Kvaternaro: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Mi klarigas terminologion pri la glaciiĝoj (konceptoj "glaciepoko" kaj "glacialo/glaciiĝo"); aldonas "Vidu ankaŭ" sekcio, kaj aldonas ligojn sur pluraj vortoj.
e Korekto de gramatika eraro (-n)
Linio 5:
===Historio de [[scienca esploro]]===
La [[termino]] Kvaternaro ("kvara terepoko") estis proponita de la geologo Giovanni Arduino en [[1759]] por [[Aluvio|aluviaj]] [[sedimento]]j en la [[Pado]]-[[valo]] en norda [[Italujo]]. Ĝi estas enkondukita de Jules Desnoyers en [[1829]] por sedimentoj de la [[Francujo|franca]] [[Sejno]][[Akvokolekta areo|baseno]] kiuj ŝajnis
nete pli junaj ol terciaraj [[roko]]j. La Kvaternaro kovras la tutan spanon de la daŭranta [[glaciepoko]], tial ĝi inkludas la plurajn [[Glacialo|glaciiĝojn]] okazitajokazitajn dum la Pleistoceno, kaj la nuntempan [[Interglacialo|interglaciiĝan periodon]] nomita Holocenon. Tiu situigas la komencon de la Kvaternaro je la eko de glaciepoko en la [[norda duonglobo]] proksimume antaŭ 2,6 milionoj da jaroj kaj inkluzivas partojn de kio kelkfoje estis klasifikita kiel la supran [[Plioceno]]n.
 
Kutime kvaternaro-[[Stratigrafio (geologio)|stratigrafoj]] pristudis regionajn subdividojn. Ekde la 1970-aj jaroj, la Internacia Komisiono pri Stratigrafio ( angla mallongigo : ICS ) klopodis de fari unuoblan geologian temposkalon kiu estis bazita sur referenca ''Tutmonda stratotipa punkto'' ( angla mallongigo : GSSP ) kiu uzeblas internacie. La kvaternaraj subdividoj estis difinitaj surbaze de [[biostratigrafio]] anstataŭ paleoklimatologio. Tiu kondukis al problemo ke la proponita bazo de Pleistoceno estis je 1,805 milionoj da jaroj, lontempe post la komenco de la ĉefaj glacialoj en la norda duonglobo. La ICS proponis abolon de la nomo Kvaternaro, kiu ŝajnis neakceptebla por la [[Internacia Unio por Kvaternara Esploro]] ( angla mallongigo : INQUA). En 2009, oni decidis de konsideri la Kvaternaron kiel pli junan epokon de la Kenozoiko kiu havas ĝian bazon je 2,588 milionoj da jaroj inkluzive la [[Gelasio]], kiu antaŭe estis konsiderata parton de la Neogeno kaj Plioceno <ref name="ICS2009">[http://www.quaternary.stratigraphy.org.uk/correlation/GSAchron09.jpg Vidu la 2009-version de la Geologia ICS-Temposkalo.] {{en}} </ref>.