Milano: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) |
eNeniu resumo de redakto |
||
Linio 89:
=== La komunuma Milano ===
[[Dosiero:Milano Duomo 1.jpg|eta|La Placo de la [[Duomo]]]]
Post la periodo de la Ostrogotoj kaj de la Longobardoj, en la naŭa jarcento la urbo reakiris kreskantan gravecon kaj sendependecon de la Sankta Romia Imperio. Detruita en la aprilo de la 1162 de Ruĝbarbulo, Milano renaskiĝis post la venko de la Lombarda Liga en la batalo de Legnano en la 29 majo 1176.
Linio 115:
La [[blazono]] (kaj la [[flago]]) de la komunumo de Milano konsistas el arĝentoblanka spaco, kie aperas ruĝa kruco; la blazono estas superigata de[[krono]] kaj subigata de duobla branĉo kaj de [[laŭro]] kaj de [[kverko]], ligataj kune de [[Trikoloro|trikolora]] laĉo.
Ŝajne naskiĝis komence de la [[11-a jarcento]] de la kunfandiĝo de la flago de la nobelularo, ruĝa, kun tiu de la popolo, blanka.
En [[1167]], post la ĵuro de [[Pontida]], la ĉefaj urboj de la norda Italio formis la union nomitan [[Lega Lombarda]], cele lukti kontraŭ [[Frederiko la 1-a (Sankta Romia Imperio)|Imperiestro]] kaj konkeri la sendependecon. La ''Lega'' adoptis kiel simbolon la blazonon de Milano. En 1176, en la [[batalo de Legnano]], la blazono flirtiĝis sur [[ĉaro]]. De tiam la milana blazono iĝis [[simbolo]] de aŭtoritato kaj memstaro, kaj multaj urboj de la Norda Italio adoptis ĝin.
Aliaj simboloj de Milano estas:
* [[Bazilisko (mitologio)|bazilisko]] (en itala ''biscione'', en milana ''la bissa'') manĝanta homon aŭ knabon (aŭ pli verŝajne, temas pri knabo kiu naskiĝas el la buŝo de la bazilisko), estis simbolo de la familio [[Visconti]] kaj iel iĝis simbolo de la urbo de Milano. La bazilisko simbolas''povon'' kaj ''eternecon'' de la familio, sed ankaŭ estas simbolo de malbono, kvankam ne en [[heraldiko]] laŭ tiu motivo. La blazonon prenis la marko de [[Alfa Romeo]], kaj krome "la bissa" estas unu de la simboloj de la [[Inter]], fama teamo de futbalo milana, kaj de la socio [[Fininvest]], fondita en[[1978]] de [[Silvio Berlusconi]]. En tiu blazono la bazilisko, sen sia karaktero de "malica", portas enbuŝe floron.
* Alia [[simbolo]] de la urbo estas animalo devena el [[legendo]] pri ties fondiĝo. Oni konsideris, ke la etimologio de la nomo de Milano devenus el la latina ''in medio lanum'', sed dua hipotezo devenigas ĝin el iu ''scrofa semilanuta'' ([[duonlaneca porkino]], en latina ''mediolanum'') kiun la mita fondinto de la urbo - la [[keltoj|kelta]] [[Belloveso]]- estus vidinta sonĝe (inspirata de la diino Belisama) kaj en tiu loko li fondis sian urbon. La''scrofa semilanuta'' estas ankoraŭ videbla ĉe kapitelo de la Palaco ''della Ragione'' aŭ ''Broletto'' de [[placo Mercanti]].
* La tiel nomata "Madonnina" (Sinjorineto), statuo el oro lokita sur la plej alta nadlo de la [[Duomo di Milano|katedralo]], reprezentanta la[[Dipatrino]]n, nome la patrino de [[Kristo]].
