradon, labezonatan sekvapor procezo en tiu ĉeno de okazaĵoj estas la transporto de tiuj gasoj dum la korpo de la kardiovaskula sistemo,<ref>{{Citaĵo el libro|ISBN=0-323-05532-X}}</ref> kaj tiam ilia uptake aŭ liberigo de la respiring ĉelojvivo. Spirado plenumas alia esenca funkcio: tiu de [[Homeostazo|reguligante la pH]] de la extracellular fluidojn de la korpo. Ĝi estas, fakte, ĉi tiu [[Homeostazo|homeostatic]] funkcio kiu determinas la indicon kaj profundon de spirado. La medicina termino por normala # malstre? i spirado estas eupnea.
 
Aerobiaj [[Organismo|organismoj]] (ĉiuj bestoj, la plej multaj plantoj kaj multaj mikro-organismoj) postulas oksigenon ĉe la ĉela nivelo por liberigi energion kaj perlabori (dim [[metabolo]]) energi-riĉajn [[molekulo]]jn kiel [[grasacidon]] aŭ [[glukozo]]n. Spirado plenumas alian gravan rolon: ĝi subtenas la [[homeostazo]]n, kiu determinas la indicon kaj profundon de spirado. La medicina termino por normala # malstre? i spirado estas eupnea.
[[Dosiero:X-ray_video_of_a_female_American_alligator_(Alligator_mississippiensis)_while_breathing_-_pone.0004497.s009.ogv|dekstra|eta|250x250ra|X-radia video de virina [[Misisipa aligatoro|amerika aligatoro]] dum spirado.]]
Fine de ĉiu elspir-ciklo la plenkreskaj homaj pulmoj ankoraŭ enhavas 2.5 – 3.0 litrojn da aero, kiu nomiĝas Resta Funkcia Kapazito (angle FRC, Functional Residual Capacity). Dum ĉiu spirad-cicklo nur ĉ. 15% el ĉi tiu volumo anstataŭiĝas per la  malsekigita ekstera aero.