Milankoviĉ-cikloj: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Aldonado de ligiloj. |
e Mi korektas malgrandan eraron. |
||
Linio 1:
[[Dosiero:MilankovicCiklojOrbitokajKernojReapudskribita.png|eta|411x411ra|Pasintecaj kaj estontecaj Milankoviĉ-cikloj. [[:en:VSOP_(planets)|VSOP]] eblas prognozi tre precize pasintecajn kaj estontecajn orbitajn parametrojn. Ĝi bildigas la variadojn de: aksa dekliniĝo (bluo); orbita ekscentreco (verdo); perihelia longo (purpuro); precesia indico (ruĝo), kiu kune kun dekliniĝo kontrolas la sezonan ciklon de la sunradiado.<ref>Karney, Kevin. [http://www.precisedirections.co.uk/Sundials/E-o-T_Variability.pdf "Variation in the Equation of Time"] (PDF).</ref> – Kalkulita taga averaĝa sunradiado ĉe la supro de la atmosfero (nigro), je la tago de la somera [[solstico]] ĉe latitudo de 65º N. – [[Benta zono|Bentaj]] [[Foraminifero|foraminiferoj]] (malluma ruĝo) kaj – [[Glacikerno]] de la [[Vostok-Stacio]] (malluma verdo), montras dun malsamajn [[Indikilo (klimato)|indikilojn]] de pasinteca tutmonda marnivelo kaj temperaturo,
'''Milankoviĉ-cikloj''' (''Milanković-'' se oni konservas la originalan literumon en serba lingvo; aŭ ''Milankovitch-'' laŭ la angla transskribado de la nomo) priskribas la kolektivan efikojn de la ŝanĝoj en la [[Tero|teraj]] movadoj sur ĝia [[klimato]]. Ili estis nomitaj laŭ la serba [[Terfiziko|terfizikisto]] kaj astronomisto [[Milutin Milanković]], kiu en la 1920 teoriigis ke la variadoj en la ekscentreco, la [[aksa dekliniĝo]] kaj la [[precesio]] de la tera orbito forte influas la klimatajn skemojn sur la Tero, tra orbita devigo.
| |||