Indikilo (klimato): Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Korektado de malgranda redaktoj eraroj. |
e Mi anstataŭigas bildon en angla lingvo per bildo en esperanto. Kaj malgranda redakta plibonigo. |
||
Linio 1:
[[Dosiero:
Klimata '''indikilo''' (aŭ klimata ''proxy'', en la disvastiĝinta angla termino) estas anstataŭa variablo uzita por indukti la valoron de klimata variablo kiu ne estas tuj mezurebla.
En scienco, oni kelkfoje bezonas studi variablojn kiuj ne estas rekte mezureblaj. En tiaj kazoj, oni povas mezuri indikilan anstataŭan variablon, kiu korelacias kun la variablo de intereso, kaj kui eblas indukti la valoron de la variablo de intereso. Tiaj anstataŭaj indikiloj estas havenda rimedo en [[paleoklimatologio|
Oni povas komponi indikilojn por produkti temperaturajn rekonstruaĵojn preter la instrumenta temperatura registro, interesajn por diskutoj pri la [[tutmonda varmiĝo]]. Por produkti akuratajn rezultojn, metode transversa konfirmado konvenas inter pluraj indikiloj.<ref>[http://www.grida.no/publications/other/ipcc_tar/?src=/climate/ipcc_tar/wg1/068.htm "Climate Change 2001: 2.3.2.1 Palaeoclimate proxy indicators."]</ref>
Linio 22:
Ĉar la transmisio de varmo tra la grundo estas malrapida, serion de temperaturaj mezuraĵoj en bortuo ĉe malsamaj profundoj oni povas "inversi" matematike, por produkti ne-ununuran serion de surfacaj temperaturaj valoroj.
Pli ol 600 bortruoj, sur ĉiuj kontinentoj, uziĝis kiel temperaturaj indikiloj por rekonstrui pasintecan surfacan temperaturon.<ref>Pollack, H. N.; Huang, S.; Shen, P. Y. (2000). "Temperature trends over the past five centuries reconstructed from borehole temperatures". ''Nature''. '''403''' (6771): 756–758. [[Digital object identifier|doi]]:[[doi:10.1038/35001556|10.1038/35001556]]. [[PubMed Identifier|PMID]] [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10693801 10693801].</ref>
=== Koraloj ===
Linio 34:
== Vidu ankaŭ ==
* [[Paleoklimatologio|
* [[Glacikerno]]
* [[Dendrokronologio|
* [[Polenoscienco]]
|