Palü-Glaĉero: Malsamoj inter versioj

'''Palü-Glaĉero''' (en la poskiava dialekto '''Vadret da Palü''', en la romanĉa '''Glatscher da Palü''', en la itala '''Ghiacciaio di Palü''', en la germana '''Palügletscher''') estas [[valglaĉero]] en la [[Kantono Grizono|Grizonaj]] [[Alpoj]] en [[Svislando]]. La [[Glaĉero]] havas longecon de 3,8 km, larĝecon de 1,5 km kaj kovras areon de 6,47 km².

 

Palü-Glaĉero situas tute supre en la [[Valo Poschiavo]], itallingva valo de la svisa [[Kantono Grizono]]. La glaĉero havas sian originon en [[firno|firnkaldrono]] sudoriente de [[Piz Palü]] en alteco de 3400 m s.m. kaj norde de [[Piz Verona]] kaj [[Piz Varuna]]. La plej supra kaj okcidenta parto de gixa nutra regiono situas en [[Italio]]. La glaĉero nun fluas orienten kaj la [[glaĉerlango]] nun finiĝas supre de rokŝtupo en alteco de 2600 m s.m. Tie en granda akvofalo fontas la rivero ''Aqua da Palü'', kiu alfluas la [[Lago de Palü|Lagon de Palü]], kies akvon utiligas plej parta la elektrokompanio [[Rätia Energia]]. La restakvo tra la montrivero ''Cavagliaso'' fluas al [[Posciavino]], alfluanto de [[Adda]], kiu siavice alfluas al [[Pado]].

 

[[Dosiero:H bernina.jpg|eta|120px|maldekstra|<small>La glaĉero en [[1910]]</small>]]

La glaĉero travivis sian kulminan periodon je la fino de la [[Eta Glaciepoko]] en la jaro [[1860]], kiam ĝia lango kovris grandan parton de la ebenaĵo de la alppaŝtejo Palü kaj preskaŭ atingis la Lagon de Palü. Jam en la unua duono de la 20-a jarcento la glaĉero retiriĝis el la enbenaĵo de la alppaŝtejo Palü. En la 70-aj jaroj ĝi tiam por kelkaj jaroj stangis sur la unua rokŝtupo supre de la alppaŝtejo. Ek de [[1990]] la malkresko rapidiĝis ekstreme kaj la glaĉero pli kaj pli retiriĝis super la rokoj, nuntempe (2008) la frunto de la glaĉerlango situas je alteco de 2600 m s.m. kaj la degelakvo ĵetas sin en belega akvofalo en du ŝtupoj al la alppaŝtejo. En ĝia kulmina epoko la [[glaĉerlango]] finiĝis je alteco de 1940 m s.m. Ek de la jaro 2000 sur la unua rokteraso supre de alppaŝtejo Palü estiĝis nova glaĉerlago.

 

La regiono de la glaĉero estas facile atingebla per la [[Retia fervojo]], kiu, kiam ĝi estis konstruita en la jaro [[1910]] preterveturis rekte oriente de la [[glaĉerlango]]. Retia fervojo konektas la italan urbon [[Tirano (Italio)|Tirano]] kun la svisa turisma loko [[Sankta Maŭrico]].

 

{{projektoj}}

 

{{Glaĉeroj en Svislando}}