Historio de la urbo Freiburg im Breisgau: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Alois (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Alois (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 229:
* la 6-an de marto la nazioj sen konsento de la ĉefurbestro [[Karl Bender (ĉefurbestro)|Karl Bender]] hisis la [[svastikoflago]]n je la urbodomo de Freiburg, dum kio la Kreisleiter kaj eldonanto de la batalgazeto de la ncisocialistoj de Oberbaden {{Der Alemanne]] [[Franz Kerber]] kaj la [[SA]]-gvidanto [[Hanns Ludin]] faris paroladon de la balkono.<ref name="Ecker, Pfanz-Sponagel">Ulrich P. Ecker, Christiane Pfanz-Sponagel: ''Die Geschichte des Freiburger Gemeinderats unter dem Nationalsozialismus.'' Schillinger Verlag, Freiburg 2008, ISBN 978-3-89155-336-7.</ref>
* la 10-an de marto la Reichskommissar por Baden [[Robert Wagner (Politiker)|Robert Wagner]] ordonas unuajn paŝojn por sekureco kaj ordo en la lando Baden, dekretas kunvenmalpermeson por SPD kaj KPD kaj ordonas "Schutzhaft" por marksismaj gvidantoj. La saman tagon rapidjuĝejo en Freiburg kondamnas la SPD-funkciulon Seger pro la armiltrovoj en la sindikatodomo de Freiburg.<ref name="Ecker, Pfanz-Sponagel" />
* La 17-an de marto inter la 4-a kaj la 5-a horo oni volas aresti la judan socialdemokratan deputiton al la Landtag Christian Daniel Nußbaum, kiu pro tio pafas tra la loĝejpordo kaj mortige vundas policiston.<ref>Diethard H. Klein (Hrsg.): ''Freiburg. Ein Lesebuch.'' Husum Verlag, Husum 1987.</ref>
* La 18-an de marto oni en Freiburg je tuja efiko nuligas ĉiujn lokajn organizojn de SPD kaj KPD inkluzive de iliaj help- kaj kromorganizoj.<ref>Hans und Inge Kaufmann: ''Verfolgung, Widerstand, Neubeginn in Freiburg 1933–1945.'' Verlag Armbruster, Freiburg im Breisgau 1989, {{DNB|840413386}}.</ref>
* La 20-an de marto kvin NSDAP-deputitoj kaj unu DNVP-daputito deklaras la urbokonsilion eksoficigita kaj sin mem enoficigas kiel komisarojn, kiuj volas kunlabori kun ĉefurbestro Bender.
* la 1-an de aprilo: La [[Bojkoto kontaŭ judoj|nacian bojkoton kontraŭ judaj butikoj]] la frajburganoj obeis nur malentuziasme.
* la 9-an de aprilo ĉefurbestro Bender, kiu ekde 1922 estis en sia ofico, demisiis post fiagita kampanjo en la gazeto Der Alemanne. La registaro en Karlsruhe instalas Kerber kiel posteŭlon de Bender. Tiu forpremas la lastajn ne konformajn deputitojn kaj mesaĝas al Gauleiter Wagner en Karlsruhe: ''Urbokonsiio kaj burĝokomitato pura de marksistoj''.
