Internacia Kortumo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Anstataŭigo de ne plu uzota Ŝablono:EL; vidu VP:DT en Marto 2017; kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 6:
La 15 juĝistoj de la kortumo estas ĉiam de 15 malsamaj ŝtatanecoj. Ĝis nun la 5 konstantaj membroj de la [[Konsilio de Sekureco de Unuiĝintaj Nacioj|Konsilio de Sekureco]] ĉiam havis juĝistojn, escepte [[Ĉinio]] inter 1967 kaj 1985. Juĝistoj estas nomumitaj por 9 jaroj; ĉiun trian jaron oni nomas 5 novajn juĝistojn. La Kortumo uzas du oficialajn lingvojn: kaj la [[angla]]n kaj la [[franca]]n. Ĝi havas konstantan interpretistaron. Multaj kunlaborantoj estas denaske angla- aŭ franc-lingvaj.
 
== Aktivaĵoj ==
[[FileDosiero:Grand Hall de Justice de Palais de La Paix à La Haye Pays-Bas.jpg|thumb|Aŭdienco de "Accordance with International Law of the [[International Court of Justice advisory opinion on Kosovo's declaration of independence|Unilateral Declaration of Independence]] by the Provisional Institutions of Self-Government of Kosovo" (redaktota)]]
Establita en 1945 fare de la [[Ĉarto de la Unuiĝintaj Nacioj]], la Kortumo eklaboris en 1946 kiel sukcedanto de la '''Internacia Konstanta Kortumo''' de Internacia Justico. La Statuto de la Internacia Kortumo de Justico, simila al tiu de ties antaŭulo, estas la ĉefa konstitucia dokumento konstituanta kaj regulanta la Kortumon.<ref>[http://www.icj-cij.org/documents/index.php?p1=4&p2=2&p3=0 Statute of the International Court of Justice]. Alirita la 31an de Aŭgusto 2007.</ref>
 
La taskaro de la Kortumo kovras ampleksan gamon de [[juro|jura aktiveco]]. Post la kortumo decidis ke la starigo fare de [[Usono]] de milito kontraŭ [[Nikaragvo]] estis perforto de [[internacia juro]] (kazxo de Nikaragvo kontraŭ Usono), Usono retiriĝis el la deviga jurisdikcio en 1986 por akcepti la kortuman jurisdikcion nur sur bazo de unuopaj kazoj (rio estas depende ĉu tio interesas al Usono aŭ ne).<ref>Churchill, Ward. A Little Matter of Genocide. San Francisco: City Lights Books, 1997. Print.</ref> La Ĉapitro XIV de la [[Ĉarto de la Unuiĝintaj Nacioj]] rajtigas la [[Konsilio de Sekureco de Unuiĝintaj Nacioj|Konsilion de Sekureco de Unuiĝintaj Nacioj]] por plifortigi la regulojn de la kortumo. Tamen, tia plifortigo estas celo de la vetoa povo de la kvin konstantaj membroj de la Konsilio de Sekureco, kiun ekzmeple Usono uzis en la kazo de ''Nikaragvo''.
 
== Kompono ==
[[FileDosiero:Public hearing at the ICJ.jpg|thumb|Publika aŭdienco ĉe la IK.]]
 
[[FileDosiero:International Court of Justice parties.svg|thumb|right|334px|Verde la landoj kiuj estas membroj de UN; blue landoj antaŭ iĝi membroj de UN laŭ la Artikolo 93 kaj ruĝe observantaj ŝtatoj kiuj ne estas partoj.]]
La IK estas komponita de dekkvin juĝistoj elektitaj por naŭjaraj tempoperiodoj fare de la [[Ĝenerala Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj]] kaj de la [[Konsilio de Sekureco de Unuiĝintaj Nacioj]] el listo de personoj nomumitaj de landaj grupoj en la Permanenta Kortumo de Arbitrado. La elektoprocezo estas regulita en Artikoloj 4–19 el la statuto de la IK. Elektoj estas laŭpaŝe, kaj kvin juĝistoj estas elektataj ĉiun trian jaron por sekurigi kontinuecon de la kortumo. Se juĝisto mortiĝas enpostene, la praktiko estis ĝenerale elekti juĝiston en speciala elekto por kompletigi la tempoperiodon.
 
Linio 26:
Juĝistoj povas liveri kunajn juĝojn aŭ doni siajn proprajn separatajn opiniojn. Decidoj kaj konsilaj opinioj estas laŭ majoritato, kaj, en la kazo de egala divido, la voĉdono de la Prezidanto iĝas decida, kio okazis en la ''Laŭleĝeco de la uzado fare de ŝtato de atomarmiloj en armita konflikto''.<ref>(Opinio postulita de WHO), [1996] ICJ Reports 66.</ref> Juĝistoj povas ankaŭ liveri separatajn malkonsentajn opiniojn.
 