Linio 253:
=== Urboplanado ===
[[Dosiero:TeatroAllaScala002.jpg|eta|La [[Teatro alla Scala]] de ekstere]]
La Komunumo de Milano havas surfacon relative malgrandan kaj preskaŭ komplete urbostrukturan, kun [[loĝdenso]] iom malpli granda ol tiu de[[Napolo]]. La vera kaj propra urbo, la urba kontinuaĵo de konstruaĵoj, placoj, rezidejoj, fabrikoj kaj aldonaj servoj de multe transpasas la komunumajn limojn, pleje al nordo kaj al oriento por multaj kilometroj. Urba areo de la komunumo apudas je du trionoj de ĝia konturo la Komunumon de Milano, do kreante unusolan urbon komponitan el dekoj de municipoj, kun loĝantaro de ĉirkaŭ 3,9 milionoj de loĝantoj. Ĝi estas la vera kaj propra urbo, kiu havas tamen surfacon pli malgrandan ol [[Romo]], sed kun preskaŭ la sama nombro de loĝantoj. En la lastaj jaroj oni komencis identigi la Urban Areon kiu gravitas ĉirkaŭ la Granda Milano, de 4,5 milionoj de loĝantoj (datenoj UN).
[[Dosiero:Milan,_administrative_divisions_-_Nmbrs_-_colored.svg|eta|La naŭ kvartaldistriktoj de Milano.]]
Linio 260:
El tio rezultas ke la metropola areo de Milano koincidas kun la provinca teritorio kaj havas la saman loĝantnombron, malgraŭ ke la teritorio de la[[Provinco de Milano]] estus, efektive, la urbo de Milano kaj ke ĝia metropola areo estus dekduo da fojoj pli vasta ol la oficiala urbo kaj havus preskaŭ kvaroble da loĝantoj.
{| class="prettytable"
|- bgcolor="#DCDCDC"
| width="06%" |
Linio 387:
Milano estas ĝemelata kun 15 urboj tutmonde<ref>{{citaĵo el la reto|url=http://www.comune.milano.it/portale/wps/portal/CDM?WCM_GLOBAL_CONTEXT=/wps/wcm/connect/contentlibrary/In+Comune/In+Comune/Citt+Gemellate/|titolo=Comune di Milano - Città Gemellate|eldonejo=comune.milano.it|lingvo=it}}</ref>:
{{Multkolumna}}
* {{ĝemeleco|Sao Paulo|Brazilo|
* {{ĝemeleco|Ĉikago|Usono|
* {{ĝemeleco|Liono|Francio|
* {{ĝemeleco|Sankt-Peterburgo|Rusio|
* {{ĝemeleco|Frankfurto-ĉe-Majno|Germanio|
{{Kolumnorompo}}
* {{ĝemeleco|Dakar|Senegalo|
* {{ĝemeleco|Birmingham|Britio|
* {{ĝemeleco|Ŝanhajo|Ĉinio|
* {{ĝemeleco|Osako|Japanio|
* {{ĝemeleco|Tel-Avivo|Israelo|
{{Kolumnorompo}}
* {{ĝemeleco|Betlehemo|Palestino|
* {{ĝemeleco|Krakovo|Pollando|
* {{ĝemeleco|Toronto|Kanado|
* {{ĝemeleco|Melbourne|Aŭstralio|
* {{ĝemeleco|Guadalajara|Meksiko|
{{Finmultkolumna}}
== Urbaj festotagoj kaj regulaj eventoj ==
* 7 decembro: [[Sankta Ambrozio]] (Sant'Ambrogio), la patrono de la urbo. Urba festotago kaj oficiala inaŭguro de la teatra periodo de la [[Teatro alla Scala]].
* De la 18 marto ĝis la 22 marto Datreveno de la Kvin Tagoj de Milano. La publikaj trafikiloj cirkulas kun la trikoloraj flagoj kaj kun la flagoj de la Komunumo de Milano
* 18 aprilo: Memorigo de la incidento de la Ĉielskrapanto Pirelli
* 8 oktobro: Memorigo de la viktimoj de la fluga incidento de Linate
* 12 decembro: Memorigo de la viktimoj de la atenco de Piazza Fontana
== Esperanto en Milano ==
{{Ĉefartikolo|Milana Klubo de Esperanto}}
En [[1906]] angla pastro [[Clarence Bicknell]] kune kun prof-ino [[Rosa Junck]] (el [[Aŭstrio-Hungario]]) starigis la unuan Esperanto-grupon en Milano.
En [[1913]] la sidejo de la [[Itala Esperanto-Federacio]] (FEI, ''Federazione Esperantista Italiana'') translokiĝis de [[Ĝenovo]] al Milano. En [[1913]] okazis en Milano la 4-a nacia kongreso de Esperanto.
| |||