* La 17-an de majo planita [[Librobruligo 1933 en Germanio|bruligo de libroj]] ne okazas pro pluvo.<ref>Gerhard M. Kirk: ''Das Bücherfeuer fiel ins Wasser.'' In: ''Badische Zeitung.'' 10. Mai 2008.</ref>
En la universitato de Freiburg la nova rektoro [[Martin Heidegger]] en sia debuta parolado proklamas la grandecon de la nacisocialisma ekprogreso kaj la [[Kulto al personeco|kulton al la Führer]] kaj glorigis ''la sangofortojn kiel solajn konservantojn de germana kulturo''.<ref>Ulrike Rödling: ''Griff nach der Macht und Die Nazis auf dem Campus.'' In: ''Badische Zeitung.'' 30. Januar 2003.</ref>
La 17-an de aprilo 1936 venis 27-persona [[Akcidento de angloj|grupo de anglaj lernejanoj sur Schauinsland en montembarason]]. Kvin el ili mortis. La okazintaĵon poste la [[Epoko de nacisocialismo|nazireĝimo]] eluzis propagande. Du jarojn poste oni instalis la [[Schauinsland#Monumento pri anglaj lernejanoj|monumenton pri anglaj lernejanoj]] sur la monto Schaŭinsland.<ref>Bernd Hainmüller: ''„Engländerunglück“ am Schauinsland 17. April 1936. Eine Dokumentation'', April 2016. S. 32ff.</ref>
En marto 1937 la "[[SS]]-[[Reichsführer SS|Reichsführer]]" [[Heinrich Himmler]] pasigis dusemajnajn feriojn en [[Badenweiler]] kaj de tie li instalis vicon da kunagadoj inter arĥeologoj el Freiburg kun la organizo de Himmler nomita "[[Ahnenerbe]]".<ref>[[Badische-zeitung.de]], 26. März 2014, Heiko Wegmann: [http://www.badische-zeitung.de/freiburg/himmlers-besuch-in-freiburg--82356853.html ''Himmlers Besuch in Freiburg'']</ref>
Kiel multloke en Germanio ankaŭ en Freiburg en novembro 1928 dum la progromo "[[kristala nokto]]" la [[Malnova sinagogo (Freiburg im Breisgau)|malnova sinagogo]] estis brulige detruita. Poste konsiderinda nombro da judaj kuncivitanoj sub la preteksto "[[Schutzhaft]] (protekta aresto}" estis arestitaj. 100 el ili, judajn virojn el Freiburg pli ol 18-jarajn, oni deportis en la [[Naziaj koncentrejoj|koncentrejon]] Dachau norde de Munkeno.<ref>Wolf Middendorff: ''Als die Synagogen im Breisgau brannten.'' In: ''Freiburger Almanach.'' 30, 67, 1979.</ref>
En la jaro 1939 la Bezirksamt Freiburg estis alinomita al [[Landkreis Freiburg]]. La urbo eksiĝis el la Landkreis kaj fariĝis sendistrikta (kreisfrei).
la 22-an de oktobro oni en Freiburg [[Deporto|deportis]] la judojn (unue en la francan [[Naziaj koncentrejoj|koncentrejon]] [[Camp de Gurs]] proksime de la hispana landlimo, poste de tie al la [[ekstermejo]]j. Por memorigi kaj admoni en Freiburg oni enmetis en la pavimojn multnombrajn [[Stumbliga ŝtoneto|stumbligajn ŝtonetojn]].<ref name="Rothermel BZ 31-1-015">[[Badische Zeitung]], 31. Januar 2015, Helmut Rothermel, [http://www.badische-zeitung.de/kreis-breisgau-hochschwarzwald/agenten-landen-am-kaiserstuhl--99762481.html badische-zeitung.de: ''Agenten landen am Kaiserstuhl'']</ref>
{{Vidu ankaŭ|Historio de la Judoj en Freiburg im Breisgau}}
De frusomero 1940 ĝis novembro 1944 la [[Naziaj koncentrejoj|KZ]]-kuracisto de [[Aŭŝvico (koncentreja komplekso)|Auschwitz]] [[Josef Mengele]], fifama pro siaj medicinaj eksperimentoj je vivantaj homoj, kaj ties edzino Irene havis komunan loĝejon en la ''Sonnhalde'' en la urboparto [[Herdern (Freiburg im Breisgau)|Herdern]].<ref>Markus Wolter: ''Der SS-Arzt Josef Mengele zwischen Freiburg und Auschwitz – Ein örtlicher Beitrag zum Banalen und Bösen.'' In: '' [[Breisgau-Geschichtsverein Schau-ins-Land|„Schau-ins-Land“, Zeitschrift des Breisgau-Geschichtsvereins]]'' 133, 2014, S. 149–189.</ref>
== Dua Mondmilito ==
| |||