Henricus Glareanus: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Anstataŭigo de ne plu uzota Ŝablono:EL; vidu VP:DT en Marto 2017; kosmetikaj ŝanĝoj
Etikedo: Iksokodo
Linio 18:
 
Samkiel la amiko Erasmo, Glareano penis uzi la kristanan fidon por ilumini la ideojn kaj saĝecon pri la antikvaj grekoj kaj romanoj, kaj li avode studis la literaturon pri la antikveco. Inspirita de la granda verko "De musica" far [[Boecio]], li disvolvis propramane ampleksan teorion pri muziko.
[[dosieroDosiero:Glarean-modes.gif|500px|eta|maldekstre|<center>Muziknotoj en la verko "Dodecachordon", eldonita en 1547<center>]]
Liajn teoriojn li publikigis en sia verko "Dodecachordon" (1547), tri-voluma verko kiu estonte estus lia plej konata laboro. La ideoj disvolvitaj de Glareano forte influis pli malfrue la teorimuzikistojn, tia kia [[Gioseffo Zarlino]](1517-1590) kaj faris profundan impakton sur la renesancaj komponistoj. Pluraj komponistoj, inklude de Claudio Merulo (1533-1604) kaj [[Giovanni Gabrieli]] (1553-1612) verkis instrumentajn muzikaĵojn ([[tokato]]jn kaj [[riĉerkaro]]jn) kiuj elmontras la dekdu malsamajn modojn.<ref>[https://books.google.com.br/books?id=4TBFjimrHtQC&pg=PA165&dq=Heinrich+Glarean+Erasmus&hl=pt-BR&sa=X&ved=0ahUKEwjx8b7Z95nSAhXDUJAKHfFkBmAQ6AEIOjAE#v=onepage&q=Heinrich%20Glarean%20Erasmus&f=false Renaissance and Reformation, 1500-1620: A Biographical Dictionary], Jo Eldridge Carney</ref>
 
Tra Eŭropo li faris sennombrajn vojaĝojn kun restadoj en [[Pavio]] (inter 1515k 1517) kaj en 1522 li iĝis profesoro pri filozofio en la [[Sorbono|Universitato de Parizo]], dank'al leterrekomendo de Erasmo. Tie li kunigis ĉirkaŭ si interŝanĝajn lernantojn kaj partoprenis en intimaj sciencaj rilatoj kun [[Vilhelmo Budeo|Guillaume Budé]] (1468-1540), Jakobo Stapulenso (1455-1536) kaj [[Publio Fausto Andrelini]] (1462-1518). Okaze de la morto de Andrelini, Glareano iĝis ricevanto de la reĝa permeso, kvankam li ricevis nenian inviton por publike profesori.
 
== Verkaro ==
{{Div col|cols = 3}}
{{EL}}* Helvetiae descriptio, [[Bazelo]], [[1515]]
{{EL}}* De Ratione Syllabarum brevis isagoge, In aedibus Adae Petri, [[Bazelo]], [[1516]], 44p.
{{EL}}* Isagoge in musicen, [[Bazelo]], [[1516]]
{{EL}}* Antiquitates Romanae far Dionizo el Halikarnaso, [[1532]]
{{EL}}* Aelii Donati methodus scholiis, apud C. Froschoverum, [[Zuriko]], [[1534]], 111 ff.
{{EL}}* Chronologia siue temporum supputatio in omnem Romanam historiam à Troia capta ad millesimum ducentesimum
octogesimum tertiu[m] ab vrbe condita annum, [[1537]]<ref>[https://blogs.princeton.edu/rarebooks/2013/09/heinrich-glarean-1488-1563-and/ Universitato de Princeton]</ref>
{{EL}}* Henrici Glareani Heluetij, poetae laureati De Geographia liber unus, [[1539]]
{{EL}}* De VI arithmeticae practicae speciebus Henrici Glareani epitome, excud. J. Faber Emmeus Juliacensis, [[Freiburg|Fribourg
-en-Brisgau]], [[1539]]
{{EL}}* In Pub. Terentij carmina per omneis comoedia Henrichi Glareani Heluetij P.L. iudicium, [[1540]]
{{EL}}* In C. Ivlii Caesaris Clariss. Rom. Imp. Commentarios De Bello Gallico Et Civili Henrici Glareani [...] Annotationes, [[1546]]
{{EL}}* [http://imslp.org/wiki/Dodecachordon_(Glareanus,_Henricus) Dodecachordon], [[1547]]
{{EL}}* Henrichi Loriti Glareani patricij Claronensis liber de asse, & partibus eius: Cum rerum ac vocum Indice locupletissimo,
[[1551]]
{{EL}}* Henrichi Loriti Glareani Po. L. In Clarissimi uiri Ioannis Cæsarij Iuliacensis Dialecticen uice Commentariorum Annotationes: Adiunximus Hermanni Raiiani Vuelsdalij utilissima in eandem Dialecticam Scholia. Item, Ioannis Mvrmelii Isagogen in decem Aristotelis Prædicamenta. Vna cum rerum & uerborum in ijsdem memorabilium Indice copioso, [[1559]]
{{EL}}* Titi Liuii Patauini Romanae historiae principis libri omnes, quotquot ad nostram aetatem peruenerunt: vna cum doctissimorum virorum in eos lucubrationibus, post omnes aliorum editiones, summa fide ac diligentia, & veterum, & recetiorum exemplarium collatione recogniti, & artificiosis picturis, praecipuas historias aptè repraesentatibus, exornati, inq[?] duos tomos distributi, quibus quae contineantur, post praefationem patebit, [[1568]], Tito Livio, Marco Verrio Flaco, Heinrich Glarean, Carlo Sigonio
{{EL}}* Commentarii et annotationes doctissimae in Caii Cornelii Taciti Germaniam..., impr. M. Manger, Augsbourg, [[1579]], 364 p.
{{EL}}* Helvetiorum respublica: Diuersorum autorum, quorum nonnulli nunc primum in lucem prodeunt, [[1627]], Josias Simler, Franz Guillimann, Oswald Molitor, Heinrich Glarean, Daniel (Eremit.)
{{EL}}* Henrici Glareani Helvetii, Poetae Lavreati De Geographia Liber unus ab ipso Authore iam nouissime recognitus, [[1543]]
{{Div col end}}
 