=== Juĝistoj ''ad hoc'' ===
Artikolo 31a de la statuto indikas proceduron per kiu juĝistoj ''[[ad hoc]]'' sidas en jur-konfliktaj kazoj antaŭ la Kortumo. La sistemo ebligas ajnan partion al jur-konflikta kazo se ĝi alimaniere ne havas unu el samlandanoj de tiu partio jam sidanta ĉe la Kortumo por selekti unu aldonan personon por sidi kiel juĝisto nur por tiu kazo. Eblas tiele ke ĝis deksep juĝistoj povas sidi por unu kazo.
 
Tiu sistemo povas aspekti stranga kompare kun enlandaj kortumaj procezoj, sed ties celo estas kuraĝigi ŝtatojn alporti kazojn. Por ekzemplo, se unu ŝtato konas ke ĝi havos juran funkciulon kiu povas partopreni en pridiskutado kaj havigi al la aliaj juĝistoj lokan konaron kaj komprenon de la ŝtata vidpunkto, ĝi povas esti pli preta submetiĝis al la jurisdikcio de la kortumo. Kvankam tiu sistemo ne bone kongruas kun la jura naturo de la tuto, ĝi estas kutime de malmulta praktika konsekvenco. Juĝistoj ''ad hoc'' kutime (sed ne ĉiam) voĉdonas en favoro de la ŝtato kiu nomumis ilin kaj tiele nuligas unu la alian.<ref>{{cite journal |authors=Posner, E. A., and De Figueiredo, M. F. P. |title=Is the International Court of Justice Biased? |journal=Journal of Legal Studies |volume=34 |date=Junio 2005 |publisher=University of Chicago |url=http://www.ericposner.com/Is%20the%20International%20Court%20of%20Justice%20Biased.pdf}}</ref>
 
=== Ĉambroj ===
Ĝenerale, la Kortumo sidas kiel plena benko, sed en la lastaj dekkvin jaroj, ĝi estis foje sidanta kiel ĉambro. Artikoloj 26a–29a el la statuto permesas al la Kortumo formi pli malgrandajn ĉambrojn, kutime de 3 aŭ 5 juĝistoj, por aŭskulti kazojn. Du tipoj de ĉambroj estas konsideritaj de la Artikolo 26a: unue, ĉambroj por specialaj kategorioj de kazoj, kaj due, la formado de ĉambroj ''ad hoc'' por aŭskulti partikularajn disputojn. En 1993, oni starigis specialan ĉambron, laŭ la Artikolo 26a (1) el la statuto de la IK, por trakti specife pri [[medio|mediaj]] temoj (kvankam ĝi neniam estis uzata).
 
Ĉambroj ''ad hoc'' estas plej ofte alvokitaj. Por ekzemplo, ĉambroj estis uzitaj por aŭskulti la ''Kazo de la Golfo de Maine'' (Kanado/Usono).<ref>[http://www.icj-cij.org/icjwww/ibasicdocuments/ibasictext/ibasicrulesofcourt_20050929.htm Rules of Court of the International Court of Justice 1978] (amendita la 5an de Decembro 2000). Alirita la 17an de Decembro 2005. Vidu ankaŭ [http://www.icj-cij.org/icjwww/ibasicdocuments/ibasictext/ibasic_practice_directions_20040730_I-XII.htm Practice Directions I-XII] (30a de Julio 2004). Alirita la 17an de Decembro 2005.</ref> En tiu kazo, la partoj klarigis, ke ili retiros la kazon se la Kortumo ne nomumas juĝistojn al la ĉambro akcepteblaj por la partoj. Juĝistoj de ĉambroj povas havi iel ajn pli da aŭtoritato ol la kompletaj kortumaj juĝoj aŭ malgrandigi la propran interpretadon de la universala internacia juro informitaj de vario de kulturaj kaj juraj perspektivj. Aliflanke, la uzado de ĉambroj povas kuraĝigi pli grandajn rimedojn al la kortumo kaj tiele plibonigi internaciajn disputosolvojn.<ref name="ReferenceB">Schwebel S "Ad Hoc Chambers of the International Court of Justice" (1987) 81 ''American Journal of International Law'' 831.</ref>
 
== Nuntempa kompono ==
Je 9a de Februaro 2015, la kompono de la Kortumo estas la jena:<ref name="ICJrelease6February2015"> [http://www.icj-cij.org/presscom/files/2/18412.pdf] International Court of Justice, 6a de Februaro 2015, alirita la 9an de Februaro 2015, No. 2015/1.</ref>
 
Linio 86:
* [[Internacia kutimjuro]]
 
== Notoj ==
<references/>
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{EL}}* [http://www.icj-cij.org Oficiala retejo]
* [http://www.icj-cij.org/presscom/multimedia.php?p1=6 ICJ Multimedia Gallery] (fotoj, filmetoj, retejaro)
* [http://www.icj-cij.org/docket/index.php?p1=3&p2=2&lang=en Listo de kazoj] el la kreado de IK en 1946