Karlo la 10-a (Francio): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 4:
Li estis nepo de [[Ludoviko la 15-a (Francio)|Ludoviko la 15-a]], kaj frato de [[Ludoviko la 16-a (Francio)|Ludoviko la 16-a]] kaj [[Ludoviko la 18-a (Francio)|Ludoviko la 18-a]]. li estis kronita laŭ la tradicia rito en la [[katedralo]] de [[Reims]] kaj regis ĝis la [[Franca revolucio de 1830]].
==Vivo==
La grafo de Artois edukitis ĉe la kortego frivola de la avo [[Ludoviko a 15- a (Francio)|Ludoviko la 15-a]] kio ja senteblis en la karaktero ne tro firma de Karlo. En julio 1789 li donis la signon je elmigro de la nobeloj kaj migradis multloke por havigi malamikojn al revolucia Franclando. Ĉe imperiestro [Leopoldo la 2-a (Sankta Romia Imperio)|Leopoldo la 2a]] estanta en [[Mantuo]] li reklamadis por atako kontraŭ Franclando. Li partoprenis la Kongreson de Pillnitz kaj estis en la taĉmenton de la emigrintoj okaze de la invado en 1792. Post la ekzekuto de [[Ludoviko la 16-a (Francio)|Ludoviko la 16-a]] Karolo nomumitis generalleŭtenanto de la reĝolando kaj provis surteriĝon en 1795 kun angla mararmeero apud Ile Dieu. Poste li vivis en [[Londono]] kun pensio de 15.000 [[brita pundo|pundoj]] respektive en [[Hartwell]] ĉe la frato. Kiam la aliancanoj marŝis kontraŭ Parizon en 1814, Karlo aperis en Franclando multloke por proklami la neceson de liberiĝo. En Parizo li transprenis la registraran estron en la nomo de [[Ludoviko la 18-a (Francio)|Ludoviko la 18-a]] en la rango de generalleŭtenanto. Li proklamis la liberecon de la gazetaro, la malakcepto de la leĝaro ''Droits réunis'' (12.4.1814). Krome li agnoskis la fundamentajn partojn de la konstitucio kaj faris militĉesigon kun la aliancanoj. Post la reveno de [[Napoleono Bonaparte]] (1815) Karlo fuĝis kun la reĝa familio al [[Gento (urbo)|Gento]].
 
==Restauracio la 2-a==
Post la dua restaŭracio Karlo kaj siaj samideanoj (»Pavillon Marsan«) montris diboĉan reakcian volupton intrigante kontraŭ la frato Ludoviko la 18-a, kontraŭ la [[Ĉarto de 1814]] kaj la parlamentaj ĉambroj. Post la tronsukcedo en la 16.9.1824 kaj mezepokoza kronsurkapmetado li komencis politikon modestan. Sed baldaŭ li reprenis reakcian direkton nomumante Villèle ministro kaj Polignac registarestro (anstataŭ la ekvilibrema Martignac). Per sukcesoj en ekstera politiko Karlo intencis trankviligi la francojn: en 1830 li startigis la kampanjon en [[Alĝero]]n. Sed tio ne sufiĉis kaj 221 liberalaj deputitoj de la parlamento pli kaj pli sentis vere reprezenti la popolon. Por subpremi la opozicion Karlo dekretis la fifamajn Ordonojn juliajn. Ili eksplodigis la [[Franca revolucio de 1830|Revolucion de 1830]]. En la 2.8.1830 Karlo demisiis por la nepo Henriko de Bordeaux. Poste li vivis en Edinburg, Prago, Kirchberg kaj [[Gorico]]. Karlo edzinigis en 1883 Marie-Thérèse de Savoie kiu naskis la dukojn de Angoulême kaj de Berri.