== Literaturo ==
{{EL}}* [https://books.google.com.br/books?id=laNtAAAAQBAJ&pg=PA303&dq=Heinrich+Glarean&hl=pt-BR&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=Heinrich%20Glarean&f=false Heinrich Glarean's Books: The Intellectual World of a Sixteenth-Century ...], Iain Fenlon, Inga Mai Groote
{{EL}}* [https://books.google.com.br/books?id=eMuj4Xd6tDwC&pg=PA74&dq=Heinrich+Glarean&hl=pt-BR&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=Heinrich%20Glarean&f=false Music in the German Renaissance: Sources, Styles, and Contexts], John Kmetz
{{EL}}* [https://books.google.com.br/books?id=63JSAAAAcAAJ&pg=PA62&dq=Heinrich+Glarean+Erasmus&hl=pt-BR&sa=X&ved=0ahUKEwjx8b7Z95nSAhXDUJAKHfFkBmAQ6AEIMjAD#v=onepage&q=Heinrich%20Glarean%20Erasmus&f=false Heinrich Loriti Glareanus: seine Freunde und seine Zeit : biographischer Versuch], Heinrich Schreiber
{{EL}}* [https://books.google.com.br/books?id=4TBFjimrHtQC&pg=PA165&dq=Heinrich+Glarean+Erasmus&hl=pt-BR&sa=X&ved=0ahUKEwjx8b7Z95nSAhXDUJAKHfFkBmAQ6AEIOjAE#v=onepage&q=Heinrich%20Glarean%20Erasmus&f=false Renaissance and Reformation, 1500-1620: A Biographical Dictionary], Jo Eldridge Carney
{{EL}}* [https://books.google.com.br/books?id=1YpWAgAAQBAJ&pg=PA3&dq=Heinrich+Glarean+Erasmus&hl=pt-BR&sa=X&ved=0ahUKEwjx8b7Z95nSAhXDUJAKHfFkBmAQ6AEIQTAF#v=onepage&q=Heinrich%20Glarean%20Erasmus&f=false Henricus Glareanus’s (1488-1563) Chronologia of the Ancient World: A ...], Anthony Grafton, Urs Leu
{{EL}}* [https://books.google.com.br/books?id=EuCrbxddI18C&pg=PA117&dq=Heinrich+Glarean+Erasmus&hl=pt-BR&sa=X&ved=0ahUKEwjx8b7Z95nSAhXDUJAKHfFkBmAQ6AEIVTAI#v=onepage&q=Heinrich%20Glarean%20Erasmus&f=false Reading Renaissance Music Theory: Hearing with the Eyes], Cristle Collins Judd
 
== Vidu ankaŭ ==
{{Div col|cols = 3}}
{{EL}}* [[Elio Donato]] (320-380)
{{EL}}* [[Boecio]] (480-524)
{{EL}}* Lapo Biraghi (1405-1438)
{{EL}}* [[Johannes Ockeghem]] (1410-1497)
{{EL}}* Adam de Fulda (1445-1505)
{{EL}}* [[Josquin des Prez]] (1450-1521)
{{EL}}* [[Heinrich Isaac]] (1450-1517)
{{EL}}* [[Johano Reuchlin]] (1455-1522)
{{EL}}* [[Jacob Obrecht]] (1457-1505)
{{EL}}* [[Maksimiliano la 1-a (Sankta Romia Imperio)|Maksimiliano la 1-a]] (1459-1519)
{{EL}}* Matthias Aquensis (1465-1557)
{{EL}}* [[Erasmo de Roterdamo]] (1465-1536)
{{EL}}* [[Johannes Caesarius]] (1468-1550)
{{EL}}* [[Johano Aventino]] (1477-1534)
{{EL}}* [[Ottmar Nachtgall|Ottomarus Luscinius]] (1478-1537)
{{EL}}* Pietro Aron (1480-1545)
{{EL}}* Michael Rubellus (1480-1520)<ref>[http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/d/D43984.php Historischen Lexikon der Schweiz]</ref>
{{EL}}* [[Johannes Oecolampadius]] (1482-1531)
{{EL}}* Oswald Myconius (1488-1552)
{{EL}}* [[Konrad Heresbach]] (1496-1576)
{{EL}}* [[Sigismund Gelenius]] (1497-1554)
{{EL}}* [[Heinrich Faber]] (1500-1552)
{{EL}}* [[Gilg Tschudi|Aegidius Tschudi]] (1505-1572)
{{EL}}* [[Gioseffo Zarlino]](1517-1590)
{{EL}}* [[Friedrich Sylburg]] (1536-1596)
{{EL}}* [[Vilhelmo Budeo|Guillaume Budé]] (1468-1540)
{{Div col end}}
 
== Referencoj ==
{{referencoj|3}}
{{vivtempo|1488|1563|Glareanus, Henricus}}
{{Portalo|Svisio|Homoj|Kemio||}}
 
[[Kategorio:Svisaj poetoj]]
Linio 101 ⟶ 102:
[[Kategorio:Germanaj geografoj]]
[[Kategorio:Universitato de Kolonjo]]
 
{{Portalo|Svisio|Homoj|Kemio||}}