Amara melono: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
e esperantigis sintakson per AWB |
||
Linio 25:
La tigoj estas kuŝantaj aŭ starantaj kaj iĝas ĝis kvin metroj longaj. Ili estas apenaŭ aŭ dense haraj, precipe ĉe la [[nodo (botaniko)|nodoj]].
La 0,5 ĝis 7
La specio estas monoika kaj seperatseksa. La [[floro]]j staras unuope. Ĉe la masklaj floroj la pedunklo estas 0,3 ĝis 5
Ĉe la inaj floroj la florpedunklo longas 0,2 ĝis 5
La [[frukto]] estas 2,5 ĝis 4,8 (malofte 11) cm longa kaj 1,5 ĝis 2,3 (malofte 4) cm larĝa, ovale beksimile aŭ elipsoide kun haraj ripoj kaj verukoj. En matura stato ĝi estas forte oranĝkolora kaj malfermiĝas per tri klaboj. La fruktpedunklo longas 3,4 ĝis 15
== Disvastiĝo ==
[[dosiero:Momordica charantia dsc07812.jpg|eta|fruktoj sur foiro en [[Reunio]]]]
[[dosiero:Sidedishes_with_bitter_melon.jpg|eta|en strioj tranĉita amara melono (kaj
La amaraj melonoj estas disvastigataj tuttropike. Ĝi kreskas sovaĝe ĉe riveraj kaj lagaj bordoj. Ĝi kreskas en Afriko ĝis alteco de 1650 m. En Ameriko ĝi kreskas de Brazilo ĝis la sudoriento de Usono kaj tie estas ofta fiherbo.
== Lokaj nomoj ==
En [[suda Azio]] ĝi nomiĝas ''karela'' (करेला/urdue کریلا) en la [[hindia lingvo|hindie]]- kaj [[urdua lingvo|urdue]], ''karle'' (कारले) en la [[marata lingvo|marata]], ''kakarakaya'' (కాకరకాయ) en la [[telugua lingvo|telugua]], ''karavila'' (කරවිල) en la [[sinhala lingvo
En [[Hindoĉinio]] la planto nomiĝas ''ma'reah'' en la [[kmera lingvo|kmera]], ''mara'' (มะระ) en la [[taja lingvo|taja]], ''kje' hin: ga: thi:'' en la [[birma lingvo|birma]] kaj ''mướp đắng'' aŭ ''khổ qua'' en la [[vjetnama lingvo|vjetnama]].
En la insuloj de sudorienta Azio ĝi nomiĝas ''ampalaya'' en la [[filipina lingvo
En [[Orientazio]] la planto nomiĝas ''kugua'' (苦瓜, [[pinjina|pinjine]]: ''kǔguā'') en la [[ĉina lingvo|ĉina]], ''yeoju'' (여주) en la [[korea lingvo|korea]], ''goya'' (ごーやー) en la [[okinava lingvo|okinava]] kaj ''nigauri'' (苦瓜) en la [[japana lingvo|japana]].
Linio 60:
=== Farmakologio ===
Ekzistas ĝis hodiaŭ nur malmultaj [[klinika studo|klinikaj studoj]] aŭ studoj kun bestoj, kiuj dokumentas la efikojn de la amara melono.<ref>J. K. Grover, S. P. Yadav: ''Pharmacological actions and potential uses of Momordica charantia: a review.'' [[J Ethnopharmacol]]. 93/1/2004. S. 123–132. PMID 15182917</ref>
== Literaturo ==
|